شرایط اعتکاف

پرسش :

«اعتکاف» چه شرایطی دارد؟

پاسخ :
اعتکاف مانند دیگر عبادات شرایطی دارد. یکی اینکه باید در مسجدی انجام شود که مصلای توده مسلمانان است؛ یعنی مسجد جامع یا اعظم و مسجدی که در شهر جزو بزرگترین مسجدها است و جماعت های رسمی در آن اقامه می شود. بنابراین، مسجد بودن خود مزیت است و اقامه نمازجمعه یا جماعت در آن، مزیّتی دیگر. انعقاد اعتکاف در مسجد متروک و مهجور صحیح نیست. البته عده ‏ای اعتکاف را به خصوص مسجدالحرام و مسجدالنّبی(صلی الله علیه و آله و سلم) یا مساجد چهارگانه اختصاص داده ‏اند، که باید سخن آنان را بر افضلیت حمل کرد و نه تعیّن.

نکته مهم دیگر اینست که عبادتی مانند «روزه» که خود از ارکان مهم دین و از مبانی مهم و اصیل اسلام است «بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَایَة»(1) شرط اعتکاف قرار گرفته است. ارزش اعتکاف به حدی است که یکی از برجسته ‏ترین ارکان دین، شرط آن قرار می گیرد! همانگونه که نماز بدون طهارت تحقق نمی ‏یابد: «لَا صَلَاةَ إِلَّا بِطَهُور»(2) اعتکاف هم بدون روزه صحیح نیست: «لَااعْتِکَافَ إِلَّا بِصَوْم‏»(3) و این از سخنان بلند ائمه اطهار(علیهم ‏السلام) است.

پی‌‌‌نوشت‌ها:
(1). اسلام بر پنج پایه استوار است: زکات، نماز، روزه، حج، ولایت. (الکافی، کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق‏، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر و آخوندى، محمد، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ‏1407 قمری، چاپ: چهارم، ج 2، ص 18، باب (دعائم الإسلام).
(2). من لا یحضره الفقیه‏، ابن بابویه، محمد بن على‏، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین‏، قم،‏ 1413 قمری‏، چاپ: دوم‏، ج ‏1، ص 58، باب ( فیمن ترک الوضوء أو بعضه أو شک فیه).
(3). الکافی، همان، ج 4، ص 176، باب (أنه لا یکون الاعتکاف إلا بصوم).

منبع: حکمت عبادات، جوادی آملی، عبدالله، محقق: شفیعی، حسین، مرکز نشر اسراء، قم، 1388 شمسی، چاپ: پانزدهم، ص 183.