پرسش :
ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺷﺨﺼﻲ دارای ﻋﻠﻢ و ﻓﻀﻞ ﺑﻮده ﻓﻮت ﻧﻤﻮده او را در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ دﻓﻦ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ، ﺣﺎل ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ 22 ﺳﺎل ﻋﺪه ای ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ : ﻛﻪ دﻓﻦ در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﺒﻮده ﻟﻄﻔﺎ ﺟﻮاز و ﻋﺪم ﺟﻮاز دﻓﻦ ﻣﺰﺑﻮر را ﻣﺸﺨﺺ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ. آﻳﺎ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺟﻮاز ﻣﻲﺗﻮان در ﻋﻮض زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﭘﻮل ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻤﻮد؟
پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی:
در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ دﻓﻦ ﻣﻴﺖ در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻣﻨﺎﻓﺎت ﺑﺎ ﺟﻬﺖ وﻗﻒ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺷﻜﺎل ﻧﺪارد، وﻟﻲ اﮔﺮ دﻓﻦ ﻣﻴﺖ در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻣﻨﺎﻓﺎت ﺑﺎ ﺟﻬﺖ وﻗﻒ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ، و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎ ﻣﻴﺘﻲ را در ﭼﻨﻴﻦ زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ای دﻓﻦ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﺣﻮط آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺎزه را در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﺎک ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ از آﻧﺠﺎ ﻧﺒﺶ و در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ دﻓﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮ ﺣﺮﺟﻲ و ﻳﺎ ﻣﻮﺟﺐ اﻫﺎﻧﺖ و ﻫﺘﻚ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﻳﺎ زﻣﻴﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻗﻀﻴﻪ ﺣﻞ ﻧﻤﻲﮔﺮدد.
منبع: اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف، مهر1390.
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی:
در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ دﻓﻦ ﻣﻴﺖ در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻣﻨﺎﻓﺎت ﺑﺎ ﺟﻬﺖ وﻗﻒ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺷﻜﺎل ﻧﺪارد، وﻟﻲ اﮔﺮ دﻓﻦ ﻣﻴﺖ در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻣﻨﺎﻓﺎت ﺑﺎ ﺟﻬﺖ وﻗﻒ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ، و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎ ﻣﻴﺘﻲ را در ﭼﻨﻴﻦ زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ای دﻓﻦ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﺣﻮط آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺎزه را در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﺎک ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ از آﻧﺠﺎ ﻧﺒﺶ و در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ دﻓﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮ ﺣﺮﺟﻲ و ﻳﺎ ﻣﻮﺟﺐ اﻫﺎﻧﺖ و ﻫﺘﻚ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﻳﺎ زﻣﻴﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻗﻀﻴﻪ ﺣﻞ ﻧﻤﻲﮔﺮدد.
منبع: اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف، مهر1390.