پرسش :
آيا از نظر دين مقدس اسلام، معيار خاصى براى نامگذارى كودك وجود دارد؟
پاسخ :
بله. با توجه به اهميت نام و اثر آن بر شخصيت كودك (ر. ك: ص) امامان معصوم عليهمالسلام به اين مسأله توجه جدى داشتهاند؛ به گونهاى كه حتى پيش از تولد فرزند، براى او نامى بر مىگزيده، و به پيروان خود نيز چنين توصيه كردهاند.
در روايتى از امام صادق عليهالسلام آمده است كه «فرزندان خود را پيش از تولد نامگذارى كنيد»؛ (1) همان گونه كه پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله، فرزند فاطمه عليهاالسلام را پيش از تولد، محسن نام نهاد.
در انتخاب نام فرزند خود، نكات ذيل را در نظر بگيريد:
1. به محتوا و معناى نام كودك توجه داشته باشيد. ممكن است نامى از جهت لفظ و آهنگ زيبا باشد؛ اما معنايى نداشته باشد. به طور قطع فرزند شما در آينده از معناى نام خود سؤال خواهد كرد و ديگران نيز از او مىپرسند و اگر بىمعنا باشد، از والدين خود شكوه خواهد كرد.
مشكل هنگامى دو چندان مىشود كه نام فرزند معناى زشتى داشته باشد كه به طور قطع احساس حقارت خواهد كرد؛ به همين دليل، رسول گرامى اسلام، نامهاى با معناى زشت را تغيير مىداد.
آن بزرگوار با نامهايى چون حجر (سنگ)، ذئب (گرگ)، كلب (سگ)، كليب (توله سگ)، هيثم (بچه كركس)، عنتر (خرمگس) و... موافق نبود و آنها را تغيير مىداد.
حضرت نام قليل (كم) را به كثير (فراوان)، عاصيه (گناهكار) را به جميله (زيبا)، عبدالعزى (بنده بت) را به عبدالله (بنده خدا)، و عبدالشمس (بنده خورشيد) را به عبدالوهاب (بنده بخشنده) تبديل كرد.
ممكن است خود نام و معناى آن مشكلى نداشته باشد؛ اما مانند اسكندر و چنگيز و تيمور يادآور جنايت و خونريزى باشد.
2. دست كم يكى از فرزندان خود را با نام زيباى «محمد» بناميد. حضرت فرمود:
كسى كه 4 فرزند داشته باشد و برخى از آنها را به نام من ننامد، در حق من جفا كرده است. (2) نهادن نام امامان و معصومان بر فرزند، باعث بركت زندگى مىشود. براساس روايات، «در خانهاى كه نام محمد، احمد، على، حسن، حسين، جعفر، طالب، عبدالله و فاطمه باشد، فقر داخل نمىشود». (3)
3. بكوشيد نامهاى ارزشى و منطبق با فرهنگ ملى - اسلامى را بر فرزند خود بگذاريد؛ البته مقصود از فرهنگ ملى، اسامى ايرانى الاصل عجيب، و فرهنگ اسلامى، نامهاى پيچيده و غير متداول نيست.
انتخاب نامهاى غربى و ناسازگار با فرهنگ خودى، نشانه خودكمبينى و در واقع براى پر كردن چالههاى شخصيتى است. گر چه خودباختگان، اين گونه نامها را بيشتر مىپسندند، توجه داشته باشيد كه در جامعه و بين نزديكان شما افرادى ارزش مدار نيز وجود دارند كه اين گونه نامها را نمىپسندند و ممكن است در برخورد آنان با فرزند شما تأثيرگذار باشد.
نام فرزندان ما بايد آنان را به سمت بندگى خداوند بكشاند. شخصى درباره نام فرزند خود با امام صادق عليهالسلام مشورت كرد، حضرت فرمود:
سمه باسماء من العبوديه. (4)
4. بر فرزندتان نام زيبا بنهيد. امام كاظم عليهالسلام فرمود:
نخستين نيكى پدر اين است كه براى فرزندش نام زيبايى را برگزيند. (5)
5. به تناسب نام و نام خانوادگى توجه داشته باشيد و در صورت امكان، نام را بر فرزند خود بگذاريد كه با فاميل، تركيب زيبا و پر محتوايى را بسازند؛ مانند كيمياى معرفت، ريحانه بهشتى، مائده آسمانى، نسيم بهارى، جواد بخشنده، كوثر محمدى و....
براى فاميل دو جزئى، نام يك جزئى و براى فاميل يك جزئى، نام دو جزئى مناسبتر است.
6. در انتخاب اسم به اين نكته نيز توجه كنيد كه تا حد امكان، زمينه تبديل و تحريف و دم بريده كردن آن وجود نداشته باشد.
7. از قرار دادن نامهاى دشوار و طولانى كه ممكن است به چند صورت نوشته يا خوانده شوند، بپرهيزيد.
پی نوشتها:
1. همان، ص 18.
2. حسين نورى، مستدرك الوسائل، ج 15، ص 129.
3. كلينى، فروع كافى، ج 6، ص 19.
4. همان.
5. حر عاملى، وسائل الشيعه، ج 15، ص 122.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
بله. با توجه به اهميت نام و اثر آن بر شخصيت كودك (ر. ك: ص) امامان معصوم عليهمالسلام به اين مسأله توجه جدى داشتهاند؛ به گونهاى كه حتى پيش از تولد فرزند، براى او نامى بر مىگزيده، و به پيروان خود نيز چنين توصيه كردهاند.
در روايتى از امام صادق عليهالسلام آمده است كه «فرزندان خود را پيش از تولد نامگذارى كنيد»؛ (1) همان گونه كه پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله، فرزند فاطمه عليهاالسلام را پيش از تولد، محسن نام نهاد.
در انتخاب نام فرزند خود، نكات ذيل را در نظر بگيريد:
1. به محتوا و معناى نام كودك توجه داشته باشيد. ممكن است نامى از جهت لفظ و آهنگ زيبا باشد؛ اما معنايى نداشته باشد. به طور قطع فرزند شما در آينده از معناى نام خود سؤال خواهد كرد و ديگران نيز از او مىپرسند و اگر بىمعنا باشد، از والدين خود شكوه خواهد كرد.
مشكل هنگامى دو چندان مىشود كه نام فرزند معناى زشتى داشته باشد كه به طور قطع احساس حقارت خواهد كرد؛ به همين دليل، رسول گرامى اسلام، نامهاى با معناى زشت را تغيير مىداد.
آن بزرگوار با نامهايى چون حجر (سنگ)، ذئب (گرگ)، كلب (سگ)، كليب (توله سگ)، هيثم (بچه كركس)، عنتر (خرمگس) و... موافق نبود و آنها را تغيير مىداد.
حضرت نام قليل (كم) را به كثير (فراوان)، عاصيه (گناهكار) را به جميله (زيبا)، عبدالعزى (بنده بت) را به عبدالله (بنده خدا)، و عبدالشمس (بنده خورشيد) را به عبدالوهاب (بنده بخشنده) تبديل كرد.
ممكن است خود نام و معناى آن مشكلى نداشته باشد؛ اما مانند اسكندر و چنگيز و تيمور يادآور جنايت و خونريزى باشد.
2. دست كم يكى از فرزندان خود را با نام زيباى «محمد» بناميد. حضرت فرمود:
كسى كه 4 فرزند داشته باشد و برخى از آنها را به نام من ننامد، در حق من جفا كرده است. (2) نهادن نام امامان و معصومان بر فرزند، باعث بركت زندگى مىشود. براساس روايات، «در خانهاى كه نام محمد، احمد، على، حسن، حسين، جعفر، طالب، عبدالله و فاطمه باشد، فقر داخل نمىشود». (3)
3. بكوشيد نامهاى ارزشى و منطبق با فرهنگ ملى - اسلامى را بر فرزند خود بگذاريد؛ البته مقصود از فرهنگ ملى، اسامى ايرانى الاصل عجيب، و فرهنگ اسلامى، نامهاى پيچيده و غير متداول نيست.
انتخاب نامهاى غربى و ناسازگار با فرهنگ خودى، نشانه خودكمبينى و در واقع براى پر كردن چالههاى شخصيتى است. گر چه خودباختگان، اين گونه نامها را بيشتر مىپسندند، توجه داشته باشيد كه در جامعه و بين نزديكان شما افرادى ارزش مدار نيز وجود دارند كه اين گونه نامها را نمىپسندند و ممكن است در برخورد آنان با فرزند شما تأثيرگذار باشد.
نام فرزندان ما بايد آنان را به سمت بندگى خداوند بكشاند. شخصى درباره نام فرزند خود با امام صادق عليهالسلام مشورت كرد، حضرت فرمود:
سمه باسماء من العبوديه. (4)
4. بر فرزندتان نام زيبا بنهيد. امام كاظم عليهالسلام فرمود:
نخستين نيكى پدر اين است كه براى فرزندش نام زيبايى را برگزيند. (5)
5. به تناسب نام و نام خانوادگى توجه داشته باشيد و در صورت امكان، نام را بر فرزند خود بگذاريد كه با فاميل، تركيب زيبا و پر محتوايى را بسازند؛ مانند كيمياى معرفت، ريحانه بهشتى، مائده آسمانى، نسيم بهارى، جواد بخشنده، كوثر محمدى و....
براى فاميل دو جزئى، نام يك جزئى و براى فاميل يك جزئى، نام دو جزئى مناسبتر است.
6. در انتخاب اسم به اين نكته نيز توجه كنيد كه تا حد امكان، زمينه تبديل و تحريف و دم بريده كردن آن وجود نداشته باشد.
7. از قرار دادن نامهاى دشوار و طولانى كه ممكن است به چند صورت نوشته يا خوانده شوند، بپرهيزيد.
پی نوشتها:
1. همان، ص 18.
2. حسين نورى، مستدرك الوسائل، ج 15، ص 129.
3. كلينى، فروع كافى، ج 6، ص 19.
4. همان.
5. حر عاملى، وسائل الشيعه، ج 15، ص 122.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
