کنترل تندخویی
پرسش :
چگونه از خشم و تندخویی دور شوم؟
پاسخ :
برای تقویت حلم و بردباری باید طبق برنامهای جدی به تقویت اراده خود بکوشید و همواره سعی کنید برخود مسلط باشید، در این رابطه راه های مختلفی وجود دارد ولی مهم آن است که در کسب آن کاملا جدی باشید و آنچه پیشنهاد میشود را بدون کمترین کاستی به اجرا گذارید:
۱- کاملا به خود مطمئن باشید که میتوانید روحیه خود را تغییر دهید ولی برای نتیجه گیری عجول نباشید، بلکه با خود فکر کنید باید حداقل یکسال بر روی رفتارهای خود کار کنید و اگر چنین نمودید حتما پس از آن دگرگونی رفتاری خواهید شد.
۲- از حساسیت بیش از حد در هر زمینه بپرهیزید.
۳- همواره در هر مساله ای ابتدا از دیگران انتظار بدترین برخورد را داشته باشید و خود را برای تحمل آن آماده کنید. این مساله باعث میشود برخوردهای بهتر از مورد انتظار در شما ایجاد خوشنودی نماید. در حالی که اگر همیشه انتظار برخورد خوب داشته باشید چه بسا نتیجه عکس خواهید گرفت.
۴- با خود شرط کنید که هیچ گاه و در هیچ شرایطی برخورد تند نداشته باشید و اگر ناگهان از شما برخورد تندی سر زد خود را جریمه کنید؛ مثلا تصمیم بگیرید - یا در صورت امکان نذر کنید - که مثلا اگر بر سر کسی فریاد زدید فلان مبلغ صدقه بدهید، یا شب نماز شب بخوانید، و یا یک روز روزه بگیرید. کارآیی این روش، بسیار بالا است و بسیاری از علمای بزرگ بدینسان تمرین عملی و خودسازی نموده اند.
۵- از تفریحات سالم و تقویت کننده اراده؛ مانند کوهنوردی، شنا، دو و پیادهروی و گردش در طبیعت و... نیز استفاده کنید.
۶- در تصمیم گیریها حتی الامکان با افراد عاقل و پخته مشورت نمایید و از اقدامات عجولانه و مطالعه نشده بپرهیزید.
۷- بیشتر با افراد خوش خلق و غیر عصبی معاشرت کنید.
۸- از موقعیتهای که زمینه تندخویی در آن فراوان است اجتناب کنید و در موقعیتهایی حضور یابید که رفتار پرخاشگرانه در آن جا دیده نمیشود و از موقعیتهای که شما را به تندی نمودن دعوت میکند دور شوید.
۹- قبل از هر عملی در مورد پیامد آن تفکّر و اندیشه کنید و آنگاه اقدام نمائید و با تمرین این راهکار و بکارگیری آن در مورد تمام رفتارها، اندک اندک کنترل خویش را بر تمام رفتارها توسعه بخشید.
۱۰- به برخی رفتارها و حالاتی که از افراد سر زد. و شما را به عصبانیت دعوت میکند توجه نکنید مثلاً اگر کسی با حرف ناروا شما را بر میآشوبد از شنیدن و گوش سپردن به سخنان وی اجتناب کنید و حتی گوش ندهید یا محیط را ترک کنید و دیگر به گفته های او دقت و توجه نکرده و آنها را در ذهن خود مرور نکنید نسبت به دیگر اعمال فیزیکی و رفتارهای پرخاشگرانه و تحریک کننده نیز همین طور واکنش نشان دهید و راه بی توجهی و تغافل را پیش گیرید.
۱۱- سطح شناخت خود را با مطالعه و تفکر از زشتی، ناپسند بودن، غیرقابل جبران بودن اعمال پرخاشگرانه بالا ببرید. مثلاً روایات، آیات و داستانهایی را که در مورد این نوع رفتارها و آثار آنها نوشته شده مطالعه کنید و بعد در مورد آنها فکر کنید. حتی در برخی موارد به آثار رفتار تندی که خود مرتکب آن شده اید توجه و آن عمل و زشتی آن را در ذهن خود مرور و بزرگ معرفی کنید بگونه ای که به یک حالت خود هشداری از درون دست یابید و آثار فردی و اجتماعی و پیامدهای حیثیتی آن عمل زشت را لحظه به لحظه در ذهن خود مرور و قبح آن را برای خود بزرگ جلوه دهید تا از درون از آن عمل متنفّر شوید.
۱۲- به هنگام بروز عصبانیت و تندخوئی سریع، حالات خود را تغییر دهید مثلاً اگر ایستاده اید بنشینید و اگر نشسته اید دراز بکشید و صورت خود را با آب سرد بشوید و یک لیوان آب خنک بیآشامید و خود را از موقعیت دور سازید.
۱۳- از خواندن قرآن به مقدار زیاد و در نوبتها متعدد در طول ۲۴ ساعت هرگز غفلت نورزید که قرآن تأثیر عظیم در رسیدن به حالت سکینه و آرامش درونی دارد. همین طور عبادتهای خود مانند نماز اول وقت را با حضور قلب کامل بجا آورید که تأثیر بزرگی در رسیدن به اطمینان خاطر دارد و آدمی را از درون به سکوی آرامش میسپارد.
۱۴- بعد از استحمام و به هنگام خروج از حمام دو پای خود را تا قوزک با آب سرد بشویید.
۱۵- دیگر رفتارهای عادی و روزمره خود را نیز با تسلط کامل بر رفتار و بدون شتابزدگی انجام دهید و آنها را آرام آرام تعقیب کنید تا نرمخویی و پرحوصلگی بر تمام رفتارهای شما حاکمیت پیدا کند.
۱۶- شرح موارد فوق را در جدولی بنویسید و موارد انجام و یا تخلف از آن را یادداشت کنید و همواره سعی کنید موارد تخلف را کاهش داده و بیشتر از پیش خود را به انجام آنها مقید سازید و حتی قبل از بروز آن موقعیتها و به صورت مستمر راهکارهای فوق را سرلوحه اعمال خود قرار دهید و از آن به بعد باید میزان موارد پرخاشگری شما کاهش یابد و آنها را نیز یادداشت کنید و کم کم از میزان آنها در طول روز، هفته و... بکاهید و خود تنبیهی را بکار بگیرید.
در پایان مطالعه ی کتاب معراج السعاده، مقام سوم، بحث مربوط به غضب و حلم را توصیه میکنیم.
منبع: www.soalcity.ir
برای تقویت حلم و بردباری باید طبق برنامهای جدی به تقویت اراده خود بکوشید و همواره سعی کنید برخود مسلط باشید، در این رابطه راه های مختلفی وجود دارد ولی مهم آن است که در کسب آن کاملا جدی باشید و آنچه پیشنهاد میشود را بدون کمترین کاستی به اجرا گذارید:
۱- کاملا به خود مطمئن باشید که میتوانید روحیه خود را تغییر دهید ولی برای نتیجه گیری عجول نباشید، بلکه با خود فکر کنید باید حداقل یکسال بر روی رفتارهای خود کار کنید و اگر چنین نمودید حتما پس از آن دگرگونی رفتاری خواهید شد.
۲- از حساسیت بیش از حد در هر زمینه بپرهیزید.
۳- همواره در هر مساله ای ابتدا از دیگران انتظار بدترین برخورد را داشته باشید و خود را برای تحمل آن آماده کنید. این مساله باعث میشود برخوردهای بهتر از مورد انتظار در شما ایجاد خوشنودی نماید. در حالی که اگر همیشه انتظار برخورد خوب داشته باشید چه بسا نتیجه عکس خواهید گرفت.
۴- با خود شرط کنید که هیچ گاه و در هیچ شرایطی برخورد تند نداشته باشید و اگر ناگهان از شما برخورد تندی سر زد خود را جریمه کنید؛ مثلا تصمیم بگیرید - یا در صورت امکان نذر کنید - که مثلا اگر بر سر کسی فریاد زدید فلان مبلغ صدقه بدهید، یا شب نماز شب بخوانید، و یا یک روز روزه بگیرید. کارآیی این روش، بسیار بالا است و بسیاری از علمای بزرگ بدینسان تمرین عملی و خودسازی نموده اند.
۵- از تفریحات سالم و تقویت کننده اراده؛ مانند کوهنوردی، شنا، دو و پیادهروی و گردش در طبیعت و... نیز استفاده کنید.
۶- در تصمیم گیریها حتی الامکان با افراد عاقل و پخته مشورت نمایید و از اقدامات عجولانه و مطالعه نشده بپرهیزید.
۷- بیشتر با افراد خوش خلق و غیر عصبی معاشرت کنید.
۸- از موقعیتهای که زمینه تندخویی در آن فراوان است اجتناب کنید و در موقعیتهایی حضور یابید که رفتار پرخاشگرانه در آن جا دیده نمیشود و از موقعیتهای که شما را به تندی نمودن دعوت میکند دور شوید.
۹- قبل از هر عملی در مورد پیامد آن تفکّر و اندیشه کنید و آنگاه اقدام نمائید و با تمرین این راهکار و بکارگیری آن در مورد تمام رفتارها، اندک اندک کنترل خویش را بر تمام رفتارها توسعه بخشید.
۱۰- به برخی رفتارها و حالاتی که از افراد سر زد. و شما را به عصبانیت دعوت میکند توجه نکنید مثلاً اگر کسی با حرف ناروا شما را بر میآشوبد از شنیدن و گوش سپردن به سخنان وی اجتناب کنید و حتی گوش ندهید یا محیط را ترک کنید و دیگر به گفته های او دقت و توجه نکرده و آنها را در ذهن خود مرور نکنید نسبت به دیگر اعمال فیزیکی و رفتارهای پرخاشگرانه و تحریک کننده نیز همین طور واکنش نشان دهید و راه بی توجهی و تغافل را پیش گیرید.
۱۱- سطح شناخت خود را با مطالعه و تفکر از زشتی، ناپسند بودن، غیرقابل جبران بودن اعمال پرخاشگرانه بالا ببرید. مثلاً روایات، آیات و داستانهایی را که در مورد این نوع رفتارها و آثار آنها نوشته شده مطالعه کنید و بعد در مورد آنها فکر کنید. حتی در برخی موارد به آثار رفتار تندی که خود مرتکب آن شده اید توجه و آن عمل و زشتی آن را در ذهن خود مرور و بزرگ معرفی کنید بگونه ای که به یک حالت خود هشداری از درون دست یابید و آثار فردی و اجتماعی و پیامدهای حیثیتی آن عمل زشت را لحظه به لحظه در ذهن خود مرور و قبح آن را برای خود بزرگ جلوه دهید تا از درون از آن عمل متنفّر شوید.
۱۲- به هنگام بروز عصبانیت و تندخوئی سریع، حالات خود را تغییر دهید مثلاً اگر ایستاده اید بنشینید و اگر نشسته اید دراز بکشید و صورت خود را با آب سرد بشوید و یک لیوان آب خنک بیآشامید و خود را از موقعیت دور سازید.
۱۳- از خواندن قرآن به مقدار زیاد و در نوبتها متعدد در طول ۲۴ ساعت هرگز غفلت نورزید که قرآن تأثیر عظیم در رسیدن به حالت سکینه و آرامش درونی دارد. همین طور عبادتهای خود مانند نماز اول وقت را با حضور قلب کامل بجا آورید که تأثیر بزرگی در رسیدن به اطمینان خاطر دارد و آدمی را از درون به سکوی آرامش میسپارد.
۱۴- بعد از استحمام و به هنگام خروج از حمام دو پای خود را تا قوزک با آب سرد بشویید.
۱۵- دیگر رفتارهای عادی و روزمره خود را نیز با تسلط کامل بر رفتار و بدون شتابزدگی انجام دهید و آنها را آرام آرام تعقیب کنید تا نرمخویی و پرحوصلگی بر تمام رفتارهای شما حاکمیت پیدا کند.
۱۶- شرح موارد فوق را در جدولی بنویسید و موارد انجام و یا تخلف از آن را یادداشت کنید و همواره سعی کنید موارد تخلف را کاهش داده و بیشتر از پیش خود را به انجام آنها مقید سازید و حتی قبل از بروز آن موقعیتها و به صورت مستمر راهکارهای فوق را سرلوحه اعمال خود قرار دهید و از آن به بعد باید میزان موارد پرخاشگری شما کاهش یابد و آنها را نیز یادداشت کنید و کم کم از میزان آنها در طول روز، هفته و... بکاهید و خود تنبیهی را بکار بگیرید.
در پایان مطالعه ی کتاب معراج السعاده، مقام سوم، بحث مربوط به غضب و حلم را توصیه میکنیم.
منبع: www.soalcity.ir
.jpg "معرفی خوشنویسان معروف قرآن کریم")
