املاک و موازین شرعی / خمس: سوال بیست و سه

پرسش :

الف) آیا اصل زمین زارعی و باغ کسانی که شغلشان کشاورزی است و هزینه زندگی اهل و عیال خود را از آنجا تأمین می کنند، خمس دارد؟ ب) آیا محصول به دست آمده از آنها هم خمس دارد؟

پاسخ :
الف) اگر زمین یا باغ را با درآمد کسب خریده باشند، متعلق خمس است، مگر اینکه پرداخت خمس آن موجب شود که نتواند مناسب با شأن عرفی که دارد کسب درآمد کند.

ب) محصول به دست آمده در زاید بر مؤونه[۱] سال خمس دارد.

پی نوشت:
[۱]. «مؤونه» به مخارجی گفته می شود که در زندگی هزینه می شود و شامل موارد زیر است:
۱- هزینه های زندگی شخصی؛ مانند: خوراک و پوشاک، خانه مسکونی، وسایل زندگی، وسیله نقلیه برای استفاده شخصی، وسایل تحصیلی، رایانه، هزینه ازدواج و...؛
۲- هدایا و بخشش ها مانند؛ خیرات، صدقات، جوایز و...؛
۳- مخارج سفر حج (واجب و مستحب)، سفر زیارت، گردش و تفریح؛
۴- حقوقی که بر عهده شخص است؛ مانند: دیه، غرامت و کفاره.
توضیح: هزینه های زاید بر نیاز و شأن افراد، جزء مؤونه محسوب نمی شود؛ بنابراین، اگر بیشتر صرف کند؛ به گونه ای که عرفاً اسراف شمرده شود، باید سر سال خمس آنها را بپردازد.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری (دام ظله)