پرسش :
حضرت محّمد(ص) تعليم اسرار و تأويل آن را به چه شخصيتي واگذار نمودند؟
پاسخ :
رسول اكرم(ص) در يكي از روزهاي پاياني عمر شريف خود به اميرالمؤمنين(ع) فرمودند: نزديك بيا تا در گوش تو سخني بگويم: اميرالمؤمنين(ع) در پاسخ برخي صحابه درباره محتواي اين نجوا، فرمود: آن حضرت، هزار باب علم بر روي من گشود كه از هر دري هزار در گشوده ميشود. يعني رسول گرامي(ص) يك ميليون مطلب علمي را يكجا به من آموخت. البته شايد اين ناظر به كثرت باشد، نه محدود به همين عدد رياضي، كه در اين صورت از ميليون هم بيشتر ميشود. آنگاه از اميرالمؤمنين(ع) پرسيدند: آيا رسول خدا(ص) تاريكي كه در جهره ماه و روشني كه در آفتاب خورشيد است به تو آموخت؟ حضرت فرمود: آري و آن اين كه خداوند سبحان ميفرمايد: «وجَعلنا الليّل و النَهار ايتين فَمحَونا اية الَّيل و جَعلنا اية النهار مُبصرة» إسراء/12 .
از سؤال و جواب مزبور، مشخص ميشود كه نحوه تعليم پيامبر به اميرالمؤمنين(ع) ارائه رموز و اسرار و باطن قرآن بوده است نه ظاهر لفظي آن، زيرا اين معنا را از ظاهر آيه نميتوان استفاده كرد، چون ظاهر آيه شب و روز است نه شمس و قمر.
پيامبر گرامي(ص) در همين محاوره محرمانه به اميرالمؤمنين(ع) فرمود: اين كه خداوند سبحان ميفرمايد: «إن الذين امنوا و عَملوا الصالحات أُولئك هم خير البَرية» بينه/7 ، مقصود تو و پيروان توست و اين كه ميفرمايد: «إن الذين كَفروا ... أُولئك هم شَر البَرية» بينه/6 ، درباره دشمنان دين و منحرفان از كوي تو نازل شده است (بحار،7،182).
غرض آن كه كوشش پيامبر(ص) بر آن بودن كه مسلمانان را به نحوه تطبيق و تفسير آيات قرآن، آشنا كرده، آنان را با تأويل قرآن مأنوس سازد، تا آشنايي به تنزيل قرآن و اكتفاي به آن، سبب فاصله گرفتن مردم از بطون و حقايق قرآن نشود. از همينرو ميفرمود: علي بن ابيطالب(ع) بر تأويل قرآن ميجنگد، چنانكه من بر تنزيل آن (بحار،32/299). يعني علي بن ابيطالب و عترت طاهره(ع) جزو راسخان در علمند كه به تأويل قرآن عالمند: «وما يَعلم تَأويله إِلا الله و الراسخون في العِلم» V}آل عمران/ V}7. بر اين اساس،دشمنان اهل بيت گر چه بر حسب ظاهر و تنزيل قرآن مسلمانند ولي در واقع بر اساس تأويل قرآن كافرند و اميرالمؤمنين امام علي(ع) با كفار ميجنگيد.
آيت الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)
www.payambarazam.ir
رسول اكرم(ص) در يكي از روزهاي پاياني عمر شريف خود به اميرالمؤمنين(ع) فرمودند: نزديك بيا تا در گوش تو سخني بگويم: اميرالمؤمنين(ع) در پاسخ برخي صحابه درباره محتواي اين نجوا، فرمود: آن حضرت، هزار باب علم بر روي من گشود كه از هر دري هزار در گشوده ميشود. يعني رسول گرامي(ص) يك ميليون مطلب علمي را يكجا به من آموخت. البته شايد اين ناظر به كثرت باشد، نه محدود به همين عدد رياضي، كه در اين صورت از ميليون هم بيشتر ميشود. آنگاه از اميرالمؤمنين(ع) پرسيدند: آيا رسول خدا(ص) تاريكي كه در جهره ماه و روشني كه در آفتاب خورشيد است به تو آموخت؟ حضرت فرمود: آري و آن اين كه خداوند سبحان ميفرمايد: «وجَعلنا الليّل و النَهار ايتين فَمحَونا اية الَّيل و جَعلنا اية النهار مُبصرة» إسراء/12 .
از سؤال و جواب مزبور، مشخص ميشود كه نحوه تعليم پيامبر به اميرالمؤمنين(ع) ارائه رموز و اسرار و باطن قرآن بوده است نه ظاهر لفظي آن، زيرا اين معنا را از ظاهر آيه نميتوان استفاده كرد، چون ظاهر آيه شب و روز است نه شمس و قمر.
پيامبر گرامي(ص) در همين محاوره محرمانه به اميرالمؤمنين(ع) فرمود: اين كه خداوند سبحان ميفرمايد: «إن الذين امنوا و عَملوا الصالحات أُولئك هم خير البَرية» بينه/7 ، مقصود تو و پيروان توست و اين كه ميفرمايد: «إن الذين كَفروا ... أُولئك هم شَر البَرية» بينه/6 ، درباره دشمنان دين و منحرفان از كوي تو نازل شده است (بحار،7،182).
غرض آن كه كوشش پيامبر(ص) بر آن بودن كه مسلمانان را به نحوه تطبيق و تفسير آيات قرآن، آشنا كرده، آنان را با تأويل قرآن مأنوس سازد، تا آشنايي به تنزيل قرآن و اكتفاي به آن، سبب فاصله گرفتن مردم از بطون و حقايق قرآن نشود. از همينرو ميفرمود: علي بن ابيطالب(ع) بر تأويل قرآن ميجنگد، چنانكه من بر تنزيل آن (بحار،32/299). يعني علي بن ابيطالب و عترت طاهره(ع) جزو راسخان در علمند كه به تأويل قرآن عالمند: «وما يَعلم تَأويله إِلا الله و الراسخون في العِلم» V}آل عمران/ V}7. بر اين اساس،دشمنان اهل بيت گر چه بر حسب ظاهر و تنزيل قرآن مسلمانند ولي در واقع بر اساس تأويل قرآن كافرند و اميرالمؤمنين امام علي(ع) با كفار ميجنگيد.
آيت الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)
www.payambarazam.ir
