پرسش :
اينجانب با توجه به زيبائي طلبي ونياز شديد به دوست يابي،درشرايط روحي نامناسبي قرار دارم زيرا من خواهان دوستي بسيار عميق با يكي از همكلاسي هاي خود هستم ونسبت به ايشان داراي تعصب زياد از حد بوده ودلبستگي شديدي نسبت به ايشان دارم،اما ايشان شرايط كنوني مرا درك نمی کند، چه کار کنم؟
پاسخ :
پرسشگر گرامي همانطور كه مي دانيد دوستي و محبت واقعي بايد طرفيني باشد، به صرف اينكه شما-بهر دليلي- به طرف مقابل خود علاقه و دوستي داريد، دليل نمي شود كه او نيز به همين اندازه به شما علاقه و محبت داشته باشند چرا كه افراد در انتخاب دوست و معيار و ملاك هايي كه دارند، متفاوت مي باشند لذا شما بايد انتظارات خود را از ايشان منطقي تر كنيد و از او توقع نداشته باشيد آنگونه كه شما مي خواهيد و به آن ميزاني كه شما نياز داريد، ابراز دوستي و محبت كند گاهي اين دلبستگي ها بدليل دوري از خانواده يا كساني كه كانون محبت آدمي بوده اند و يا فشار هاي علمي و كاري به انسان و بويژه به جوانان و نوجوانان دست مي دهد، بهتر است تا مدتي شما در ايام تعطيل بيشتر با خانواده يا افرادي از اقوام كه بهتر نيازهاي عاطفي و روحي شما را تأمين مي كنند، در تماس و رفت و آمد باشيد و كمتر در محيط خوابگاه حضور پيدا كنيد و يا سعي كنيد مشغول كردن خود به درس و فعاليتهاي ديگر و تماس كمتر با ايشان، اين دلبستگي ها را منطقي تر و كاهش دهيد، البته مراجعه و مشاوره با يكي از مراكز مشاوره و روانشناسي در اين مورد بسيار مفيد و كار ساز خواهد بود كه انشاءالله در اولين فرصت اين كار را انجام خواهيد داد براي اطلاعات بيشتر به مطالب ذيل توجه فرمائيد:
نحوه خلقت انسان به گونه اي است كه اگر در چيزي ويا شخصي، كمال ويا زيبائي مشاهده كند مجذوب وفريفته او مي گردد ويكي از نيازهاي فطري وخداداد او دوست داشتن ومحبوب واقع شدن است،اما گاهي اين امور از مسير وجريان اصلي خود خارج مي شود به نحوي كه عقل و شرع هم آنرا تأييد نمي كنند، حال با توجه به اين مطلب و اينكه دوستي و دوست داشتن از ضروريات زندگي انسان است به مشكل شما مي پردازيم: دوستي ومحبت ورزيدن به همجنس في حد نفسه از نظر شرع اشكالي ندارد امابايد به اين نكته توجه داشت كه علاقه و وابستگى به دوستان تا وقتى كه موجب اخلال در برنامه زندگى و كارى انسان، مزاحمت با حقوق والدين، مشغوليت ذهن و ضعف اراده و عدم اعتماد به نفس و ضعف ايمان نگردد اشكالى ندارد، بلكه اگر در راستاى اصلاح و قوّت بخشيدن به اين امور باشد بسيار خوب و مفيد خواهد بود، البته بهترين راهكار در اين مسائل، ميانهروى است و زيادهروى و افراط در آن موجب به وجود آمدن مشكلات ذكر شده خواهد گشت، در نتيجه اگر بخواهيد در اين مسأله در حد اعتدال رفتار نماييد درباره مشكلات آن فكر كنيد و سعى كنيد خود را قانع كنيد كه افراط در اين زمينه به ضرر روح و سلامت روان شما است. علاوه اين كه افراط در اين گونه دوستىها گاهى اثر عكس مىگذارد و روابط دوست با انسان به جاى گرمى به سردى مىگرايد. زيرا افراط شما موجب به وجود آمدن توقع زيادتان مىگردد و ممكن است او نتواند در حدّ توقّعتان شما را راضى نمايد.
دوستىها بر چند نوع است:
1- دوستى به خاطر خدا همانند علاقه به اولياى دين و برادران ايمانى كه منشاء آن منش دينى فرد و اعتقادات اوست نه انگيزههاى ديگر.
2- دوستى به جهت مال و جمال ويا كششهاى غريزى ديگر.
نوع اول؛ اين دوستىها عبادت و از بهترين اعمال است . چنانچه در احاديث منقول از اهل بيت(ع) آمده است: «هل الدين الا الحب؛ آيا دين جز محبت چيز ديگرى است؟».
نوع دوم؛ اين دوستىها چنانچه موجب سد راه خدا گردد و احيانا آدمى را به انحراف بكشاند خطرناك ترين دام شيطان است كه بايد از آن پرهيز نمود. ممكن است گلى زيبا انسان را فريفته و مجذوب خويش كند ولى عاقل كسى است كه در وراى زيبايى گلجمال خالق گل راببيند و از اين حجاب عبور كرده تا ملكوت را مشاهده نمايد.
البته لازم به ذكر است صرف علاقه و محبت به شخص و يا چيزى امرى ممنوع وكارى محرم نيست. ولى لغزشگاهى است كه در صورت مراقبت نكردن ممكن است آدمى را به قعر پرتگاه بياندازد. در رابطه با مشكلى كه با آن مواجه هستيد توجه به چند نكته الزامى است:
1) دوست و دوست يابى از نيارهاى واقعى زندگى است و داراى فلسفه خاصى است. اما آنچه مهم است اين كه در اين راستا همچون ديگر جنبههاى زندگى رعايت اعتدال لازم وضرورى است. به عبارت ديگر: علاقه شما به دوستتان احساسى پاك و لطيف است اما همواره بايد عواطف با تعقل همراه باشند. ولى به نظر مىرسد عقل و منطق اين مقدار علاقه را تاءييد نكند.
2) انسان در برابر هر يك از نعمتهاى الهى - از جمله دوست خوب - همواره بايد بداند كه بالاخره روزى آن را از دست خواهد داد. بنا براين دل سپارى در برابر هر چيز بايد به گونهاى باشد كه فقدانش موجب آزار انسان نگردد.
3) سعى كنيد نسبت به دشوارى دورى از دوستتان خونسرد باشيد. مسلما به تدريج رنج اين فراق كاهش خواهد يافت و عادى خواهد شد.
يكي از بهترين راه حلها براي اين نوع دوستيها ووابستگيها جايگزيني آن با عشق ومحبت ائمه اطهار واولياء
الهي(عليهم السلام)مي باشد،خصوصاً توجه وعنايت دائمي به وجود مقدس امام زمان(عج).
عشق به صاحب الزمان(عج) بسيار ارزنده و سازنده است. تقويت اين عشق تنها با عمل ميسر است. كسى كه واقعا به احكام الهى مقيد گردد، سنخيت پيدا كرده يعني خود را شبيه ايشان نموده و در اين صورت حتى ممكن است مورد نظر حضرت واقع گردد.
در پايان اين نكته را گوشزد مي كنيم ،كه گاهي علت ايجاد اين نوع وابستگيها چيزي جز غريزه ونفسانيت انسان نمي باشدوبراي اطمينان از عدم نفوذ شيطان، بهتراست نكات زير را در معاشرت با دوستان رعايت كنيد:
1.درنوع نگاه هاومعاشرتهاي خود در محيط مدرسه وخوابگاه دقت كنيد ،چرا كه همجنس بودن مجوزي براي
نگاه هاي شهوت آلود نمي باشد.
2.اجتناب از خوابيدن كنار همديگر و زيريك پتو
3.در گفتگو با دوستان در خوابگاه ويا در مكانهاي ديگر از صحبت پيرامون مسائل محرك بپرهيزيد.
در مورد بحث دوستي وشرايط وحدودآن در اسلام مي توانيد به كتابهاي زير مراجعه كنيد:
1- دوستي در قرآن و حديث , نوشته آقاي ري شهري
2- دوستي و دوستان , نوشته آقاي سيد هادي مدرس , ترجمه حميدرضا شيخي و حميدرضا آژير, از انتشارات آستان قدس رضوي , 1376
3- آئين دوستي در اسلام , نوشته آقاي بابازاده
www.morsalat.com
پرسشگر گرامي همانطور كه مي دانيد دوستي و محبت واقعي بايد طرفيني باشد، به صرف اينكه شما-بهر دليلي- به طرف مقابل خود علاقه و دوستي داريد، دليل نمي شود كه او نيز به همين اندازه به شما علاقه و محبت داشته باشند چرا كه افراد در انتخاب دوست و معيار و ملاك هايي كه دارند، متفاوت مي باشند لذا شما بايد انتظارات خود را از ايشان منطقي تر كنيد و از او توقع نداشته باشيد آنگونه كه شما مي خواهيد و به آن ميزاني كه شما نياز داريد، ابراز دوستي و محبت كند گاهي اين دلبستگي ها بدليل دوري از خانواده يا كساني كه كانون محبت آدمي بوده اند و يا فشار هاي علمي و كاري به انسان و بويژه به جوانان و نوجوانان دست مي دهد، بهتر است تا مدتي شما در ايام تعطيل بيشتر با خانواده يا افرادي از اقوام كه بهتر نيازهاي عاطفي و روحي شما را تأمين مي كنند، در تماس و رفت و آمد باشيد و كمتر در محيط خوابگاه حضور پيدا كنيد و يا سعي كنيد مشغول كردن خود به درس و فعاليتهاي ديگر و تماس كمتر با ايشان، اين دلبستگي ها را منطقي تر و كاهش دهيد، البته مراجعه و مشاوره با يكي از مراكز مشاوره و روانشناسي در اين مورد بسيار مفيد و كار ساز خواهد بود كه انشاءالله در اولين فرصت اين كار را انجام خواهيد داد براي اطلاعات بيشتر به مطالب ذيل توجه فرمائيد:
نحوه خلقت انسان به گونه اي است كه اگر در چيزي ويا شخصي، كمال ويا زيبائي مشاهده كند مجذوب وفريفته او مي گردد ويكي از نيازهاي فطري وخداداد او دوست داشتن ومحبوب واقع شدن است،اما گاهي اين امور از مسير وجريان اصلي خود خارج مي شود به نحوي كه عقل و شرع هم آنرا تأييد نمي كنند، حال با توجه به اين مطلب و اينكه دوستي و دوست داشتن از ضروريات زندگي انسان است به مشكل شما مي پردازيم: دوستي ومحبت ورزيدن به همجنس في حد نفسه از نظر شرع اشكالي ندارد امابايد به اين نكته توجه داشت كه علاقه و وابستگى به دوستان تا وقتى كه موجب اخلال در برنامه زندگى و كارى انسان، مزاحمت با حقوق والدين، مشغوليت ذهن و ضعف اراده و عدم اعتماد به نفس و ضعف ايمان نگردد اشكالى ندارد، بلكه اگر در راستاى اصلاح و قوّت بخشيدن به اين امور باشد بسيار خوب و مفيد خواهد بود، البته بهترين راهكار در اين مسائل، ميانهروى است و زيادهروى و افراط در آن موجب به وجود آمدن مشكلات ذكر شده خواهد گشت، در نتيجه اگر بخواهيد در اين مسأله در حد اعتدال رفتار نماييد درباره مشكلات آن فكر كنيد و سعى كنيد خود را قانع كنيد كه افراط در اين زمينه به ضرر روح و سلامت روان شما است. علاوه اين كه افراط در اين گونه دوستىها گاهى اثر عكس مىگذارد و روابط دوست با انسان به جاى گرمى به سردى مىگرايد. زيرا افراط شما موجب به وجود آمدن توقع زيادتان مىگردد و ممكن است او نتواند در حدّ توقّعتان شما را راضى نمايد.
دوستىها بر چند نوع است:
1- دوستى به خاطر خدا همانند علاقه به اولياى دين و برادران ايمانى كه منشاء آن منش دينى فرد و اعتقادات اوست نه انگيزههاى ديگر.
2- دوستى به جهت مال و جمال ويا كششهاى غريزى ديگر.
نوع اول؛ اين دوستىها عبادت و از بهترين اعمال است . چنانچه در احاديث منقول از اهل بيت(ع) آمده است: «هل الدين الا الحب؛ آيا دين جز محبت چيز ديگرى است؟».
نوع دوم؛ اين دوستىها چنانچه موجب سد راه خدا گردد و احيانا آدمى را به انحراف بكشاند خطرناك ترين دام شيطان است كه بايد از آن پرهيز نمود. ممكن است گلى زيبا انسان را فريفته و مجذوب خويش كند ولى عاقل كسى است كه در وراى زيبايى گلجمال خالق گل راببيند و از اين حجاب عبور كرده تا ملكوت را مشاهده نمايد.
البته لازم به ذكر است صرف علاقه و محبت به شخص و يا چيزى امرى ممنوع وكارى محرم نيست. ولى لغزشگاهى است كه در صورت مراقبت نكردن ممكن است آدمى را به قعر پرتگاه بياندازد. در رابطه با مشكلى كه با آن مواجه هستيد توجه به چند نكته الزامى است:
1) دوست و دوست يابى از نيارهاى واقعى زندگى است و داراى فلسفه خاصى است. اما آنچه مهم است اين كه در اين راستا همچون ديگر جنبههاى زندگى رعايت اعتدال لازم وضرورى است. به عبارت ديگر: علاقه شما به دوستتان احساسى پاك و لطيف است اما همواره بايد عواطف با تعقل همراه باشند. ولى به نظر مىرسد عقل و منطق اين مقدار علاقه را تاءييد نكند.
2) انسان در برابر هر يك از نعمتهاى الهى - از جمله دوست خوب - همواره بايد بداند كه بالاخره روزى آن را از دست خواهد داد. بنا براين دل سپارى در برابر هر چيز بايد به گونهاى باشد كه فقدانش موجب آزار انسان نگردد.
3) سعى كنيد نسبت به دشوارى دورى از دوستتان خونسرد باشيد. مسلما به تدريج رنج اين فراق كاهش خواهد يافت و عادى خواهد شد.
يكي از بهترين راه حلها براي اين نوع دوستيها ووابستگيها جايگزيني آن با عشق ومحبت ائمه اطهار واولياء
الهي(عليهم السلام)مي باشد،خصوصاً توجه وعنايت دائمي به وجود مقدس امام زمان(عج).
عشق به صاحب الزمان(عج) بسيار ارزنده و سازنده است. تقويت اين عشق تنها با عمل ميسر است. كسى كه واقعا به احكام الهى مقيد گردد، سنخيت پيدا كرده يعني خود را شبيه ايشان نموده و در اين صورت حتى ممكن است مورد نظر حضرت واقع گردد.
در پايان اين نكته را گوشزد مي كنيم ،كه گاهي علت ايجاد اين نوع وابستگيها چيزي جز غريزه ونفسانيت انسان نمي باشدوبراي اطمينان از عدم نفوذ شيطان، بهتراست نكات زير را در معاشرت با دوستان رعايت كنيد:
1.درنوع نگاه هاومعاشرتهاي خود در محيط مدرسه وخوابگاه دقت كنيد ،چرا كه همجنس بودن مجوزي براي
نگاه هاي شهوت آلود نمي باشد.
2.اجتناب از خوابيدن كنار همديگر و زيريك پتو
3.در گفتگو با دوستان در خوابگاه ويا در مكانهاي ديگر از صحبت پيرامون مسائل محرك بپرهيزيد.
در مورد بحث دوستي وشرايط وحدودآن در اسلام مي توانيد به كتابهاي زير مراجعه كنيد:
1- دوستي در قرآن و حديث , نوشته آقاي ري شهري
2- دوستي و دوستان , نوشته آقاي سيد هادي مدرس , ترجمه حميدرضا شيخي و حميدرضا آژير, از انتشارات آستان قدس رضوي , 1376
3- آئين دوستي در اسلام , نوشته آقاي بابازاده
www.morsalat.com
