اهل بیت علیهم السلام در آیه تطهیر
پرسش :
آیه مباهله چگونه مؤید این نکته است که اهل بیت در آیه تطهیر، حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین علیهم السلام هستند؟
پاسخ :
با نگاهی گذرا به آیه مباهله متوجه می شویم که «أبناء» و «أنفس» جمع و «نساء» اسم جمع است، پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) باید حداقل نُه نفر را همراه خود میبرد (3 مرد، 3 زن، و 3 فرزند)؛ زیرا اقلّ جمع 3 نفر است، در حالی که فقط چهار نفر را همراه خود برد. این، نشان میدهد که آن حضرت بیش از چهار نفر، واجد صلاحیت برای شرکت در میدان مبارزه معنوی نیافت.
فخر رازی داستان مباهله را این گونه نقل می کند:
رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) در حالی که برای مباهله خارج شد که جامه نادوخته پشمین سیاه رنگی بر دوش، حسین را در بغل و دست حسن را در دست خود گرفته بود، حضرت فاطمه (علیها السلام) پشت سر آن حضرت و امام علی (علیه السلام) پشت سر آنان حرکت میکرد، رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) به همراهان خود فرمودند: وقتی دعا کردم شما آمین بگویید.
آنگاه می گوید: در روایت آمده است: (در میدان مباهله) حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) زیر همان جامه پشمین سیاه رنگ رفت. پس از آن امام حسن (علیه السلام) جلو آمد، پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) او را داخل کرد.
سپس امام حسین (علیه السلام)، بعد حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و پس از آن امام علی (علیه السلام) جلو آمدند و همگی زیر آن جامه رفتند. وقتی همگی جمع شدند، حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه واله) فرمودند: «إِنّما یُرید الله لِیذهب عَنکم الرِجس أَهل البیت ویُطهِّرکم تَطهیراً».
فخر رازی در پایان می گوید: اهل تفسیر و حدیث گویا اتفاق بر صحت این حدیث دارند؛ واعلم أنّ هذه الروایة کالمتّفق علی صحتها بین أهل التفسیر و الحدیث. (تفسیر کبیر4، جزء 8، ص 88 ـ 89 ، آل عمران/61)
عالم بزرگ اهل سنّت ابو عیسی ترمذی در کتاب خود آورده است:
سعد بن آبی وقاص از پدرش نقل کرده است: وقتی آیه مباهله نازل شد، پیامبر، علی، فاطمه، حسن و حسین را خواند و آن گاه گفت: خدایا! اهل من اینها هستند: لما نزلت هذه الآیة «تَعالوْا نَدْع أَبناءنا وأبناءکم و نِساءنا ونِساءکم» الآیة دعا رسول الله(صلی الله علیه واله) علیّاً و فاطمة و حسناً و حسیناً فقال: «اَللّهمّ هؤلاء أهلی» ( سنن ترمذی5،/6،).
بنابراین، می توان گفت: اگر واقعاً کسان دیگری نیز جزو «اهل البیت» بودند رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) آنان را نیز حاضر می کرد؛ چون حداقل نُه نفر را باید می آورد. از این رو نیاوردن دیگران به میدان مباهله، نشان می دهد که دیگران مصداق «اهل البیت» (به مفهومی که در این آیه مطرح است) نبوده اند.
منبع: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
با نگاهی گذرا به آیه مباهله متوجه می شویم که «أبناء» و «أنفس» جمع و «نساء» اسم جمع است، پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) باید حداقل نُه نفر را همراه خود میبرد (3 مرد، 3 زن، و 3 فرزند)؛ زیرا اقلّ جمع 3 نفر است، در حالی که فقط چهار نفر را همراه خود برد. این، نشان میدهد که آن حضرت بیش از چهار نفر، واجد صلاحیت برای شرکت در میدان مبارزه معنوی نیافت.
فخر رازی داستان مباهله را این گونه نقل می کند:
رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) در حالی که برای مباهله خارج شد که جامه نادوخته پشمین سیاه رنگی بر دوش، حسین را در بغل و دست حسن را در دست خود گرفته بود، حضرت فاطمه (علیها السلام) پشت سر آن حضرت و امام علی (علیه السلام) پشت سر آنان حرکت میکرد، رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) به همراهان خود فرمودند: وقتی دعا کردم شما آمین بگویید.
آنگاه می گوید: در روایت آمده است: (در میدان مباهله) حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) زیر همان جامه پشمین سیاه رنگ رفت. پس از آن امام حسن (علیه السلام) جلو آمد، پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) او را داخل کرد.
سپس امام حسین (علیه السلام)، بعد حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و پس از آن امام علی (علیه السلام) جلو آمدند و همگی زیر آن جامه رفتند. وقتی همگی جمع شدند، حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه واله) فرمودند: «إِنّما یُرید الله لِیذهب عَنکم الرِجس أَهل البیت ویُطهِّرکم تَطهیراً».
فخر رازی در پایان می گوید: اهل تفسیر و حدیث گویا اتفاق بر صحت این حدیث دارند؛ واعلم أنّ هذه الروایة کالمتّفق علی صحتها بین أهل التفسیر و الحدیث. (تفسیر کبیر4، جزء 8، ص 88 ـ 89 ، آل عمران/61)
عالم بزرگ اهل سنّت ابو عیسی ترمذی در کتاب خود آورده است:
سعد بن آبی وقاص از پدرش نقل کرده است: وقتی آیه مباهله نازل شد، پیامبر، علی، فاطمه، حسن و حسین را خواند و آن گاه گفت: خدایا! اهل من اینها هستند: لما نزلت هذه الآیة «تَعالوْا نَدْع أَبناءنا وأبناءکم و نِساءنا ونِساءکم» الآیة دعا رسول الله(صلی الله علیه واله) علیّاً و فاطمة و حسناً و حسیناً فقال: «اَللّهمّ هؤلاء أهلی» ( سنن ترمذی5،/6،).
بنابراین، می توان گفت: اگر واقعاً کسان دیگری نیز جزو «اهل البیت» بودند رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) آنان را نیز حاضر می کرد؛ چون حداقل نُه نفر را باید می آورد. از این رو نیاوردن دیگران به میدان مباهله، نشان می دهد که دیگران مصداق «اهل البیت» (به مفهومی که در این آیه مطرح است) نبوده اند.
منبع: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
