امام باقر (علیه السلام) از دیدگاه متأخرین اهل سنت

پرسش :

متأخرین و نویسندگان معاصر درباره شخصیت امام باقر (علیه السلام) چه دیدگاهى دارند؟

پاسخ :

1 ـ ابن عماد حنبلى (ت: 1089 هـ.ق)

«و کان من فقهاء المدینة، وقیل له الباقر لأنّه بقر العلم اى شقه وعرف اصله وخفیّه وتوسع فیه»(1)؛ (او از فقهاى مدینه به حساب مى آمد. و به جهت شکافتن علم و شناختن اصل و نکات مخفى آن و توسعه در آن، باقر نامیده اند).
 

2 ـ محمد بن عبدالباقى زرقانى مالکى (ت: 1122 هـ.ق)

«محمّد الباقر بن على بن الحسین بن على بن ابى طالب الهاشمى الثقة الفاضل من سادات آل البیت»(2)؛ (محمّد باقر فرزند على بن الحسین بن على بن ابى طالب، هاشمى، ثقه، فاضل، از بزرگان اهل بیت بود).

3 ـ شیخ عبدالله بن عامر شبراوى (ت: 1171 هـ.ق)

«و مناقبه ـ (رضی الله عنه) ـ باقیة على ممرّ الأیام، وفضائله قد شهد له بها الخواص والعام»(3)؛ (مناقب او در طول ایّام باقى است و به فضایلش خاص و عام شهادت داده اند).
 

4 ـ محمّد بن على صبّان (ت: 1206 هـ.ق)

«و امّا محمّد الباقر ـ (رضی الله عنه) ـ فهو صاحب المعارف واخو الدقائق واللطائف، ظهرت کراماته وکثرت فی السلوک اشاراته»(4)؛ (و امّا محمّدباقر; پس او صاحب معارف و داراى دقایق و لطایف است. کراماتش ظاهر شده، و اشاراتش در سلوک بسیار است...).

5 ـ شیخ یوسف بن اسماعیل نهبانى

«محمّد الباقر بن علىّ زین العابدین بن الحسین ـ (رضی الله عنه) ـ احد ائمة ساداتنا آل البیت الکرام واوحد اعیان العلماء الاعلام»(5)؛ (محمّد باقر فرزند على بن الحسین، یکى از امامان سادات اهل بیت کرام بوده و یکى از اعیان علماى اعلام است).
 

6 ـ فرید وجدى

«کان الباقر عالماً نبیلا وسیداً جلیلا. وسمّى الباقر لأنّه بقر العلم اى توسّع فیه»(6)؛ (باقر، عالمى فرزانه و آقایى بزرگوار بود، او را به جهت گسترش علمش باقر نامیدند).

7 ـ ابن تیمیه حرّانى

«ابو جعفر محمّد بن على من خیار اهل العلم والدین وقیل: انّما سمّى الباقر لأنّه بقر العلم»(7)؛ (ابوجعفر محمّد بن على از بهترین هاى اهل علم و دین بود. گفته شده: او را باقر نامیدند; زیرا علم را مى شکافت).
 

8 ـ عبدالرحمن شرقاوى، شیخ ازهر

«الامام محمّد الباقر، هو اعلم اهل زمانه بالقرآن وتفسیره وبالحدیث والفقه»(8)؛ (امام محمد باقر او اعلم اهل زمان خود به قرآن و تفسیر و حدیث و فقه بود).

9 ـ سید عفیفى، از علماى ازهر

«محمّد الباقر هو ابن على بن الحسین بن على بن ابى طالب، لقّب بالباقر لأنّه تبقر فی العلم اى توسع فیه. وکان عالماً کبیراً سیّد بنى هاشم»(9)؛ (محمّد باقر، از فرزندان على بن الحسین بن على بن ابى طالب بود، که به جهت توسعه در علم، باقر نامیده شد. او عالمى بزرگ، و سید بنى هاشم بود).

پی‌نوشت‌ها:
(1). شذرات الذهب، ج 1، ص 260.
(2). شرح زرقانى بر موطأ مالک، ج 2، ص 403.
(3). الاتحاف بحبّ الأشراف، ص 143ـ145.
(4). اسعاف الراغبین، ص 250.
(5). جامع کرامات الاولیاء، ج 1، ص 97.
(6). دائرة المعارف، فرید وجدى، ج 3، ص 563.
(7). منهاج السنة النبویة، ج 2، ص 123.
(8). مجله الاهرام المصریة، ص 10، تاریخ 18/8/1978.
(9). مجله ازهر، ج 5، سال 1358 هـ.ق قمرى.

منبع: اهل بیت از دیدگاه اهل سنت، على اصغر رضوانى، مسجد مقدس جمکران، قم ، 1385 ه.ش، ص 85.