پرسش :
اگر قضا و قدر الهي حتمي و جبري نيست پس چرا مي گوييم سرنوشت هر كس از همان ابتدا براي خداوند آشكار است و سرنوشت هر كسي از بدو تولد در پيشاني اش نوشته شده (توسط خداوند). با اعتقاد به اين موضوع اراده انسان نفي مي شود پس نقش اراده ي انسان در تعيين سرنوشت و راه زندگيش چيست؟
پاسخ :
علم ازلي خداوند باعث عدم اختيار ما نمي گردد. اينچنين نيست كه چون خداوند مي داند ما چه مي كنيم ما مجبور باشيم . بلكه حقيقت امر به گونه اي است كه علم خداوند با اختيار ما هيچ منافاتي ندارد. و آن اينكه , خداوند از ازل مي دانسته كه ما با اختيارمان چه مي كنيم . به طور مثال روشن شدن يك چراغ بسته به تحقق دهها علت و سبب و شرط است . از منبع انرژي گرفته تا كنتور برق و سيم ها - لامپ - كليد و... و در اين ميان تا فشار ما بر روي كليد برق نباشد چراغ روشن نمي شود. حال براي انجام يك كار اختياري اگر همه اسباب و شروط مهيا باشد تا فشار بر روي كليد (همان اختيار ما) نباشد چراغ تحقق آن كار روشن نمي گردد. پس از ميان همه علل و اسباب اختيار انسان نيز يكي از علت هاست . و وقتي كار انجام مي شود كه همه علت ها تحقق داشته باشدو از جمله آنها اختيار انسان . و در صورتي كه همه علتها بجز اختيار انسان محقق باشد نتيجه صورت نمي گيرد. خلاصه اينكه خداوند مي داند كه ما در آينده با اختيار خودمان چه مي كنيم . و اگر ما در كارها مجبور بوديم چرا پس از انجام آن خوشحال يا ناراحت يا پشيمان مي شويم . معناي پشيماني اين است كه در عين حال كه مي توانستم راه (الف) را انتخاب كنم چرا راه (ب) را دنبال كردم . و اين همان معناي اختيار است.
خلاصه همان گونه كه علم شما يا هر عالم و دانشمندي از آن حيث كه علم است هيچ گونه اثرگذاري در خارج ندارد، علم خداوند هم چنين است. يك باغبان اگر علم داشته باشد كه اين درخت در آينده نزديك خشك مي شود، خشك شدن آن درخت معلول آن علم نيست بلكه معلول علت هاي خود است و باغبان تنها به آن علت ها آگاهي داشته است.
eporsesh.com
علم ازلي خداوند باعث عدم اختيار ما نمي گردد. اينچنين نيست كه چون خداوند مي داند ما چه مي كنيم ما مجبور باشيم . بلكه حقيقت امر به گونه اي است كه علم خداوند با اختيار ما هيچ منافاتي ندارد. و آن اينكه , خداوند از ازل مي دانسته كه ما با اختيارمان چه مي كنيم . به طور مثال روشن شدن يك چراغ بسته به تحقق دهها علت و سبب و شرط است . از منبع انرژي گرفته تا كنتور برق و سيم ها - لامپ - كليد و... و در اين ميان تا فشار ما بر روي كليد برق نباشد چراغ روشن نمي شود. حال براي انجام يك كار اختياري اگر همه اسباب و شروط مهيا باشد تا فشار بر روي كليد (همان اختيار ما) نباشد چراغ تحقق آن كار روشن نمي گردد. پس از ميان همه علل و اسباب اختيار انسان نيز يكي از علت هاست . و وقتي كار انجام مي شود كه همه علت ها تحقق داشته باشدو از جمله آنها اختيار انسان . و در صورتي كه همه علتها بجز اختيار انسان محقق باشد نتيجه صورت نمي گيرد. خلاصه اينكه خداوند مي داند كه ما در آينده با اختيار خودمان چه مي كنيم . و اگر ما در كارها مجبور بوديم چرا پس از انجام آن خوشحال يا ناراحت يا پشيمان مي شويم . معناي پشيماني اين است كه در عين حال كه مي توانستم راه (الف) را انتخاب كنم چرا راه (ب) را دنبال كردم . و اين همان معناي اختيار است.
خلاصه همان گونه كه علم شما يا هر عالم و دانشمندي از آن حيث كه علم است هيچ گونه اثرگذاري در خارج ندارد، علم خداوند هم چنين است. يك باغبان اگر علم داشته باشد كه اين درخت در آينده نزديك خشك مي شود، خشك شدن آن درخت معلول آن علم نيست بلكه معلول علت هاي خود است و باغبان تنها به آن علت ها آگاهي داشته است.
eporsesh.com
