پرسش :
نقش امام خمینى (رحمت الله علیه) در مرحله چالشهاى امنیتى - نظامى چه بود؟
پاسخ :
مرحله اول یعنى مرحله چالشهاى امنیتى - نظامى، در پى پیروزى انقلاب در بهمن 1357 با مبارزه براى استقرار نظام جمهورى اسلامى آغاز شد که با دو چالش اساسى از درون و بیرون روبهرو بود. در این مرحله اقدامات و تلاشهاى امام به شرح زیر قابل تبیین است:
1- امام نخست تهدید آمریکا و عراق و کلیه تحولات امنیتى در داخل را در یک دایرهى به هم پیوسته داخل و خارج، در چارچوب سیاستهاى آمریکا علیه انقلاب اسلامى و نظام جمهورى اسلامى و با هدف جلوگیرى از استقرار نظام و برقرارى نظم و امنیت در کشور تعریف کردند. در واقع، ارزیابى استراتژیک امام از اوضاع و تعریف تهدیدات و به هم پیوستگى و ارتباط آن امکان انسجام جبهه داخلى و کسب آمادگى براى مقابله را، که فضاى آن به طورى جدى پس از اشغال لانه جاسوسى به وجود آمده بود، افزایش داد. فضاى ذهنى حاصل از این تهدیدات در این مرحله و به ویژه به هنگام تجاوز عراق علیه ایران، نقش بسیار مؤثرى در اعتماد به نفس و تسلط روحى و روانى مردم براى مقابله با تجاوز عراق داشت.
2- امام در چارچوب این مفهوم سازى، به عنوان یک اقدام استراتژیک، ارتش بیست میلیونى را براى دستیابى به بازدارندگى در برابر مداخله نظامى احتمالى آمریکا تشکیل دادند. مدل رفتارى امام در تشکیل بسیج، علاوه بر نگرانى و ناامیدى از توانمندى نیروهاى کلاسیک نظامى براى مقابله با تهدید آمریکا، اساسا بر گرفته از مدل پیروزى انقلاب با تکیه بر حضور میلیونى مردم در صحنه مبارزه بود. امام مجددا با فراخوانى مردم براى حفظ نظام و انقلاب، بر بسیج، سازماندهى و آموزش نظامى مردم تحت عنوان »ارتش بیست میلیونى« تأکید کردند.
3- حمایت از نهضتهاى آزادى بخش به عنوان یک سیاست تهاجمى و مکمل سیاست بازدارندگى، در پى افزایش دامنه تهدیدات آمریکا علیه ایران در بهمن سال 1358 رسما اعلام شد.
4-رویکرد امام در برابر چالشهاى امنیتى - نظامى در داخل و خارج اساسا توجه به داخل بود. حتى پس از تهدید آمریکا به مداخله نظامى، امام مجددا بر آسیبپذیرى داخلى تأکید کردند. به نظر مىرسد امام با توجه به شناختى که از جامعه عراق داشتند، مردم عراق را براى انقلاب مستعد مىدانستند؛ چنان که بلافاصله پس از شروع جنگ، پیامهایى را به منظور تهییج مردم عراق براى انقلاب و مقابله با رژیم بعثى ارسال کردند. امام خمینى آمریکایىها را نیز به دلایلى فاقد انگیزه و توان لازم براى حمله نظامى به ایران مىدانستند. در نتیجه بیشترین توجه و تأکید امام بر داخل بود. ضمن اینکه اساسا تهدید خارجى و وقوع جنگ را با حمایت آمریکا بعید نمىدانستند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
مرحله اول یعنى مرحله چالشهاى امنیتى - نظامى، در پى پیروزى انقلاب در بهمن 1357 با مبارزه براى استقرار نظام جمهورى اسلامى آغاز شد که با دو چالش اساسى از درون و بیرون روبهرو بود. در این مرحله اقدامات و تلاشهاى امام به شرح زیر قابل تبیین است:
1- امام نخست تهدید آمریکا و عراق و کلیه تحولات امنیتى در داخل را در یک دایرهى به هم پیوسته داخل و خارج، در چارچوب سیاستهاى آمریکا علیه انقلاب اسلامى و نظام جمهورى اسلامى و با هدف جلوگیرى از استقرار نظام و برقرارى نظم و امنیت در کشور تعریف کردند. در واقع، ارزیابى استراتژیک امام از اوضاع و تعریف تهدیدات و به هم پیوستگى و ارتباط آن امکان انسجام جبهه داخلى و کسب آمادگى براى مقابله را، که فضاى آن به طورى جدى پس از اشغال لانه جاسوسى به وجود آمده بود، افزایش داد. فضاى ذهنى حاصل از این تهدیدات در این مرحله و به ویژه به هنگام تجاوز عراق علیه ایران، نقش بسیار مؤثرى در اعتماد به نفس و تسلط روحى و روانى مردم براى مقابله با تجاوز عراق داشت.
2- امام در چارچوب این مفهوم سازى، به عنوان یک اقدام استراتژیک، ارتش بیست میلیونى را براى دستیابى به بازدارندگى در برابر مداخله نظامى احتمالى آمریکا تشکیل دادند. مدل رفتارى امام در تشکیل بسیج، علاوه بر نگرانى و ناامیدى از توانمندى نیروهاى کلاسیک نظامى براى مقابله با تهدید آمریکا، اساسا بر گرفته از مدل پیروزى انقلاب با تکیه بر حضور میلیونى مردم در صحنه مبارزه بود. امام مجددا با فراخوانى مردم براى حفظ نظام و انقلاب، بر بسیج، سازماندهى و آموزش نظامى مردم تحت عنوان »ارتش بیست میلیونى« تأکید کردند.
3- حمایت از نهضتهاى آزادى بخش به عنوان یک سیاست تهاجمى و مکمل سیاست بازدارندگى، در پى افزایش دامنه تهدیدات آمریکا علیه ایران در بهمن سال 1358 رسما اعلام شد.
4-رویکرد امام در برابر چالشهاى امنیتى - نظامى در داخل و خارج اساسا توجه به داخل بود. حتى پس از تهدید آمریکا به مداخله نظامى، امام مجددا بر آسیبپذیرى داخلى تأکید کردند. به نظر مىرسد امام با توجه به شناختى که از جامعه عراق داشتند، مردم عراق را براى انقلاب مستعد مىدانستند؛ چنان که بلافاصله پس از شروع جنگ، پیامهایى را به منظور تهییج مردم عراق براى انقلاب و مقابله با رژیم بعثى ارسال کردند. امام خمینى آمریکایىها را نیز به دلایلى فاقد انگیزه و توان لازم براى حمله نظامى به ایران مىدانستند. در نتیجه بیشترین توجه و تأکید امام بر داخل بود. ضمن اینکه اساسا تهدید خارجى و وقوع جنگ را با حمایت آمریکا بعید نمىدانستند.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
