پرسش :

منظور از لوح محفوظ كه اعمال ما در آن به شكل تقدير غير حتمي ثبت شده چيست؟

پاسخ :
الف) منظور از لوح محفوظ مرتبه‏اي از علم الهي است پس خداوند به اعمال آينده ما علم دارد و اين علم موجب جبر هم نيست همان‏گونه كه علم ما انسان‏ها به اين كه طبق قاعده روان‏شناسي اين شخص در آينده آدم خوبي مي‏شود تأثيري در خارج بر آن شخص نمي‏گذارد و سرّ آن اين است كه علم سببيت و عليت ندارد. هر معلولي تابع علت خود است. مثلاً گرماي آب معلول آتش است و اين كه من علم دارم اين آب در اثر آتش جوش خواهد آمد نقش و اثري بر گرماي آب ندارد پس اين مسأله ربطي به پيش‏گويي يا جبر و معقولاتي از اين قبيل ندارد.
ب ) آگاهي از عمل دو مرحله دارد، اول در رتبه قبل از انجام اعمال ما است كه خداوند و اولياء الله از آينده خبر دارند و دوم در رتبه بعد يا هم‏زمان انجام كار انسان‏ها است. به طوري كه با وجودي كه عمل محض انجام مي‏شود و ديگران از آن آگاهي پيدا نمي‏كنند ولي آن بزرگواران نسبت به آن اطلاع حاصل مي‏نمايند و ميزان علم اهل‏بيت(ع) نسبت به انسان‏ها طبق روايات محدود به خداوند است يعني؛ اگر خداوند بخواهد آنها از هر امري اطلاع پيدا مي‏كنند حتي امور شخصي انسان‏ها و اگر خواست خداوند نباشد مسائل شخصي افراد مخفي مي‏ماند. البته از آن جا كه يكي از شاهدهاي روز قيامت معصومين هستند و شاهد بايد علم و آگاهي كامل نسبت به آن چه مي‏خواهد راجع به او شهادت دهد داشته باشد طبق قاعده بايد اهل بيت از همه امور و مسائل انسان‏ها اطلاع داشته باشند.
eporsesh.com