پرسش :
حکم خوردن و آشاميدن و مسافرت در ماه مبارک رمضان چیست؟
پاسخ :
پاسخ از مقام معظم رهبری(مدظله العالی):
اگر کسي در روز ماه رمضان، عمدا بخورد و بياشامد، هم روزه ي او باطل است و بايد قضاي آن را بعد از ماه رمضان بجا آورد و هم بايد کفاره بدهد. کفاره، عبارت از شصت روز روزه است که سي و يک روز آن بايد پي در پي باشد. اگر نتواند اين مقدار روزه بگيرد، شصت مسکين - يعني بشدت فقير، يا فقير از کار افتاده - را بايد اطعام بکند. اين، در صورتي است که عمدا بخورد و بياشامد؛ اما اگر فراموش کرد که روزه است و از روي نسيان چيزي خورد، روزه ي او باطل نيست و چيزي هم به گردن او نمي باشد.
در روز ماه رمضان، اگر پيش از ظهر از وطن يا محل اقامت سفر کرديد، روزه ي آن روز شما باطل خواهد شد. اگر پيش از ظهر سفر کرديد، اما همان پيش از ظهر هم به وطن يا به محل اقامت برگشتيد، چنانچه در حال سفر چيزي نخورده باشيد، بعد از برگشتن مي توانيد نيت روزه کنيد و آن روز را روزه باشيد . مثل اين که شما فرضا پيش از ظهر، از تهران حرکت کنيد و به کرج برويد و بعد به تهران برگرديد؛ در حالي که هنوز پيش از ظهر است. اگر چيزي در اين خلال نخورده و نياشاميده باشيد و ديگر مفطرات را انجام نداده باشيد، بعد از برگشتن به تهران، چنانچه نيت روزه کرديد، روزه تان درست است.
البته در حال سفر، نيت روزه نمي شود کرد. در حالي که مي رويد و برمي گرديد، شما روزه نيستيد. روزه در سفر، حرام است. اگر چيزي هم خواستيد بخوريد، مي توانيد؛ در سفر اشکالي هم ندارد. ليکن اگر برگشتيد و چيزي نخورده بوديد، مي توانيد روزه تان را تا شب بگيريد.
کساني که روزه ماه رمضان، به خاطر بيماري يا سفر و يا هر دليل ديگر، روزه نيستند، مناسب و مقتضي و شايد مستحب است که سير غذا نخورند و شکمشان را از غذا پر نکنند؛ مگر اين که از لحاظ بيماري، احتياج به اين معنا باشد. بهتر اين است که روز ماه رمضان، حتي کساني هم که روزه نيستند، به قدر ضرورت بخورند و بياشامند و نه بيشتر، تا حيثيت ماه رمضان، از اين جهت هم حفظ بشود.
منبع: کتاب حديث ولايت مجموعه رهنمودهاي مقام معظم رهبري ، ص 76-75.
پاسخ از مقام معظم رهبری(مدظله العالی):
اگر کسي در روز ماه رمضان، عمدا بخورد و بياشامد، هم روزه ي او باطل است و بايد قضاي آن را بعد از ماه رمضان بجا آورد و هم بايد کفاره بدهد. کفاره، عبارت از شصت روز روزه است که سي و يک روز آن بايد پي در پي باشد. اگر نتواند اين مقدار روزه بگيرد، شصت مسکين - يعني بشدت فقير، يا فقير از کار افتاده - را بايد اطعام بکند. اين، در صورتي است که عمدا بخورد و بياشامد؛ اما اگر فراموش کرد که روزه است و از روي نسيان چيزي خورد، روزه ي او باطل نيست و چيزي هم به گردن او نمي باشد.
در روز ماه رمضان، اگر پيش از ظهر از وطن يا محل اقامت سفر کرديد، روزه ي آن روز شما باطل خواهد شد. اگر پيش از ظهر سفر کرديد، اما همان پيش از ظهر هم به وطن يا به محل اقامت برگشتيد، چنانچه در حال سفر چيزي نخورده باشيد، بعد از برگشتن مي توانيد نيت روزه کنيد و آن روز را روزه باشيد . مثل اين که شما فرضا پيش از ظهر، از تهران حرکت کنيد و به کرج برويد و بعد به تهران برگرديد؛ در حالي که هنوز پيش از ظهر است. اگر چيزي در اين خلال نخورده و نياشاميده باشيد و ديگر مفطرات را انجام نداده باشيد، بعد از برگشتن به تهران، چنانچه نيت روزه کرديد، روزه تان درست است.
البته در حال سفر، نيت روزه نمي شود کرد. در حالي که مي رويد و برمي گرديد، شما روزه نيستيد. روزه در سفر، حرام است. اگر چيزي هم خواستيد بخوريد، مي توانيد؛ در سفر اشکالي هم ندارد. ليکن اگر برگشتيد و چيزي نخورده بوديد، مي توانيد روزه تان را تا شب بگيريد.
کساني که روزه ماه رمضان، به خاطر بيماري يا سفر و يا هر دليل ديگر، روزه نيستند، مناسب و مقتضي و شايد مستحب است که سير غذا نخورند و شکمشان را از غذا پر نکنند؛ مگر اين که از لحاظ بيماري، احتياج به اين معنا باشد. بهتر اين است که روز ماه رمضان، حتي کساني هم که روزه نيستند، به قدر ضرورت بخورند و بياشامند و نه بيشتر، تا حيثيت ماه رمضان، از اين جهت هم حفظ بشود.
منبع: کتاب حديث ولايت مجموعه رهنمودهاي مقام معظم رهبري ، ص 76-75.
