پرسش :
حضرت محمد(ص) در طول رسالت 23 ساله خويش معجزاتى داشت كدام يك از معجزات ايشان به طور مستقيم در قرآن كريم اشاره شده است؟!
پاسخ :
علاوه بر قرآن مجيد كه اعجاز جاودانه آن آشكار و بديهى است، پيامبر اسلام(ص) معجزات فراوانى دارد؛ كه برخى از آنها در آيات قرآن و كتابهاى سيره نويسان ثبت شده است. شمارى از اين معجزات عبارت است از:
1. اسراء
«اسراء» همان حركت شبانگاهى پيامبر(ص) از مسجد الحرام تا مسجد الاقصى است.ر.ك: تفسير موضوعى قرآن كريم، آيت اللَّه جوادى آملى، ج 8، ص 85-64. اين سفر در «يك شب»، در بيدارى و با همين پيكر مادى تحقّق يافت نه در شبها و روزهاى طولانى يا در عالم خواب و با روح به تنهايى. آيات قرآنى و شواهد تاريخى بر وقوع اين سفر دلالت آشكار دارند. قرآن كريم مىفرمايد: «سبحان الذى أسرى بعبده ليلاً من المسجد ا لحرام الى المسجد الاقصى الذى باركنا حوله لنريه من آياتنا انه هو السميع البصير؛ اسرا(17): 1. ؛ منزه است آن [خدايى] كه بندهاش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الاقصى كه پيرامونش را بركت دادهايم، سير داد تا از نشانهاى خود به او بنمايانيم كه او همان شنواى بينا است.»
اين رويداد به وسيله شيعه و اهل سنت نقل شده است و كتابهاى روايى و تاريخى، فراوان به آن پرداختهاند. البته جابه جايى در فضا و پيمودن مسافتهاى طولانى در زمان كوتاه، در زندگانى ديگر پيامبران نيز سابقه داشته است؛ چنان كه درباره حضرت سليمان(ع) مىخوانيم:«ولسليمان الريح غدوها شهر و رواحها شهرو و...؛. سبا(34): 12. و باد را براى سليمان [رام كرديم] صبحگاهان مسير يك ماه را مىپيمود و عصر گاهان مسير يك ماه را.»
افزون بر اين، شواهد عينى و تجربى بسيار وجود دارد كه برخى از اولياى الاهى مسافتهاى طولانى را در زمانى كوتاه پيمودهاند و به اصطلاح «طى الارض» داشتند. البته آنچه گفته شد، تنها درباره «اسراء» و حركت شبانگاهى پيامبر(ص) از مسجد الحرام به مسجد الاقصى است كه خود مقدمه «معراج» به شمار مىآيد. «معراج» از معجزات ويژهاى است كه اسرار و لطايف عميقتر دارد واز نشانههاى برترى پيامبر اسلام(ص) و شرافت وى بر تمام جهانيان است.
2. شق القمر
از ديگر معجزات برجسته پيامبر اسلام(ص) كه قرآن مجيد از آن خبر داده، «شق القمر» است. چنان كه مىخوانيم: «اقتربت الساعة و انشق القمر؛ قمر(54):1. ؛قيامت بسيار نزديك شد و ماه شكافت.»
انشقاق قمر، در پاسخ مشركانى صورت گرفت كه درخواست چنين كارى داشتند، تا به ارتباط پيامبر(ص) با علم و قدرت بى پايان خداوند پى برند. تفسير نمونه، ج 23، ص 9.
ناگفته نماند، از آنجا كه حضرت محمد(ص) واپسين پيامبر است، دوران پس از وى «آخر الزمان» خوانده مىشود و بعثت او نشانه نزديك شدن قيامت است؛ زيرا، در مقايسه با عمر جهان هستى، زمان پس از پيامبر اسلام(ص) اندك مىنمايد. بهترين دليل بر وقوع اين حادثه در زمان پيامبر اسلام(ص) آيه بعد همين سوره است كه از سرسختى و تداوم انكار مشركان، با وجود رؤيت اين معجزه شگفت آور، پرده بر مىدارد: «و ان يروا آية يعرضوا و يقولوا سحر مستمر؛.قمر(54):2. ؛و هرگاه نشانهاى ببينند، روى بگردانند و گويند سحرى هميشگى است.»
البته چنين انشقاقهايى در زندگانى پيامبران گذشته نيز سابقه داشته و به صورت ضعيفتر جلوه گر شده است؛ چنان كه درباره حضرت موسى(ع) مىخوانيم: «فاضرب لهم طريقاً فى البحر يبساً؛ طه(20):77. ؛ و راهى خشك براى آنان باز كن.» در بخشى ديگر از داستان حضرت موسى(ع) مىخوانيم: ضربه عصاى موسايى سنگ را شكافت و دوازده چشمه آب جوشيد: «و قطعناهم اثنتى عشرة أسباطاً أمما و أوحينا الى موسى اذا ستسقاه قومه زن اضرب بعصاك الحجر فانبحست منه اثنتا عشرة عينا قد عليم كل أناس مشربهم...؛ اعراف(7):190. ؛و آنان را به دوازده عشيره كه هر يك امتى بودند، تقسيم كرديم و به موسى - وقتى قومش از او آب خواستند - وحى كرديم با عصايت بر آن تخته سنگ بزن. پس از آن دوازده چشمه جوشيد و هر گروهى آبخورى خود را شناخت.»
3. گفت و شنود درختان
در نهج البلاغه آمده است: روزى پيامبر(ص) براى ايجاد انگيزه گرايش به اسلام در يكى از افراد قريش، در برابر ديدگان او درختى رامخاطب قرار داد. درخت از جاى خود حركت كرد و نزد پيامبر(ص) ايستاد و سپس به دستور پيامبر(ص) به جاى اوليه خود بازگشت.شرح نهج البلاغه، ابن ابىالحديد، ج 13، ص214. در واقعهاى ديگر، درختى به رسالت پيامبر اسلام(ص) گواهى داد. الشفا بتعريف حقوق المصطفى، قاضى عياض، ج 1، ص 298 اين دو معجزه نيز مورد اتفاق علماى شيعه و اهل سنت است و در كتابهاى متعدد آنها به چشم مىخورد. البته گفت و گو و فرمانبرى جمادات، گياهان و حيوانات در زندگانى پيامبران گذشته نيز سابقه داشته است. چنان كه «هدهد» و ديگر حيوانات از حضرت سليمان فرمانبرى داشتند.نمل(27): 20. چهار پرنده كوبيده شده نيز به فراخوان حضرت ابراهيم(ع) پاسخ مثبت دادند و پرواز كنان به سوى او شتافتند:«قال فخذ أربعة من الطير فصرهن اليك ثم اجعل على كل جبل منهن جزءاً ثم ادعهن يأتينك سعياً؛ بقره(2):260. ؛[خداوند] فرمود: [اى ابراهيم] پس چهار پرنده برگيرد و آنها را پيش خود ريزريزگردان، سپس بر هر كوهى پارهاى از آنها قرار بده؛ آنگاه به سوى تو مىآيند.»
آنچه گفته شد، نمونههايى از توانمندى انسانهاى كامل است كه در پرتو بندگى خدا و اتصال به قدرت بى انتهاى پروردگار، در برابر ديدگاه مردمان جلوهگر شده است.
ناگفته نماند، كتابهاى تفسيرى، روايى و تاريخى، بيش از سه هزار مورد از معجزات و كرامات رسول اكرم(ص) را ثبت كردهاند. از پيامدهاى زيباى گفت و گو در اين زمينه، رسيدن به روشن بينى و توسعه فضاى فكرى، شكسته شدن حصارهاى مادى و راهيابى به درياى بى كران نورانيت معنوى است.
www.payambarazam.ir
علاوه بر قرآن مجيد كه اعجاز جاودانه آن آشكار و بديهى است، پيامبر اسلام(ص) معجزات فراوانى دارد؛ كه برخى از آنها در آيات قرآن و كتابهاى سيره نويسان ثبت شده است. شمارى از اين معجزات عبارت است از:
1. اسراء
«اسراء» همان حركت شبانگاهى پيامبر(ص) از مسجد الحرام تا مسجد الاقصى است.ر.ك: تفسير موضوعى قرآن كريم، آيت اللَّه جوادى آملى، ج 8، ص 85-64. اين سفر در «يك شب»، در بيدارى و با همين پيكر مادى تحقّق يافت نه در شبها و روزهاى طولانى يا در عالم خواب و با روح به تنهايى. آيات قرآنى و شواهد تاريخى بر وقوع اين سفر دلالت آشكار دارند. قرآن كريم مىفرمايد: «سبحان الذى أسرى بعبده ليلاً من المسجد ا لحرام الى المسجد الاقصى الذى باركنا حوله لنريه من آياتنا انه هو السميع البصير؛ اسرا(17): 1. ؛ منزه است آن [خدايى] كه بندهاش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الاقصى كه پيرامونش را بركت دادهايم، سير داد تا از نشانهاى خود به او بنمايانيم كه او همان شنواى بينا است.»
اين رويداد به وسيله شيعه و اهل سنت نقل شده است و كتابهاى روايى و تاريخى، فراوان به آن پرداختهاند. البته جابه جايى در فضا و پيمودن مسافتهاى طولانى در زمان كوتاه، در زندگانى ديگر پيامبران نيز سابقه داشته است؛ چنان كه درباره حضرت سليمان(ع) مىخوانيم:«ولسليمان الريح غدوها شهر و رواحها شهرو و...؛. سبا(34): 12. و باد را براى سليمان [رام كرديم] صبحگاهان مسير يك ماه را مىپيمود و عصر گاهان مسير يك ماه را.»
افزون بر اين، شواهد عينى و تجربى بسيار وجود دارد كه برخى از اولياى الاهى مسافتهاى طولانى را در زمانى كوتاه پيمودهاند و به اصطلاح «طى الارض» داشتند. البته آنچه گفته شد، تنها درباره «اسراء» و حركت شبانگاهى پيامبر(ص) از مسجد الحرام به مسجد الاقصى است كه خود مقدمه «معراج» به شمار مىآيد. «معراج» از معجزات ويژهاى است كه اسرار و لطايف عميقتر دارد واز نشانههاى برترى پيامبر اسلام(ص) و شرافت وى بر تمام جهانيان است.
2. شق القمر
از ديگر معجزات برجسته پيامبر اسلام(ص) كه قرآن مجيد از آن خبر داده، «شق القمر» است. چنان كه مىخوانيم: «اقتربت الساعة و انشق القمر؛ قمر(54):1. ؛قيامت بسيار نزديك شد و ماه شكافت.»
انشقاق قمر، در پاسخ مشركانى صورت گرفت كه درخواست چنين كارى داشتند، تا به ارتباط پيامبر(ص) با علم و قدرت بى پايان خداوند پى برند. تفسير نمونه، ج 23، ص 9.
ناگفته نماند، از آنجا كه حضرت محمد(ص) واپسين پيامبر است، دوران پس از وى «آخر الزمان» خوانده مىشود و بعثت او نشانه نزديك شدن قيامت است؛ زيرا، در مقايسه با عمر جهان هستى، زمان پس از پيامبر اسلام(ص) اندك مىنمايد. بهترين دليل بر وقوع اين حادثه در زمان پيامبر اسلام(ص) آيه بعد همين سوره است كه از سرسختى و تداوم انكار مشركان، با وجود رؤيت اين معجزه شگفت آور، پرده بر مىدارد: «و ان يروا آية يعرضوا و يقولوا سحر مستمر؛.قمر(54):2. ؛و هرگاه نشانهاى ببينند، روى بگردانند و گويند سحرى هميشگى است.»
البته چنين انشقاقهايى در زندگانى پيامبران گذشته نيز سابقه داشته و به صورت ضعيفتر جلوه گر شده است؛ چنان كه درباره حضرت موسى(ع) مىخوانيم: «فاضرب لهم طريقاً فى البحر يبساً؛ طه(20):77. ؛ و راهى خشك براى آنان باز كن.» در بخشى ديگر از داستان حضرت موسى(ع) مىخوانيم: ضربه عصاى موسايى سنگ را شكافت و دوازده چشمه آب جوشيد: «و قطعناهم اثنتى عشرة أسباطاً أمما و أوحينا الى موسى اذا ستسقاه قومه زن اضرب بعصاك الحجر فانبحست منه اثنتا عشرة عينا قد عليم كل أناس مشربهم...؛ اعراف(7):190. ؛و آنان را به دوازده عشيره كه هر يك امتى بودند، تقسيم كرديم و به موسى - وقتى قومش از او آب خواستند - وحى كرديم با عصايت بر آن تخته سنگ بزن. پس از آن دوازده چشمه جوشيد و هر گروهى آبخورى خود را شناخت.»
3. گفت و شنود درختان
در نهج البلاغه آمده است: روزى پيامبر(ص) براى ايجاد انگيزه گرايش به اسلام در يكى از افراد قريش، در برابر ديدگان او درختى رامخاطب قرار داد. درخت از جاى خود حركت كرد و نزد پيامبر(ص) ايستاد و سپس به دستور پيامبر(ص) به جاى اوليه خود بازگشت.شرح نهج البلاغه، ابن ابىالحديد، ج 13، ص214. در واقعهاى ديگر، درختى به رسالت پيامبر اسلام(ص) گواهى داد. الشفا بتعريف حقوق المصطفى، قاضى عياض، ج 1، ص 298 اين دو معجزه نيز مورد اتفاق علماى شيعه و اهل سنت است و در كتابهاى متعدد آنها به چشم مىخورد. البته گفت و گو و فرمانبرى جمادات، گياهان و حيوانات در زندگانى پيامبران گذشته نيز سابقه داشته است. چنان كه «هدهد» و ديگر حيوانات از حضرت سليمان فرمانبرى داشتند.نمل(27): 20. چهار پرنده كوبيده شده نيز به فراخوان حضرت ابراهيم(ع) پاسخ مثبت دادند و پرواز كنان به سوى او شتافتند:«قال فخذ أربعة من الطير فصرهن اليك ثم اجعل على كل جبل منهن جزءاً ثم ادعهن يأتينك سعياً؛ بقره(2):260. ؛[خداوند] فرمود: [اى ابراهيم] پس چهار پرنده برگيرد و آنها را پيش خود ريزريزگردان، سپس بر هر كوهى پارهاى از آنها قرار بده؛ آنگاه به سوى تو مىآيند.»
آنچه گفته شد، نمونههايى از توانمندى انسانهاى كامل است كه در پرتو بندگى خدا و اتصال به قدرت بى انتهاى پروردگار، در برابر ديدگاه مردمان جلوهگر شده است.
ناگفته نماند، كتابهاى تفسيرى، روايى و تاريخى، بيش از سه هزار مورد از معجزات و كرامات رسول اكرم(ص) را ثبت كردهاند. از پيامدهاى زيباى گفت و گو در اين زمينه، رسيدن به روشن بينى و توسعه فضاى فكرى، شكسته شدن حصارهاى مادى و راهيابى به درياى بى كران نورانيت معنوى است.
www.payambarazam.ir
