پرسش :
راه های مقابله با چشم چرانی و خودارضایی را بیان کنید؟
پاسخ :
چشم چرانی و نگاه آلوده، آغاز انحرافات جنسی و به ویژه خودارضایی است؛1 از این رو، در مرحله اول لازم است دیده ها را پاک کرد تا بتوان دل را کنترل کرد.
ز دست دیده و دل هر دو فریاد
که هر چه دیده بیند، دل کند یاد
قرآن کریم پیش از دعوت به عفت جنسی، به عفت چشم دعوت می کند و می فرماید:
«به مردان با ایمان بگو عفت چشم و عفت جنسی را رعایت کنند...2 به زنان با ایمان بگو عفت چشم و عفت جنسی را رعایت کنند».3
از پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله چنین حکایت شده است: «نگاه (به نامحرم) تیر زهرآگینی از تیرهای شیطان است».4
شیطان با نگاه آلوده، جوانان را به دام عشق ناپاک و انحرافات جنسی می کشاند. حضرت علی می فرماید: «چه بسا عشقی که با یک نگاه، بذرافشانی می شود».5
چشم چرانی، از محرومیت های جنسی، محیط نامساعد، ضعف اراده و... به وجود می آید و عصب «لی بیدو» که در اعصاب چشم متمرکز است، به اعصاب جنسی متصل است و شخص، از چشم چرانی لذت می برد و با تکرار این عمل، تبدیل به یک عادت می شود.
برای مقابله با چشم چرانی و استمنا، ابتدا لازم است از ضررهای آن دو آگاهی پیدا کنیم.
ضررهای چشم چرانی
چشم چرانی بیشتر در مردها دیده می شود و بیماری «سادیسم» را به وجود می آورد و در زن ها، خودنمایی بیشتر وجود دارد که بیماری «مازوشیسم» را به وجود می آورد.6
چشم چرانی، سبب درشتی چشم، ضعف اعصاب و روان، بی خوابی، کم خوابی، بی اشتهایی، خیال پردازی واهی، تشویش ذهن و... می شود.7
خودارضایی
خودارضایی، یکی از گناهان کبیره است و بر اساس برخی تفاسیر قرآن کریم، کسانی که خودارضایی می کنند، تجاوزکار معرفی شده اند؛ «کسانی که فراتر از این جویند، پس آنان تجاوزگرند». شخصی از امام صادق علیه السلام در مورد خودارضایی سؤال کرد و امام در پاسخ فرمودند: «خودارضایی، گناه بزرگی است. کسی که مرتکب این کار زشت شود، همانند کسی است که با خود ازدواج کند و اگر من بدانم کسی با خود این عمل را انجام می دهد، با او غذا نخواهم خورد» و بعد حضرت برای اثبات دلیل خود، به آیه فوق استدلال کرد.8
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله می فرماید: «ناکح الکف ملعون؛ کسی که خودارضایی کند، ملعون [از رحمت خدا دور [است».9
امام صادق علیه السلام می فرماید: برای کسی که خودارضایی کند، در قیامت عذاب دردناکی در نظر گرفته شده است.10
ضررهای جسمانی و روانی خودارضایی
1. خودارضایی باعث کاهش انرژی بدن، خستگی و پیری زودرس می شود.
2. خودارضایی به تدریج در نور چشم و قدرت بینایی اثر می گذارد و آن را کاهش می دهد.
3. به دستگاه تناسلی آسیب می رساند و باعث ناتوانی های جنسی می شود.
4. باعث ضعف حافظه، حواس پرتی و ناتوانی در تمرکز فکری می شود.
5. اضطراب و افسردگی ایجاد می کند.
6. موجب پرخاشگری و بداخلاقی می شود.
7. احساس گناه، عذاب وجدان را باعث می شود.
8. شخص را بی عاطفه، کم رو و خجالتی بار می آورد.
9. موجب افت تحصیلی شده، در ازدواج مشکل ایجاد می کند.
10. بی میلی به همسر و ناسازگاری خانوادگی ایجاد می کند.11
کیفیت درمان چشم چرانی و خودارضایی
ایستادگی در برابر شهوت و کشش های انحرافی درونی، تنها با تکیه بر ایمان و قدرت اراده، امکان پذیر است. هر چه ایمان و اراده قوی تر باشد، مقاومت شخص در برابر جاذبه های جنسی، بیشتر و عفت او افزوده می گردد.
برخی از عواملی که سبب دوری از چشم چرانی و خودارضایی می گردند، به شرح زیرند:
1. عفت چشم؛ پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله می فرماید: هر مسلمانی که بی اختیار چشمش به زیبایی های زنی بیفتد و چشم فرو نهد، خداوند به او توفیق عبادتی می دهد که شیرینی آن را احساس کند.12
2. حیا؛ حضرت علی علیه السلام می فرماید: حیا، سبب عفت و عفت، ثمره حیاست.13 شرم، مانع کار زشت است.14
3. روزه؛ پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله می فرمایند: جوان ها! ازدواج کنید و اگر نمی توانید، حتماً روزه بگیرید که روزه، غریزه جنسی را کنترل می کند.15 همچنین نقل شده که راه کنترل غریزه جنسی، روزه است.16
4. توجه به زیان های چشم چرانی و خودارضایی که در آغاز بحث بیان شد.
5. ازدواج.
6. خودداری از حضور در مکان های خلوت و دوری از تنهایی؛ چون تنهایی، خود عامل مهمی برای تحریک به خودارضایی و زمینه ساز ارتکاب این عمل است.
7. تلاش برای تقویت اراده، از گام های مهم در علاج این بیماری است؛ نگوییم اراده از ما سلب شده است؛ زیرا ممکن است اراده انسان ضعیف شود؛ ولی هیچ گاه از بین نمی رود. برای تقویت اراده، راه های زیادی پیشنهاد شده است که برخی از آنها:
الف) تلقین به خود؛ مرتب به خود بگویید که من می توانم این عمل را ترک کنم.
ب) به پایان رساندن کارهای نیمه تمام نیز در تقویت اراده مؤثر است. سعی کنید هیچ کاری را نیمه تمام نگذارید.
ج) تمرکز بخشیدن به فعالیت های گوناگون و پراکنده؛ از کارهای متعدد و متنوع پرهیز کنید؛ چون موجب پراکندگی و به هم ریختگی انسجام فکر می شوند.
د) نماز، سحرخیزی، کم خوری و دوری از گناه، از عوامل مهم تقویت اراده هستند.
8. افکار جنسی را که به ذهن خطور می کند، بلافاصله با ذکر خدا و یاد آسیب های معنوی، جسمی، روانی و اجتماعی آنها، از خود دور کنید.
9. تنبیه، راه دیگر مقابله با این تحریکات است؛ مثلاً با خود شرط کنید و بگویید: اگر این بار چنین گناهی را مرتکب شوم، یک یا چند روز، روزه می گیرم یا مبلغی صدقه می دهم.
10. اوقات فراغت خود را با مطالعه، ورزش، زیارت و دعا پر کنید.
11. راه دیگر خنثی نمودن تحریکات، گرفتن دوش آب سرد - البته اگر از سلامت جسمی برخوردارید - یا شستن اعضا با آب سرد است و هیچ گاه در حمام کاملاً عریان نشوید و به اندام جنسی خود نگاه نکنید.
12. از نگاه کردن به مواضع جنسی و برجستگی های بدن دیگران (حتی از روی لباس) پرهیز کنید.
13. به هنگام خواب، سعی کنید شکم بیش از حد معمول پر نباشد و هرگز به رو نخوابید.
14. ایمان مذهبی خود را روز به روز تقویت کنید و توسل به ائمه علیهم السلام را فراموش نکنید. امیدوار به رحمت الهی باشید و هیچ گاه مأیوس نشوید.
15. از پوشیدن لباس های تنگ و چسبان خودداری کنید.
16. از نگاه کردن به تصاویر و فیلم های تحریک کننده و لباس جنس مخالف، جداً پرهیز کنید.
17. از فکر کردن، تصور و خیال در مورد جنس مخالف و مسائل جنسی خودداری کنید.
18. از معاشرت و سخن گفتن و نگاه به جنس مخالفت - حتی کودکان جذاب و خوش سیما - خودداری کرده، از دوستی با آنان پرهیز کنید.
19. به بدی گناه و عواقب آن توجه کنید.
20. از مشاهده اعمال، رفتار و گفتار زوج های جوان جداً خودداری کنید.
نتیجه
حاصل سخن این که چشم چرانی، پایه و اساس انحرافات جنسی است و لازم است با تقویت اراده، ایمان، عفت، حیا و شرم، چشم ها را از نامحرم بپوشانیم. خودارضایی که در واقع، عمل زنا با خود است، علاوه بر مضرات جسمی، روحی و روانی که بر فرد می گذارد، اثرات نامطلوب اجتماعی و خانوادگی زیادی نیز در پی دارد و لازم است با تقویت اراده و با توکل به خدا، از کمند این عمل زشت رهایی یابیم.
برای مطالعه بیشتر به کتاب های زیر مراجعه کنید:
1. گناهان کبیره، دستغیب، ج 2، کانون اندیشه های اسلامی، 1361.
2. فتنه نفس، نوروز، صوری، بسط النبی، 1382، قم.
3. پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، دکتر محمد علی رضایی اصفهانی، ج 2. انتشارات مبین، ص 391.
4. آموزه های تندرستی در قرآن، حسن رضا رضایی، عطرآگین، ص 82.
5. جشن تکلیف، ری شهری، دارالحدیث، 1378.
6. دنیای نوجوان، محمد رضا شرفی، انتشارات تربیت، 1370.
پی نوشت:
1. خودارضایی یا استمناء یا جلق زدن، عملی است که انسان برای ارضای جنسی خود با خود کاری انجام دهد که شهوت او تحریک شود و از او منی خارج شود.
2. نور(24)، آیه 30.
3. همان، آیه 32.
4. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 104، ص 38.
5. محمد تمیمی، غررالحکم و دررالکلم، دانشگاه تهران، حدیث 5314.
6. عبدالکریم بی آزار شیرازی، مسائل درمانی و طب روحانی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1374، ج 3، ص 258.
7. حسن رضا رضایی، آموزه های تندرستی در قرآن، عطرآگین، 1384، ج 1، ص 84.
8. حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج 14، ص 356.
9. ری شهری، میزان الحکمه، مکتب الاعلام الاسلامی، 1362، ج 9، ص 150.
10. همان.
11. ر.ک: علی قائمی، خانواده و مسائل جنسی کودکان، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
12. میزان الحکمه، ج 10، ص 78.
13. غررالحکم، حدیث 5527.
14. همان، حدیث 4612.
15. حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، بیروت، ج 10، ص 410.
16. همان.
منبع: واحد پاسخ به سوءالات موءسسه قرآن و علم
چشم چرانی و نگاه آلوده، آغاز انحرافات جنسی و به ویژه خودارضایی است؛1 از این رو، در مرحله اول لازم است دیده ها را پاک کرد تا بتوان دل را کنترل کرد.
ز دست دیده و دل هر دو فریاد
که هر چه دیده بیند، دل کند یاد
قرآن کریم پیش از دعوت به عفت جنسی، به عفت چشم دعوت می کند و می فرماید:
«به مردان با ایمان بگو عفت چشم و عفت جنسی را رعایت کنند...2 به زنان با ایمان بگو عفت چشم و عفت جنسی را رعایت کنند».3
از پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله چنین حکایت شده است: «نگاه (به نامحرم) تیر زهرآگینی از تیرهای شیطان است».4
شیطان با نگاه آلوده، جوانان را به دام عشق ناپاک و انحرافات جنسی می کشاند. حضرت علی می فرماید: «چه بسا عشقی که با یک نگاه، بذرافشانی می شود».5
چشم چرانی، از محرومیت های جنسی، محیط نامساعد، ضعف اراده و... به وجود می آید و عصب «لی بیدو» که در اعصاب چشم متمرکز است، به اعصاب جنسی متصل است و شخص، از چشم چرانی لذت می برد و با تکرار این عمل، تبدیل به یک عادت می شود.
برای مقابله با چشم چرانی و استمنا، ابتدا لازم است از ضررهای آن دو آگاهی پیدا کنیم.
ضررهای چشم چرانی
چشم چرانی بیشتر در مردها دیده می شود و بیماری «سادیسم» را به وجود می آورد و در زن ها، خودنمایی بیشتر وجود دارد که بیماری «مازوشیسم» را به وجود می آورد.6
چشم چرانی، سبب درشتی چشم، ضعف اعصاب و روان، بی خوابی، کم خوابی، بی اشتهایی، خیال پردازی واهی، تشویش ذهن و... می شود.7
خودارضایی
خودارضایی، یکی از گناهان کبیره است و بر اساس برخی تفاسیر قرآن کریم، کسانی که خودارضایی می کنند، تجاوزکار معرفی شده اند؛ «کسانی که فراتر از این جویند، پس آنان تجاوزگرند». شخصی از امام صادق علیه السلام در مورد خودارضایی سؤال کرد و امام در پاسخ فرمودند: «خودارضایی، گناه بزرگی است. کسی که مرتکب این کار زشت شود، همانند کسی است که با خود ازدواج کند و اگر من بدانم کسی با خود این عمل را انجام می دهد، با او غذا نخواهم خورد» و بعد حضرت برای اثبات دلیل خود، به آیه فوق استدلال کرد.8
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله می فرماید: «ناکح الکف ملعون؛ کسی که خودارضایی کند، ملعون [از رحمت خدا دور [است».9
امام صادق علیه السلام می فرماید: برای کسی که خودارضایی کند، در قیامت عذاب دردناکی در نظر گرفته شده است.10
ضررهای جسمانی و روانی خودارضایی
1. خودارضایی باعث کاهش انرژی بدن، خستگی و پیری زودرس می شود.
2. خودارضایی به تدریج در نور چشم و قدرت بینایی اثر می گذارد و آن را کاهش می دهد.
3. به دستگاه تناسلی آسیب می رساند و باعث ناتوانی های جنسی می شود.
4. باعث ضعف حافظه، حواس پرتی و ناتوانی در تمرکز فکری می شود.
5. اضطراب و افسردگی ایجاد می کند.
6. موجب پرخاشگری و بداخلاقی می شود.
7. احساس گناه، عذاب وجدان را باعث می شود.
8. شخص را بی عاطفه، کم رو و خجالتی بار می آورد.
9. موجب افت تحصیلی شده، در ازدواج مشکل ایجاد می کند.
10. بی میلی به همسر و ناسازگاری خانوادگی ایجاد می کند.11
کیفیت درمان چشم چرانی و خودارضایی
ایستادگی در برابر شهوت و کشش های انحرافی درونی، تنها با تکیه بر ایمان و قدرت اراده، امکان پذیر است. هر چه ایمان و اراده قوی تر باشد، مقاومت شخص در برابر جاذبه های جنسی، بیشتر و عفت او افزوده می گردد.
برخی از عواملی که سبب دوری از چشم چرانی و خودارضایی می گردند، به شرح زیرند:
1. عفت چشم؛ پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله می فرماید: هر مسلمانی که بی اختیار چشمش به زیبایی های زنی بیفتد و چشم فرو نهد، خداوند به او توفیق عبادتی می دهد که شیرینی آن را احساس کند.12
2. حیا؛ حضرت علی علیه السلام می فرماید: حیا، سبب عفت و عفت، ثمره حیاست.13 شرم، مانع کار زشت است.14
3. روزه؛ پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله می فرمایند: جوان ها! ازدواج کنید و اگر نمی توانید، حتماً روزه بگیرید که روزه، غریزه جنسی را کنترل می کند.15 همچنین نقل شده که راه کنترل غریزه جنسی، روزه است.16
4. توجه به زیان های چشم چرانی و خودارضایی که در آغاز بحث بیان شد.
5. ازدواج.
6. خودداری از حضور در مکان های خلوت و دوری از تنهایی؛ چون تنهایی، خود عامل مهمی برای تحریک به خودارضایی و زمینه ساز ارتکاب این عمل است.
7. تلاش برای تقویت اراده، از گام های مهم در علاج این بیماری است؛ نگوییم اراده از ما سلب شده است؛ زیرا ممکن است اراده انسان ضعیف شود؛ ولی هیچ گاه از بین نمی رود. برای تقویت اراده، راه های زیادی پیشنهاد شده است که برخی از آنها:
الف) تلقین به خود؛ مرتب به خود بگویید که من می توانم این عمل را ترک کنم.
ب) به پایان رساندن کارهای نیمه تمام نیز در تقویت اراده مؤثر است. سعی کنید هیچ کاری را نیمه تمام نگذارید.
ج) تمرکز بخشیدن به فعالیت های گوناگون و پراکنده؛ از کارهای متعدد و متنوع پرهیز کنید؛ چون موجب پراکندگی و به هم ریختگی انسجام فکر می شوند.
د) نماز، سحرخیزی، کم خوری و دوری از گناه، از عوامل مهم تقویت اراده هستند.
8. افکار جنسی را که به ذهن خطور می کند، بلافاصله با ذکر خدا و یاد آسیب های معنوی، جسمی، روانی و اجتماعی آنها، از خود دور کنید.
9. تنبیه، راه دیگر مقابله با این تحریکات است؛ مثلاً با خود شرط کنید و بگویید: اگر این بار چنین گناهی را مرتکب شوم، یک یا چند روز، روزه می گیرم یا مبلغی صدقه می دهم.
10. اوقات فراغت خود را با مطالعه، ورزش، زیارت و دعا پر کنید.
11. راه دیگر خنثی نمودن تحریکات، گرفتن دوش آب سرد - البته اگر از سلامت جسمی برخوردارید - یا شستن اعضا با آب سرد است و هیچ گاه در حمام کاملاً عریان نشوید و به اندام جنسی خود نگاه نکنید.
12. از نگاه کردن به مواضع جنسی و برجستگی های بدن دیگران (حتی از روی لباس) پرهیز کنید.
13. به هنگام خواب، سعی کنید شکم بیش از حد معمول پر نباشد و هرگز به رو نخوابید.
14. ایمان مذهبی خود را روز به روز تقویت کنید و توسل به ائمه علیهم السلام را فراموش نکنید. امیدوار به رحمت الهی باشید و هیچ گاه مأیوس نشوید.
15. از پوشیدن لباس های تنگ و چسبان خودداری کنید.
16. از نگاه کردن به تصاویر و فیلم های تحریک کننده و لباس جنس مخالف، جداً پرهیز کنید.
17. از فکر کردن، تصور و خیال در مورد جنس مخالف و مسائل جنسی خودداری کنید.
18. از معاشرت و سخن گفتن و نگاه به جنس مخالفت - حتی کودکان جذاب و خوش سیما - خودداری کرده، از دوستی با آنان پرهیز کنید.
19. به بدی گناه و عواقب آن توجه کنید.
20. از مشاهده اعمال، رفتار و گفتار زوج های جوان جداً خودداری کنید.
نتیجه
حاصل سخن این که چشم چرانی، پایه و اساس انحرافات جنسی است و لازم است با تقویت اراده، ایمان، عفت، حیا و شرم، چشم ها را از نامحرم بپوشانیم. خودارضایی که در واقع، عمل زنا با خود است، علاوه بر مضرات جسمی، روحی و روانی که بر فرد می گذارد، اثرات نامطلوب اجتماعی و خانوادگی زیادی نیز در پی دارد و لازم است با تقویت اراده و با توکل به خدا، از کمند این عمل زشت رهایی یابیم.
برای مطالعه بیشتر به کتاب های زیر مراجعه کنید:
1. گناهان کبیره، دستغیب، ج 2، کانون اندیشه های اسلامی، 1361.
2. فتنه نفس، نوروز، صوری، بسط النبی، 1382، قم.
3. پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، دکتر محمد علی رضایی اصفهانی، ج 2. انتشارات مبین، ص 391.
4. آموزه های تندرستی در قرآن، حسن رضا رضایی، عطرآگین، ص 82.
5. جشن تکلیف، ری شهری، دارالحدیث، 1378.
6. دنیای نوجوان، محمد رضا شرفی، انتشارات تربیت، 1370.
پی نوشت:
1. خودارضایی یا استمناء یا جلق زدن، عملی است که انسان برای ارضای جنسی خود با خود کاری انجام دهد که شهوت او تحریک شود و از او منی خارج شود.
2. نور(24)، آیه 30.
3. همان، آیه 32.
4. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 104، ص 38.
5. محمد تمیمی، غررالحکم و دررالکلم، دانشگاه تهران، حدیث 5314.
6. عبدالکریم بی آزار شیرازی، مسائل درمانی و طب روحانی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1374، ج 3، ص 258.
7. حسن رضا رضایی، آموزه های تندرستی در قرآن، عطرآگین، 1384، ج 1، ص 84.
8. حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج 14، ص 356.
9. ری شهری، میزان الحکمه، مکتب الاعلام الاسلامی، 1362، ج 9، ص 150.
10. همان.
11. ر.ک: علی قائمی، خانواده و مسائل جنسی کودکان، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
12. میزان الحکمه، ج 10، ص 78.
13. غررالحکم، حدیث 5527.
14. همان، حدیث 4612.
15. حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، بیروت، ج 10، ص 410.
16. همان.
منبع: واحد پاسخ به سوءالات موءسسه قرآن و علم
