احکام تقلید/ پرسش نه
پرسش :
بنده از مقلّدین مرحوم آیت الله بهجت; هستم. بنا به نظر حاج آقا مجتبی آیا من می‌توانم بر تقلید از میّت باقی بمانم؟ این تقلید چگونه خواهد بود؟
پاسخ :
به مسأله 9 و 10 رساله توضیح‌المسائل رجوع شود.
• متن این مسائل در رساله حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی به این شرح است:
مسأله 9- تقلید از مجتهد میّت ابتداءً جایز نیست، ولى بقاى بر تقلید مجتهدى که اعلم از مجتهد زنده بوده، بنا بر اقوى لازم است و فرقى نیست بین مسائلى که در زمان زنده بودن اعلم به آن عمل کرده و مسایلى که به آن عمل نکرده باشد، واگر کسى که در بعضى از مسائل به فتواى مجتهدى عمل کرده و بعد از مردن آن مجتهد، به مجتهد زنده مراجعه کرده، در صورت تساوى مجتهد مرده و زنده، مى‌تواند در همه مسایل از مجتهد میت تقلید کند، ولى اگر مجتهد میت اعلم از مجتهد زنده باشد بنا بر اقوى باید بر تقلید از مجتهد میت باقى بماند و اگر مجتهد دوم از دنیا برود و رجوع کند به مجتهد سوم، و اگر مجتهد اوّل از مجتهد دوم و سوم اعلم باشد، بنا بر اقوى باید بر تقلید از مجتهد اوّل باقى بماند.
مسأله 10- اگر در مسأله‌اى به فتواى مجتهدى عمل کند و بعد از مردن او در همان مسأله به فتواى مجتهد زنده رفتار نماید، در صورت تساوى بین مجتهد میتى که در زمان حیاتش از او تقلید کرده است و مجتهد زنده، در مسائلى که به دستور مجتهد زنده عمل کرده است نمى‌تواند به مجتهد میت رجوع کند. ولى اگر مجتهد زنده در مسأله‌اى فتوى ندهد واحتیاط نماید و مقلد مدتى به آن احتیاط عمل کند، دوباره مى‌تواند به فتوى مجتهدى که از دنیا رفته عمل نماید مثلاً اگر مجتهدى گفتن یک مرتبه «سُبْحانَ اللّه‌ِ وَ الْحَمْدُ للّه‌ِِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه‌ُ وَ اللّه‌ُ اَکْبَرُ» را در رکعت سوم و چهارم نماز کافى بداند و مقلد مدتى به این دستور عمل نماید و یک مرتبه بگوید، چنانچه آن مجتهد از دنیا برود و مجتهد زنده احتیاط واجب را در سه مرتبه گفتن بداند و مقلد مدتى به این احتیاط عمل کند و سه مرتبه بگوید دوباره مى‌تواند به فتواى مجتهدى که از دنیا رفته برگردد و یک مرتبه بگوید.
منبع: mojtabatehrani.com
به مسأله 9 و 10 رساله توضیح‌المسائل رجوع شود.
• متن این مسائل در رساله حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی به این شرح است:
مسأله 9- تقلید از مجتهد میّت ابتداءً جایز نیست، ولى بقاى بر تقلید مجتهدى که اعلم از مجتهد زنده بوده، بنا بر اقوى لازم است و فرقى نیست بین مسائلى که در زمان زنده بودن اعلم به آن عمل کرده و مسایلى که به آن عمل نکرده باشد، واگر کسى که در بعضى از مسائل به فتواى مجتهدى عمل کرده و بعد از مردن آن مجتهد، به مجتهد زنده مراجعه کرده، در صورت تساوى مجتهد مرده و زنده، مى‌تواند در همه مسایل از مجتهد میت تقلید کند، ولى اگر مجتهد میت اعلم از مجتهد زنده باشد بنا بر اقوى باید بر تقلید از مجتهد میت باقى بماند و اگر مجتهد دوم از دنیا برود و رجوع کند به مجتهد سوم، و اگر مجتهد اوّل از مجتهد دوم و سوم اعلم باشد، بنا بر اقوى باید بر تقلید از مجتهد اوّل باقى بماند.
مسأله 10- اگر در مسأله‌اى به فتواى مجتهدى عمل کند و بعد از مردن او در همان مسأله به فتواى مجتهد زنده رفتار نماید، در صورت تساوى بین مجتهد میتى که در زمان حیاتش از او تقلید کرده است و مجتهد زنده، در مسائلى که به دستور مجتهد زنده عمل کرده است نمى‌تواند به مجتهد میت رجوع کند. ولى اگر مجتهد زنده در مسأله‌اى فتوى ندهد واحتیاط نماید و مقلد مدتى به آن احتیاط عمل کند، دوباره مى‌تواند به فتوى مجتهدى که از دنیا رفته عمل نماید مثلاً اگر مجتهدى گفتن یک مرتبه «سُبْحانَ اللّه‌ِ وَ الْحَمْدُ للّه‌ِِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه‌ُ وَ اللّه‌ُ اَکْبَرُ» را در رکعت سوم و چهارم نماز کافى بداند و مقلد مدتى به این دستور عمل نماید و یک مرتبه بگوید، چنانچه آن مجتهد از دنیا برود و مجتهد زنده احتیاط واجب را در سه مرتبه گفتن بداند و مقلد مدتى به این احتیاط عمل کند و سه مرتبه بگوید دوباره مى‌تواند به فتواى مجتهدى که از دنیا رفته برگردد و یک مرتبه بگوید.
منبع: mojtabatehrani.com
