تعداد کلمات 1600 / تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه
کنترل خشم همیشه و در تمام ادوار زندگی انسانها بر این کره خاکی موضوع مهمی بوده است. یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید: خشم بزرگترین دشمن انسان است. این گفته بسیار درست است. امروزه، زندگی مدرن پراسترس وضعیت حال و احوال ما را در هر گامی مورد آزمایش قرار می‌دهد. شما هم باید در اطراف خود دقت کرده باشید که درحال‌حاضر آستانه خشم در بین مردم بطور قابل توجهی پایین آمده است. قدرت فکرکردن در فرد خشمگین تا صفر کاهش می‌یابد و کارهایی که در حالت خشم انجام می‌شود همیشه نتایجی منفی به دنبال دارد. همچنین تاکنون باید کسانی را دیده باشید که حرفهایی در هنگام خشم گفته‌اند و پس از آن از دیگران عذرخواهی کرده‌اند. اما هرگز نباید فراموش کنیم که کلامی که یکبار گفته شد یا کاری که یکبار انجام شد را نمی‌توان پس گرفت. بنابراین، این مسئله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که ما باید راههای کنترل خشم خود را یاد بگیریم تا خود را از موقعیت‌های ناخوشایند ایمن نگاه داریم.
تعاریف مختلف برای خشم
برای کنترل خشم لازم است که ابتدا مفهوم واژه خشم را درک کنیم. اگر از من بخواهید که ساده‌ترین تعریفی را از خشم ارائه بدهم، آن را اینگونه تعریف خواهم کرد: خشم مترادف است با نفس( ایگو). نفس نقش مهمی در ریشه خشم دارد؛ وقتی فردی عصبانی است به این معناست که نفس او خرد و شکسته شده است. آستانه این نفس می‌تواند متفاوت باشد و این همان دلیل اصلی است که چرا برخی از افراد صبر و تحملی بیشتر از دیگران دارند.
اساسا افراد در برابر خشم به ۴ شکل پاسخ می‌دهند
۱. پاسخ مستقیم در خشم:
این رایج‌ترین نوع واکنش دربرابر خشم است. در چنین شرایطی حجم بسیار زیادی آدرنالین در رگهای خون به جریان می‌افتد و پاسخی تحریک شده و خشمگینانه را موجب می‌شود. در این موقعیت افراد خشم خود را بصورت کلامی یا غیرکلامی( به گونه‌ای خشونت آمیز) ابراز می‌دارند. تنها نتیجه مثبت این نوع پاسخ آن است که شما را از هرگونه احساس منفی دور نگه می‌دارد.
۲. پاسخ غیرمستقیم به خشم:
این نوع پاسخ به خشم زمانی تحریک می‌شود که فرد قادر نیست خشم خود را به تولیدکننده آن نشان دهد. در چنین مواردی، فرد خشم خود را به نزدیکترین فرد یا چیزی ابراز می‌کند که در مجاورت آن قرار دارد.
پاسخ خشم یک دانش آموز دربرابر تحقیر و سرزنش پدر یا معلمش بهترین مثال برای پاسخ غیرمستقیم به خشم است. از آنجایی که یک کودک نمی‌تواند خشم خود را مستقیما به معلم یا پدرش نشان دهد پس خشم خود را به همکلاسی‌ها یا افراد خانواده‌اش ابراز می‌کند.
۳. خشم سرکوب شده:
این نوع پاسخ به خشم بیشترین آسیب را به خود فرد خشمگین وارد می‌کند. فردی با خشم سرکوب شده در اطراف ما به عنوان یک انسان صبور شناخته می‌شود. اما در واقع، او به معنای واقعی صبور نیست زیرا همان حجم آدرنالین در رگهای خون او نیز جریان دارد. انسان صبور واقعی کسی است که در مجموع احساسات خود خشم را به ندرت تجربه می‌کند.
۴. خشم پیش‌بینی شده:
موقعیت‌های مشخصی وجود دارد که شما باید این احساس را تجربه کنید که نوعی احساس گرسنگی در درون شما درحال شکل گرفتن است. این نوع خشم را خشم پیش‌بینی شده می‌نامند که در آن شما از علت خشمتان مطمئن نیستید اما همچنان وجود خشم را در درونتان احساس می‌کنید. خشم پیش‌بینی شده زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی خلاف میل ما در نزدیکی ما اتفاق می‌افتد و بازخوردی منفی را به ذهن ناخودآگاه ما ارسال می‌کند که منجر به خشم پیش‌بینی شده می‌شود.
روش‌هایی ساده برای کنترل خشم
پس از بررسی انواع پاسخ به خشم، سوال اصلی که به ذهن می‌رسد این است که چطور می‌توان خشم را کنترل کرد؟ در اینجا ساده‌ترین و درعین حال موثرترین روش‌های کنترل خشم را باهم مرور می‌کنیم.
ریتم نفس خود را تغییر دهید و احساسی متفاوت را تجربه خواهید کرد
به یاد داشته باشید از شما نمیخواهیم که نفس عمیق بکشید بلکه ریتم نفستان را تغییر دهید. بهتر است این را با جزییات توضیح دهیم: هر احساسی ریتم تنفسی مخصوص به خود را دارد. این یعنی ریتم نفس کشیدن شما در حالت شادی و خوشحالی متفاوت است با همین ریتم در حالت آرامش. بگونه‌ای مشابه، در حالت خشم و عصبانیت نیز ریتم نفس کشیدن شما متفاوت است با زمانی که احساسات دیگری را تجربه می‌کنید. پیشنهاد ما برای کنترل خشم این است که بر تغییر ریتم تنفس خود تمرکز کنید و خودتان تفاوت حاصل از آن را تجربه خواهید کرد.
به طبیعت نزدیک تر شوید تا از خشم دور شوید
مادر طبیعت برای تمامی مشکلات شما راه‌حل هایی دارد. مادر طبیعت درمان هر مشکلی را در دامان خود دارد. هرچه به مادر طبیعت نزدیک تر شوید، می‌بینید که کنترل بهتری بر خشم خود خواهید داشت. ایجاد عادت پیاده روی صبحگاهی روزانه ایده‌ای بسیار موثر برای مهار کردن خشم شماست. همچنین برنامه‌ریزی برای یک تعطیلات شگفت‌انگیز حال و احوال شما را آرام کرده و به شما کمک می‌کند تا خلق و خوی خود را کنترل کنید. طبیعت فرمول بسیار ساده‌ای دارد. هرچه بیشتر در طبیعت سیاحت کنید، غریزه و طبیعت شما با آن نزدیک تر خواهد شد ( البته هنگامی که خشمگین و عصبانی نباشید).
محیطی که در آن خشمگین شده‌اید را تغییر دهید
به زبان ساده، خشم چیزی نیست جز حمله ناگهانی آدرنالین به رگهای خونی ما. درصورتیکه محیطی که در آن خشم به‌وجود آمده است را تغییر دهید می‌توانید این تزریق آدرنالین را به راحتی کنترل کنید. منطق ساده پشت این روش این است که ذهن ما به هر موقعیت و محیطی بسیار حساس است. باین ترتیب به محض اینکه محیط را تغییر دهید، ذهن شما تغییر موقعیت را تشخیص خواهد داد و جریان آدرنالین درون بدن را محدود خواهد کرد. این اقدام در نهایت به ساده‌ترین شکل ممکن موجب کنترل خشم خواهد شد.
همیشه به خود بگویید که شما آرام‌ترین فرد در این دنیا هستید
یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید: آینده شما همانی خواهد بود که در ذهن خود به آن فکر می‌کنید. این جمله معنایی بسیار عمیق دارد. هرزمان که تنها هستید یا کاری را انجام می‌دهید فقط با خود تکرار کنید که صبر و تحمل شما بسیار زیاد است و حتی در بدترین شرایط هم می‌توانید آرامش خود را حفظ کنید. پیغامی که توسط شما به ذهنتان ارسال می‌شود در ذهن ناخودآگاه بارور شده و بعد از چند روز در شخصیت شما منعکس می‌شود. شما خود بعد از چند روز تاثیرات سودمند این روش را احساس خواهید کرد.
با استفاده از اسلحه شوخ طبعی خشم را از زندگی خود ریشه کن کنید
همیشه سعی کنید در گفت‌وگوهای طنزآمیز شرکت کنید زیرا این گفت‌وگوها دلیلی برای شادی و خوشحالی شما خواهند بود. هرچه شوخ طبعی در شما بیشتر شود، کنترل خشم در شما راحت تر خواهد شد. ایجاد یک طبیعت طنزآمیز و شوخ کار چندان سختی نیست. میتوانیم تنها در مدت چند روز از طریق مشارکت فعال در گفت‌وگوهای طنزآمیز پیرامونمان آن را درخود به‌وجود آوریم. همچنین هرزمان احساس کردید که عصبی شده‌اید فقط سعی کنید که لبخندی به لب بیاورید. خواهید دید که تمامی خشم شما بصورت اتوماتیک از بین خواهد رفت. لبخند بزرگترین دشمن خشم است.
ورزش کنید تا خشم خود را آزاد کنید
همانطور که همه ما می‌دانیم عقل سالم در بدن سالم است و ذهن سالم باید پرسونایی بدون خشم داشته باشد. بنابراین، بطور منظم ورزش کنید تا جریان خون در مغز به درستی انجام شود و باین ترتیب نشاط و طراوت مغز شما حفظ شده و مغز دربرابر شکست‌های عاطفی مقاوم تر خواهد بود.
ورزش بدنی منظم همچنین در بالابردن ایمنی شما موثر بوده و شما را از بیماری‌ها مصون نگه می‌دارد. و همه ما هم می‌دانیم فردی که از هرنوع بیماری رنج می‌برد در برابر حالت خشم حساس تر خواهد بود. همچنین، در کنار ورزش بدنی باید به یاد داشته باشید که خواب یا استراحت کافی هم داشته باشید زیرا خواب خوب بعد از ورزش سنگین ذهن شما را فعال نگه می‌دارد.
خاطرات خود را روزانه بنویسید
نوشتن خاطرات روزانه عادتی بسیار قابل تحسین است اما تعداد کمی از ما می‌دانیم که این عادت می‌تواند خشم ما را نیز کنترل کند. هرزمان که هجوم آدرنالین را در خون خود احساس کردید فقط آن را در دفتر خاطرات خود بنویسید. این کار می‌تواند به دو روش انفجار عاطفی شما را کنترل کند. اول آنکه خشم شما بگونه‌ای موثر در دفتر خاطراتتان نشان داده خواهد شد. دوم آنکه، بعد از چند روز ریشه اصلی افکاری که شما را عصبانی کرده است پیدا خواهید کرد. پس از آنکه ریشه خشم را شناختید به راحتی می‌توانید آن را برطرف کنید تا یک زندگی بدون خشم را تجربه کنید.
روزانه با خدا گفت و گو داشته باشید
خداوند متعال بر همه چیز قادر و تواناست. هرروز تنها پنج دقیقه را به مناجات با خدا اختصاص دهید و از او بخواهید تا به شما قدرتی درونی برای کنترل عواطف و احساساتتان ببخشد. به یاد داشته باشید که این روش به معنای آن نیست که شما به فردی ترسو تبدیل شوید و فقط از خدا بخواهید که از تمامی عواطف شما مراقبت کند بلکه مقصود آن است که درخواست قدرت کنید و مسئولیت دیگر چیزها بر عهده شما خواهد بود.
همچنین هرگز فراموش نکنید که خدای قادر مطلق را برای بخشیدن نعمت این زندگی زیبا به ما و عزیز شمردن آن شکرگزار باشید.
فرآیند تولید خشم بطورکلی بسیار پیچیده بوده و هیچ کس نمی‌داند که کدام فکر واحد می‌تواند پاسخ خشم را در هر فرد موجب شود. تنها چیزی که ما می‌دانیم روش‌های کنترل خشم است. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که زود عصبانی می‌شوند پس باید طبق میل خود یکی از تکنیک‌های ذکرشده در بالا را امتحان کنید.
بیشتر بخوانید :
روش هایی ساده برای کنترل خشم
خشم و عصبانیت را به کنترل در آوریم
شش گام برای مدیریت خشم
