منتظران ظهور و چگونگی یاری امام زمان علیه السلام
پرسش :
منتظران ظهور امام زمان (علیه السلام) چگونه می‌توانند آن حضرت را یاری کنند؟
پاسخ :
امام باقر (علیه السلام) فرمودند:
«وَاللهِ لَاُحِبُّ رِیاحَکُم وَ أَروَاحَکُم فَأَعِینُوِنی عَلَی ذَلِکَ بِوَرَعٍ وَ اجتِهَادٍ وَ اعلَمُوا أَنَّ وَلَایتَنَا لَآ تُنَالُ إِلَّا بِالوَرَعِ وَ الِاجتِهَادِ».(1)
بر اساس این روایت، رعایت پرهیزکاری و پارسایی، یاری رساندن به ائمه علیهم السلام است.
در حدیثی داریم که با رفتار، گفتار و کردار خود زینت ما باشید و برای ما ننگ نباشید: «کونُوا لَنا و لا تَکُونُوا عَلَینا شَیناً.»(2)
در حدیث مفصلی به نقل از امام صادق (علیه السلام) خطاب به زید شحّام می‌خوانیم که اگر شما اهل تقوا، و ادای امانت، راستگویی، سجده‌های طولانی و حسن همجواری باشید، مخالفان خواهند گفت که: اینها جعفری، یعنی شیعیان امام صادق (علیه السلام) هستند:
«اقرَا عَلَی مَن تَرَی أَنَّهُ یطِیعُنی، مِنهُم وَ یأخُذُ بِقَولِی السَّلَامَ وَ أوصِیکُم بِتقوَی اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الوَرَعِ فِی دِینِکُم وَ الِاجتِهَادِ لِلهِ وَ صِدقِ الحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الأَمَانَةِ وَ طُولِ السُّجُودِ و حُسنِ الجوَار فَبهَذَا جَاءَ مُحَمَّدُ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) أَدُّوا الأَمَانَةَ إلَی مَنِ ائتَمَنَکُم عَلَیها بَرّاً أَو فَاجِراً فَإنَّ رَسُولَ اللهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) کَانَ یأمُرُ بأَدَاء الخَیطِ وَ المِخیطِ صِلُوا عَشَائِرکُم وَ اشهَدُوا جَنَائِزَهُم وَ عُودُوا مَرضَاهُم وَ أَدُّوا حُقُوقَهُم فَإنَّ الرَّجُلَ مِنکُم إذَا وَرِعَ فِی دِینهِ وَ صَدَقَ الحَدِیثَ وَ أَدَّی الأَمَانَةَ وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ النَّاسِ قِیلَ هَذَا جَعفَری؛(3)....
حضرت صادق (علیه السلام) به من فرمود:
«به هر کس از مردم که ببینی از من پیروی کنند و به گفتار من عمل کنند، سلام مرا برسان، و من به شما سفارش کنم که نسبت به خدای عزّوجلّ تقوا داشته باشید، در دین خود پارسا باشید، در راه خدا کوشش کنید و شما را به راستگویی، امانت، طول دادن سجده و نیکی با همسایه سفارش می‌کنم؛ زیرا محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) همین دستورات را آورده است. هر که به شما امانتی سپرد، آن را به او پس بدهید، چه نیک رفتار باشد، چه بد کردار؛ زیرا رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) دستور می‌داد که سوزن و نخ را نیز به صاحبش پس دهید، با فامیل خود پیوند داشته باشید، بر جنازه مرده‌هایشان حاضر شوید، بیمارانشان را عیادت کنید و حقوقشان را بپردازید؛ زیرا هر کس از شما که در دینش پارسا و راستگو باشد، امانت را به صاحبش برگرداند و اخلاقش با مردم خوب باشد؛ می‌گویند: او جعفری است و این مرا شاد می‌کند و از جانب او شاید در [دل] من آید و می‌گویند: این روش پسندیده جعفر [بن محمد] است.
در حدیث دیگری می‌خوانیم که شیعیان ما را با سه چیز امتحان کنید:
1. مواظبت نسبت به نماز اول وقت؛
2. حفظ اسرار در برابر دشمن؛
3. مواسات با برادران دینی در اموال:
«امتَحِنوُا شِیعَتَنَا عِندَ ثَلَاتٍ عِندَ مَوَاقِیتِ الصَّلَاةِ کَیفَ مُحَافَظَتُهُم عَلَیهَا وَ عِندَ أسرَارِهِم کَیفَ حِفظُهُم لَهَا عِندَ عَدُوَّنَا وَ إلَی أموَالِهِم کَیفَ مُوَاسَاتُهُم لِإخوَانِهِم فِیهَا».(4)
- نام فرزندان خود را به نام آنان بگذاریم؛ سخنان آنان را فرا گیریم و به فرزندان خود بیاموزیم. در شادی آنان شاد و در غم آنان اندوهگین باشیم. از آنان تجلیل کنیم؛ به زیارتشان برویم و یاران آنان را یاری کنیم.
- از انجام دادن هر کاری که سبب توهین و تحقیر آنان است، پرهیز و در راه نشر فرهنگ آنان سرمایه‌گذاری کنیم؛ هجرت کنیم؛ وقت بگذاریم، در راه آنان وقف کنیم؛ در نامگذاری مراکز حساس به نام آن بزرگواران توجه کنیم، به وجود آنان افتخار ورزیم و کارهای شبیه این را انجام دهیم.
- از خداوند تشکر کنیم که دست ما را در دست رهبر معصوم گذاشت. راستی! اگر آن بزرگواران نبودند، ما به طور قطع از گمراهان بودیم.
امام صادق (علیه السلام) به زراره فرمود: «راجع به امام منتظر مسائل گوناگون و تردیدهایی مطرح خواهد شد. اگر آن زمان را درک کردی این دعا را بخوان».
«اللّهُمَّ عَرَّفنی نَفسَکَ فَإنَّک إن لَم تُعَرَّفنِی نَفسَکَ لَم أَعرِف نَبیکَ اللّهُمَّ عَرَّفنی رَسُولَکَ فَإنَّکَ إن لَم تُعَرَّفنی رَسُولَکَ لَم أَعرف حُجَّتَکَ اللّهُمَّ عَرَّفنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إن لَم تُعَرَّفِنی حُجَّتَکَ ضَلَلتُ عَن دِینی».(5)
آری! اگر کسی اعمالش را انجام دهد؛ ولی امام نداشته باشد، بدون امام معصوم راه به جایی نخواهد برد و با همه اعمال خیرش منحرف خواهد بود.
امام صادق (علیه السلام) در این باره می‌فرمایند: «إنَّ مَن دَانَ اللهَ بِعِبادَةٍ یجهِدُ فِیهَا نَفسَهُ بِلَا إمَامٍ عَاِدلٍ مِنَ اللهِ فَإِنَّ سَعیهُ غَیرُ مَشکُورٍ وَ هَوَ ضَالُّ مُتَحَیرُ».(6)
پی‌نوشت‌ها:
1. کافی، ج 8، ص 212
2. امالی، ص 440؛ وسایل الشیعه، ج 12، ص 8
3. کافی، ج 2، ص 636
4. وسایل الشیعه، ج 4، ص 12
5. کافی، ج 1، ص 342
6. همان، ص 449
منبع: جهت نما (چهل پرسش و پاسخ مهدوی)، محسن قرائتی، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (علیه السلام)، چاپ دوم، تابستان 1393.
امام باقر (علیه السلام) فرمودند:
«وَاللهِ لَاُحِبُّ رِیاحَکُم وَ أَروَاحَکُم فَأَعِینُوِنی عَلَی ذَلِکَ بِوَرَعٍ وَ اجتِهَادٍ وَ اعلَمُوا أَنَّ وَلَایتَنَا لَآ تُنَالُ إِلَّا بِالوَرَعِ وَ الِاجتِهَادِ».(1)
بر اساس این روایت، رعایت پرهیزکاری و پارسایی، یاری رساندن به ائمه علیهم السلام است.
در حدیثی داریم که با رفتار، گفتار و کردار خود زینت ما باشید و برای ما ننگ نباشید: «کونُوا لَنا و لا تَکُونُوا عَلَینا شَیناً.»(2)
در حدیث مفصلی به نقل از امام صادق (علیه السلام) خطاب به زید شحّام می‌خوانیم که اگر شما اهل تقوا، و ادای امانت، راستگویی، سجده‌های طولانی و حسن همجواری باشید، مخالفان خواهند گفت که: اینها جعفری، یعنی شیعیان امام صادق (علیه السلام) هستند:
«اقرَا عَلَی مَن تَرَی أَنَّهُ یطِیعُنی، مِنهُم وَ یأخُذُ بِقَولِی السَّلَامَ وَ أوصِیکُم بِتقوَی اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الوَرَعِ فِی دِینِکُم وَ الِاجتِهَادِ لِلهِ وَ صِدقِ الحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الأَمَانَةِ وَ طُولِ السُّجُودِ و حُسنِ الجوَار فَبهَذَا جَاءَ مُحَمَّدُ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) أَدُّوا الأَمَانَةَ إلَی مَنِ ائتَمَنَکُم عَلَیها بَرّاً أَو فَاجِراً فَإنَّ رَسُولَ اللهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) کَانَ یأمُرُ بأَدَاء الخَیطِ وَ المِخیطِ صِلُوا عَشَائِرکُم وَ اشهَدُوا جَنَائِزَهُم وَ عُودُوا مَرضَاهُم وَ أَدُّوا حُقُوقَهُم فَإنَّ الرَّجُلَ مِنکُم إذَا وَرِعَ فِی دِینهِ وَ صَدَقَ الحَدِیثَ وَ أَدَّی الأَمَانَةَ وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ النَّاسِ قِیلَ هَذَا جَعفَری؛(3)....
حضرت صادق (علیه السلام) به من فرمود:
«به هر کس از مردم که ببینی از من پیروی کنند و به گفتار من عمل کنند، سلام مرا برسان، و من به شما سفارش کنم که نسبت به خدای عزّوجلّ تقوا داشته باشید، در دین خود پارسا باشید، در راه خدا کوشش کنید و شما را به راستگویی، امانت، طول دادن سجده و نیکی با همسایه سفارش می‌کنم؛ زیرا محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) همین دستورات را آورده است. هر که به شما امانتی سپرد، آن را به او پس بدهید، چه نیک رفتار باشد، چه بد کردار؛ زیرا رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) دستور می‌داد که سوزن و نخ را نیز به صاحبش پس دهید، با فامیل خود پیوند داشته باشید، بر جنازه مرده‌هایشان حاضر شوید، بیمارانشان را عیادت کنید و حقوقشان را بپردازید؛ زیرا هر کس از شما که در دینش پارسا و راستگو باشد، امانت را به صاحبش برگرداند و اخلاقش با مردم خوب باشد؛ می‌گویند: او جعفری است و این مرا شاد می‌کند و از جانب او شاید در [دل] من آید و می‌گویند: این روش پسندیده جعفر [بن محمد] است.
در حدیث دیگری می‌خوانیم که شیعیان ما را با سه چیز امتحان کنید:
1. مواظبت نسبت به نماز اول وقت؛
2. حفظ اسرار در برابر دشمن؛
3. مواسات با برادران دینی در اموال:
«امتَحِنوُا شِیعَتَنَا عِندَ ثَلَاتٍ عِندَ مَوَاقِیتِ الصَّلَاةِ کَیفَ مُحَافَظَتُهُم عَلَیهَا وَ عِندَ أسرَارِهِم کَیفَ حِفظُهُم لَهَا عِندَ عَدُوَّنَا وَ إلَی أموَالِهِم کَیفَ مُوَاسَاتُهُم لِإخوَانِهِم فِیهَا».(4)
یاری کردن امام زمان (علیه السلام) و سایر ائمه (علیهم السلام) راه‌های مختلفی دارد. از جمله:
- نام فرزندان خود را به نام آنان بگذاریم؛ سخنان آنان را فرا گیریم و به فرزندان خود بیاموزیم. در شادی آنان شاد و در غم آنان اندوهگین باشیم. از آنان تجلیل کنیم؛ به زیارتشان برویم و یاران آنان را یاری کنیم.
- از انجام دادن هر کاری که سبب توهین و تحقیر آنان است، پرهیز و در راه نشر فرهنگ آنان سرمایه‌گذاری کنیم؛ هجرت کنیم؛ وقت بگذاریم، در راه آنان وقف کنیم؛ در نامگذاری مراکز حساس به نام آن بزرگواران توجه کنیم، به وجود آنان افتخار ورزیم و کارهای شبیه این را انجام دهیم.
- از خداوند تشکر کنیم که دست ما را در دست رهبر معصوم گذاشت. راستی! اگر آن بزرگواران نبودند، ما به طور قطع از گمراهان بودیم.
امام صادق (علیه السلام) به زراره فرمود: «راجع به امام منتظر مسائل گوناگون و تردیدهایی مطرح خواهد شد. اگر آن زمان را درک کردی این دعا را بخوان».
«اللّهُمَّ عَرَّفنی نَفسَکَ فَإنَّک إن لَم تُعَرَّفنِی نَفسَکَ لَم أَعرِف نَبیکَ اللّهُمَّ عَرَّفنی رَسُولَکَ فَإنَّکَ إن لَم تُعَرَّفنی رَسُولَکَ لَم أَعرف حُجَّتَکَ اللّهُمَّ عَرَّفنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إن لَم تُعَرَّفِنی حُجَّتَکَ ضَلَلتُ عَن دِینی».(5)
آری! اگر کسی اعمالش را انجام دهد؛ ولی امام نداشته باشد، بدون امام معصوم راه به جایی نخواهد برد و با همه اعمال خیرش منحرف خواهد بود.
امام صادق (علیه السلام) در این باره می‌فرمایند: «إنَّ مَن دَانَ اللهَ بِعِبادَةٍ یجهِدُ فِیهَا نَفسَهُ بِلَا إمَامٍ عَاِدلٍ مِنَ اللهِ فَإِنَّ سَعیهُ غَیرُ مَشکُورٍ وَ هَوَ ضَالُّ مُتَحَیرُ».(6)
پی‌نوشت‌ها:
1. کافی، ج 8، ص 212
2. امالی، ص 440؛ وسایل الشیعه، ج 12، ص 8
3. کافی، ج 2، ص 636
4. وسایل الشیعه، ج 4، ص 12
5. کافی، ج 1، ص 342
6. همان، ص 449
منبع: جهت نما (چهل پرسش و پاسخ مهدوی)، محسن قرائتی، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (علیه السلام)، چاپ دوم، تابستان 1393.
