پرسش :
درباره خصوصياتي كه تورات درباره حضرت ابراهيم ذكر كرده توضيح دهيد؟
پاسخ :
در بين انبياء الهي، حضرت ابراهيم خليل ـ عليه السّلام ـ در همة اديان الهي، شاخص و الگو مي‌باشد و در قرآن از ايشان بعنوان «اسوة حسنه» نام مي‌برد و مي‌فرمايد: «ابراهيم براي شما بهترين الگوست»[1] اما متاسفانه در تورات موجود، زشت‌ترين كارها را به آن بزرگوار نسبت ميدهد. نسبتهايي كه تورات به انبياء و به خصوص به حضرت ابراهيم ميدهد حتي به پست‌ترين و گناهكارترين افراد بشر هم بسختي مي‌توان نسبت داد.
حضرت ابراهيم در شهر اور به دنيا آمد به گفته تورات، وي در آغاز اَبرام (يعني پدر «بلند مرتبه») ناميده مي‌شد، خداي متعال نام وي را در سن نود و نه سالگي به ابراهيم (يعني «پدر اقوام») تبديل كرد. شهر اور حدود يك قرن پيش در عراق در ساحل فرات از زير خاك بيرون آورده شد و آثار باستاني بسياري در آنجا به دست آمد.[2]
تورات بيشتر به تاريخ زندگي حضرت ابراهيم و هجرتهايي كه آن حضرت به مناطق مختلف كردند، اشاره مي کند. و مي‌گويد حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ در 75 سالگي به امر خدا از شهر حرّان عازم كنعان شد، وي همسر خود ساره و برادر زادة خويش لوط و چند نفر از مردم حرّان را برداشت و همگي به كنعان رفتند و در آنجا روي كوهي در شرق بيت ايل خيمه زدند ... .[3]
در تورات به امتحان حضرت ابراهيم و سؤال آن حضرت دربارة زنده كردن مردگان در قيامت مي‌پردازد. كه به عهد خدا با ابرام معروف است.[4]
هم چنين در تورات به تولد فرزند حضرت ابراهيم در سن نود و نه سالگي اشاره مي‌كند و به عنوان يك معجزه نقل مي‌كند.[5] با اين همه تورات از نقل دو موضوع بسيار مهم در تاريخ حضرت ابراهيم غفلت كرده است و يا به عبارت ديگر در تورات كنوني نقلي از آن به ميان نيامده است: يكي جريان بت شكني و به آتش افكنده شدن وي و ديگري داستان بناي كعبه. قرآن مجيد (در سوره‌هاي انبياء و صافات) داستان بت شكني و به آتش افكنده شدن او را آورده است. هم چنين قرآن كريم از بناي كعبه به دست آن حضرت و به كمك حضرت اسماعيل ـ عليه السّلام ـ سخن مي‌گويد (بقره 127).
يکي از نسبتهاي ناروايي که تورات به حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ ميدهد اين است که وي از ترس جانش، همسرش سارا را خواهر خود معرفي مي‌كند و او را به زني پادشاه مصر ميدهد:[6]
«پس وي (سارا) را به خانه فرعون در آوردند و به خاطر وي (سارا) با ابرام (ابراهيم) احسان نموده و او صاحب ميشها و گاوان و حماران و غلامان و كنيزان و ماده الاغان و شتران شد و خداوند فرعون و اهل خانه او را بسبب سارا، زوجه ابرام به بلاي سخت مبتلا ساخت و فرعون ابرام را خوانده گفت اين چيست كه به من كردي؟ چرا به من خبر ندادي كه او زوجه توست؟ چرا گفتي او خواهر من است كه او را بزني گرفتم ...»[7]
يعني حضرت ابراهيم زنش را به زني فرعون ميدهد تا صاحب الاغها و ماده الاغها و گاوها و گوسفندها شود؟
قرآن كريم سيماي حضرت ابراهيم را اينگونه ترسيم مي‌كند: و امام و پيشواي انسانهاست.[8] او از صالحان و پاكان است،[9] او حنيف و يكتا پرست است[10] او موقن و داراي يقين كامل بود،[11] او «اوّاه» و فرد خدا ترس بود،[12] او منيب و مطيع بود، او به تنهايي امت بود،[13] او قانت و فرد عابد بود،[14] او شاكر و سپاسگزار بود،[15] او مؤمن و فرد با ايمان بود،[16] او برگزيدة خدا بود،[17] او نيكوكار بود،[18] او داراي قلب سليم بود.[19]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. سيري در مكتب يهود، نوشته محمد علي حسين زاده.
2. يهوديت، عبد الرحيم سليماني اردستاني.
3. برهان رسالت، آيت الله جعفري سبحاني.
[1] . ممتحنه/4.
[2] . توفيقي، حسين، آشنايي با اديان بزرگ، انتشارات طه، چاپ هفتم، 1384، ص76.
[3] . سفر پيدايش، 12: 1 ـ 8.
[4] . سفر پيدايش، باب 15 و باب 18 و باب 22.
[5] . سفر پيدايش، باب 15 و باب 18 و باب 22.
[6] . سفر پيدايش، باب 12: 12.
[7] . سفر پيدايش، باب 12: 10 ـ 20.
[8] . بقره/124.
[9] . بقره/130.
[10] . آل عمران/67.
[11] . انفال/65.
[12] . توبه/114.
[13] . هود/75.
[14] . نحل/120.
[15] . نحل/121.
[16] . صافات/110.
[17] . ص/47.
[18] . ص/47.
[19] . صافات/48.
( اندیشه قم )
در بين انبياء الهي، حضرت ابراهيم خليل ـ عليه السّلام ـ در همة اديان الهي، شاخص و الگو مي‌باشد و در قرآن از ايشان بعنوان «اسوة حسنه» نام مي‌برد و مي‌فرمايد: «ابراهيم براي شما بهترين الگوست»[1] اما متاسفانه در تورات موجود، زشت‌ترين كارها را به آن بزرگوار نسبت ميدهد. نسبتهايي كه تورات به انبياء و به خصوص به حضرت ابراهيم ميدهد حتي به پست‌ترين و گناهكارترين افراد بشر هم بسختي مي‌توان نسبت داد.
حضرت ابراهيم در شهر اور به دنيا آمد به گفته تورات، وي در آغاز اَبرام (يعني پدر «بلند مرتبه») ناميده مي‌شد، خداي متعال نام وي را در سن نود و نه سالگي به ابراهيم (يعني «پدر اقوام») تبديل كرد. شهر اور حدود يك قرن پيش در عراق در ساحل فرات از زير خاك بيرون آورده شد و آثار باستاني بسياري در آنجا به دست آمد.[2]
تورات بيشتر به تاريخ زندگي حضرت ابراهيم و هجرتهايي كه آن حضرت به مناطق مختلف كردند، اشاره مي کند. و مي‌گويد حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ در 75 سالگي به امر خدا از شهر حرّان عازم كنعان شد، وي همسر خود ساره و برادر زادة خويش لوط و چند نفر از مردم حرّان را برداشت و همگي به كنعان رفتند و در آنجا روي كوهي در شرق بيت ايل خيمه زدند ... .[3]
در تورات به امتحان حضرت ابراهيم و سؤال آن حضرت دربارة زنده كردن مردگان در قيامت مي‌پردازد. كه به عهد خدا با ابرام معروف است.[4]
هم چنين در تورات به تولد فرزند حضرت ابراهيم در سن نود و نه سالگي اشاره مي‌كند و به عنوان يك معجزه نقل مي‌كند.[5] با اين همه تورات از نقل دو موضوع بسيار مهم در تاريخ حضرت ابراهيم غفلت كرده است و يا به عبارت ديگر در تورات كنوني نقلي از آن به ميان نيامده است: يكي جريان بت شكني و به آتش افكنده شدن وي و ديگري داستان بناي كعبه. قرآن مجيد (در سوره‌هاي انبياء و صافات) داستان بت شكني و به آتش افكنده شدن او را آورده است. هم چنين قرآن كريم از بناي كعبه به دست آن حضرت و به كمك حضرت اسماعيل ـ عليه السّلام ـ سخن مي‌گويد (بقره 127).
يکي از نسبتهاي ناروايي که تورات به حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ ميدهد اين است که وي از ترس جانش، همسرش سارا را خواهر خود معرفي مي‌كند و او را به زني پادشاه مصر ميدهد:[6]
«پس وي (سارا) را به خانه فرعون در آوردند و به خاطر وي (سارا) با ابرام (ابراهيم) احسان نموده و او صاحب ميشها و گاوان و حماران و غلامان و كنيزان و ماده الاغان و شتران شد و خداوند فرعون و اهل خانه او را بسبب سارا، زوجه ابرام به بلاي سخت مبتلا ساخت و فرعون ابرام را خوانده گفت اين چيست كه به من كردي؟ چرا به من خبر ندادي كه او زوجه توست؟ چرا گفتي او خواهر من است كه او را بزني گرفتم ...»[7]
يعني حضرت ابراهيم زنش را به زني فرعون ميدهد تا صاحب الاغها و ماده الاغها و گاوها و گوسفندها شود؟
قرآن كريم سيماي حضرت ابراهيم را اينگونه ترسيم مي‌كند: و امام و پيشواي انسانهاست.[8] او از صالحان و پاكان است،[9] او حنيف و يكتا پرست است[10] او موقن و داراي يقين كامل بود،[11] او «اوّاه» و فرد خدا ترس بود،[12] او منيب و مطيع بود، او به تنهايي امت بود،[13] او قانت و فرد عابد بود،[14] او شاكر و سپاسگزار بود،[15] او مؤمن و فرد با ايمان بود،[16] او برگزيدة خدا بود،[17] او نيكوكار بود،[18] او داراي قلب سليم بود.[19]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. سيري در مكتب يهود، نوشته محمد علي حسين زاده.
2. يهوديت، عبد الرحيم سليماني اردستاني.
3. برهان رسالت، آيت الله جعفري سبحاني.
[1] . ممتحنه/4.
[2] . توفيقي، حسين، آشنايي با اديان بزرگ، انتشارات طه، چاپ هفتم، 1384، ص76.
[3] . سفر پيدايش، 12: 1 ـ 8.
[4] . سفر پيدايش، باب 15 و باب 18 و باب 22.
[5] . سفر پيدايش، باب 15 و باب 18 و باب 22.
[6] . سفر پيدايش، باب 12: 12.
[7] . سفر پيدايش، باب 12: 10 ـ 20.
[8] . بقره/124.
[9] . بقره/130.
[10] . آل عمران/67.
[11] . انفال/65.
[12] . توبه/114.
[13] . هود/75.
[14] . نحل/120.
[15] . نحل/121.
[16] . صافات/110.
[17] . ص/47.
[18] . ص/47.
[19] . صافات/48.
( اندیشه قم )
