پرسش :
گیاه زنبق (ايرسا ) چه خواصی دارد؟
پاسخ :
منظور از ايرسا ريشه سوسن آسمانگون است . سوسن آسمانگون گياهي است داراي ساقه هاي متعدد که گل آن به رنگهاي گونه گون است . سفيد ، زرد ، آسماني ، بنفش و از اين رو آن را ايرسا ناميده اند که به معني رنگين کمان است .
ساقه هاي ايرسا بندبند ،برگش باريک است و اگر کهنه شود کرم مي زند .
ديسقوريدوس گويد :برگ ايرسا به برگ سوسن بياباني مي ماند ، ليکن از آن بلندتر و بزرگتر است . ساقه آن گلي مي دهد که برگها همديگر را مي پوشانند (پر برگ )و به چندين رنگ در مي آيند .
قسمي به زردي مايل و ارغواني هستند و قسمي به رنگ آسمانند و از اين اختلاف رنگ آن را رنگين کمان مي گويند .
ساقه هايي سخت و خوشبوي دارد و بايد بعد از چيدن در سايه گذارند و به رشته کتان بکشند .
خاصيت درماني :گرمي بخش ، لطافت آور ، رساننده ، بازکننده و تنقيه کننده است .اگر افشره اش را در عسل آب حل کنند . بلغم غليظ را تنقيه مي کند و بيرون مي راند .
آرايش :زنبق به تنهايي و همراه خربق که اندازه باشد در زدودن لکه هاي سياه و کک و مک سودمند است .
دمل و جوش :سائيده آن سفت شدگي ها ، ورم هاي غليظ ، خنازير و جوش هاي پليد را درمان مي کند .
زخم و قرحه :در مداواي قرحه هاي پليد مفيد است ، ناصورها را بهم مي آورد و حتي اگر گرد آن استعمال شود گوشت را باز مي روياند و استخوانها را با گوشت سالم مي پوشاند .
مفاصل : با روغن زيتون خستگي را از بين مي برد . اگر با سرکه خورده شود در علاج ترنجيدگي و گسستگي ماهيچه ها سودمند است .
اندام هاي سر :خواب آور است . سر درد مزمن را از بين مي برد .
گاهي آن را روغن گل محمدي و سرکه براي رفع سر درد مي آميزد ، زنبق خود به خود علاج سر درد است . عطسه آور است . آب پز آن را در دهان گردانند درد دندان تسکين مي يابد .
روغن زنبق با سرکه صداهاي گوش را خاموش مي کند و نزله هاي مزمن را قطع مي کند . روغن زنبق بوي بد بيني را از بين مي برد و پخته آن نيز همين را انجام مي دهد . از چرک زخم ها جلوگيري مي کند .
چشم : اشک آور است .
اندام هاي تنفسي و سينه :در مداواي درد پهلو ، ذات الريه ، تنگ نفسي ، خناق ، خفگي ، سرفه و به ويژه سرفه اي که از رطوبت غليظ باشد سودمند است .
از آنجا که بسيار لطافت بخش و بازکننده است ، زائده هاي بند آمده درد سينه را بيرون مي برد .
اندام هاي غذا :خوردن سرکه و زنبق که با هم باشند درد سرد کبد و طحال را تسکين مي دهد و به ويژه براي طحال بسيار مفيد است . خوردن يا مالش آن در علاج استسقا سودمند است .
اندام هاي دفعي :دهانه بواسير را باز مي کند . پيچش شکم را از بين مي برد .آب عشق و خواب جواني ديدن را قطع مي نمايد .
زنبق و آب انگور کهنه مدّر حيض است . در حالت سخت شدن زهدان و دردهاي سرد زهدان بايد در آب پز زنبق بنشينند.
اگرزن باردار زنبق و عسل را شياف کند سقط جنين مي کند .
روغن زنبق براي زهدان مفيد است .اگر زنبق کهنه را خرد کنند و در عسل بريزند و بخورند زرداب و مراره و بلغم را خارج مي سازد .
تب ها :روغن زنبق را از بين مي برد و علاج تب و لرز است .
زهرها :اگر همراه سرکه خورده شود پادزهر هر سمي است .
منظور از ايرسا ريشه سوسن آسمانگون است . سوسن آسمانگون گياهي است داراي ساقه هاي متعدد که گل آن به رنگهاي گونه گون است . سفيد ، زرد ، آسماني ، بنفش و از اين رو آن را ايرسا ناميده اند که به معني رنگين کمان است .
ساقه هاي ايرسا بندبند ،برگش باريک است و اگر کهنه شود کرم مي زند .
ديسقوريدوس گويد :برگ ايرسا به برگ سوسن بياباني مي ماند ، ليکن از آن بلندتر و بزرگتر است . ساقه آن گلي مي دهد که برگها همديگر را مي پوشانند (پر برگ )و به چندين رنگ در مي آيند .
قسمي به زردي مايل و ارغواني هستند و قسمي به رنگ آسمانند و از اين اختلاف رنگ آن را رنگين کمان مي گويند .
ساقه هايي سخت و خوشبوي دارد و بايد بعد از چيدن در سايه گذارند و به رشته کتان بکشند .
خاصيت درماني :گرمي بخش ، لطافت آور ، رساننده ، بازکننده و تنقيه کننده است .اگر افشره اش را در عسل آب حل کنند . بلغم غليظ را تنقيه مي کند و بيرون مي راند .
آرايش :زنبق به تنهايي و همراه خربق که اندازه باشد در زدودن لکه هاي سياه و کک و مک سودمند است .
دمل و جوش :سائيده آن سفت شدگي ها ، ورم هاي غليظ ، خنازير و جوش هاي پليد را درمان مي کند .
زخم و قرحه :در مداواي قرحه هاي پليد مفيد است ، ناصورها را بهم مي آورد و حتي اگر گرد آن استعمال شود گوشت را باز مي روياند و استخوانها را با گوشت سالم مي پوشاند .
مفاصل : با روغن زيتون خستگي را از بين مي برد . اگر با سرکه خورده شود در علاج ترنجيدگي و گسستگي ماهيچه ها سودمند است .
اندام هاي سر :خواب آور است . سر درد مزمن را از بين مي برد .
گاهي آن را روغن گل محمدي و سرکه براي رفع سر درد مي آميزد ، زنبق خود به خود علاج سر درد است . عطسه آور است . آب پز آن را در دهان گردانند درد دندان تسکين مي يابد .
روغن زنبق با سرکه صداهاي گوش را خاموش مي کند و نزله هاي مزمن را قطع مي کند . روغن زنبق بوي بد بيني را از بين مي برد و پخته آن نيز همين را انجام مي دهد . از چرک زخم ها جلوگيري مي کند .
چشم : اشک آور است .
اندام هاي تنفسي و سينه :در مداواي درد پهلو ، ذات الريه ، تنگ نفسي ، خناق ، خفگي ، سرفه و به ويژه سرفه اي که از رطوبت غليظ باشد سودمند است .
از آنجا که بسيار لطافت بخش و بازکننده است ، زائده هاي بند آمده درد سينه را بيرون مي برد .
اندام هاي غذا :خوردن سرکه و زنبق که با هم باشند درد سرد کبد و طحال را تسکين مي دهد و به ويژه براي طحال بسيار مفيد است . خوردن يا مالش آن در علاج استسقا سودمند است .
اندام هاي دفعي :دهانه بواسير را باز مي کند . پيچش شکم را از بين مي برد .آب عشق و خواب جواني ديدن را قطع مي نمايد .
زنبق و آب انگور کهنه مدّر حيض است . در حالت سخت شدن زهدان و دردهاي سرد زهدان بايد در آب پز زنبق بنشينند.
اگرزن باردار زنبق و عسل را شياف کند سقط جنين مي کند .
روغن زنبق براي زهدان مفيد است .اگر زنبق کهنه را خرد کنند و در عسل بريزند و بخورند زرداب و مراره و بلغم را خارج مي سازد .
تب ها :روغن زنبق را از بين مي برد و علاج تب و لرز است .
زهرها :اگر همراه سرکه خورده شود پادزهر هر سمي است .
