توجه به نیازهای اصلی و فرعی همسران

احترام گذاشتن به همسر یعنی بجای سلطه‏ گری، از همسرمان حمایت کنیم و به نیازهایش توجه نماییم.

نیازهای اصلی و فرعی

اگر همسران به نیازهای اساسی یکدیگر توجهی نداشته باشند، احتمال دارد که در زندگی مشترک­شان دچار مسائل فراوانی شوند، باید دانست که در وجود هر انسانی چه زن باشد چه مرد، دو نیاز نهفته است:
1. نیاز به قدرت و اقتدار داشتن؛
2. نیاز به محبت و مورد مهرورزی دیگران قرار گرفتن.
با وجود این، آنها در این موارد باهم متفاوت­اند، به این صورت که، نیاز به قدرت و اقتدار، در وجود مرد یک نیاز اصلی و بزرگ­تر و نیاز به محبت، نیاز فرعی و کوچک­تر است. به تعبیر دیگر، مرد فقیرِ قدرت و اقتدار است. اما در وجود زن برخلاف مرد، نیاز به محبت و توجه یک نیاز اصلی و بزرگ و نیاز به قدرت، نیازی فرعی و کوچک­تر است.
 

توجه به نیاز دیگری

اگر مردی بخواهد به نیاز اصلی خودش (نیاز به قدرت و اقتدار داشتن) پاسخ دهد و قدرت داشته باشد، باید این قدرت و اقتدار را از همسرش بگیرد و همسرش به او قدرت بدهد. به این صورت که، اگر مرد به همسرش محبت کند (محبتی که نیاز اصلی در وجود زن است)، زن به مرد قدرت و اقتدار می­دهد.
 چه بُودى ارْ دلِ آن ماه، مهربان بُودى        که حالِ ما، نه چُنین بُودى ار چُنان بُودى[1]
اگر زن هم بخواهد به نیاز اصلی خودش (نیاز به محبت) پاسخ دهد، و از محبت همسرش بیشتر بهره­مند شود، باید به همسرش قدرت و اقتدار بخشد. در واقع، این دو با هم ارتباط دارند. هر چه زن در خانواده، نزد اقوام، دوستان و... بیشتر به شوهرش قدرت و اقتدار بدهد، همسرش بیشتر به او محبت می­کند؛ برای نمونه، برای انجام امور مهم و مواردی که زن می­داند برای همسرش مهم است و در مورد آنها حساس است، نظر همسرش را جویا شود و از او اجازه بگیرد. همان­گونه که خداوند حکیم در قرآن کریم می­فرماید: «مردان بر زنان قیمومت[2] و سرپرستى دارند».[3]
 

اقتدار می گیرد، محبت می دهد

بی­شک، وقتی نیاز خود مرد که قدرت­مند بودن است، برطرف شد، نیاز همسرش را _که دریافت محبّت است_  برآورده و به او محبت می­کند. همچنین به هر میزانی که مرد به همسرش محبت کند و به او توجه نشان دهد، زن بیشتر به شوهرش اقتدار می­دهد؛ زیرا زمانی که نیاز اصلی شما برآورده شد، در مورد آن چیزی که کم­تر به آن نیازمند هستید، بخشنده ­تر می­شوید.

بیشتر بخوانید : حفظ اقتدار همسر

نسیم اقتدار

در ­هرصورت، زن و شوهر، دو رکن اساسی خانواده هستند؛ مرد سلطان خانه و زن ملکه خانه است و واگذاری مسئولیت و مدیریت نهایی خانواده به مرد، به معنای برخورداری از قدرت تصمیم­گیری در مسائل کلی و اساسی خانواده است. زنان نیز در امور داخلی خانه و تدبیر امور خانواده و فراهم کردن فضای مناسب عاطفی و محیط نشاط­آمیز و تربیت فرزندان و...، سهم بسیاری دارند[4] و مرد تنها بدان جهت که آفرینش ویژه­ای دارد، سرپرست خانواده محسوب می­شود.
شایسته است، همیشه نسیم اقتدار مرد احساس شود و وی اقتدار و جَذبه خود را در خانواده حفظ کند و بی­جهت آن را خرج نکند. حضرت علی علیه­السلام در کلام ارزشمندی به ویژگی اقتدار مرد در خانواده تصریح می­کنند و می­فرمایند: «در برابر آنان مقداری از وجودت را نگه­داری کن و تمام قدرت و نیرویت را در حق آنان به­کار مبر؛ زیرا خودداری کنی و تو را صاحب اقتدار ببینند، بهتر است از آنکه تو را به حال شکستگی و ضعف بنگرند»[5].
یاد باد آنکه چو چشمت به عِتابم مى‌کُشت       مُعجزِ عیسویت در لب شکّرخا بود[6]
 

استفاده نابجا نکنید

نکته دیگر اینکه، مردها نباید از ویژگی اقتدار و مدیریت خانواده که به آنها داده شده است، استفاده نابه­جا کنند؛ برای نمونه، یکی از صفت­های شایسته مرد، داشتن غیرت به خانواده و همسر است. با وجود این، شوهر نباید دچار غیرت­ورزى نابه­جا شود و به­ خاطر برداشت استباه با سخت­گیری­های بی­مورد، حریم شخصی را محدود کند.
ما بخت خویش و خوى تو را آزموده‌ایم         با دیگران قدح کَش و با ما عِتاب کن[7]
در همین رابطه، امیرمؤمنان علیه­السلام می­فرمایند: «بپرهیز از غیرت نشان دادن بی­جا که درست­کار را به بیماردلى، و پاک­دامن را به بدگمانى رساند»[8].
 

مرد باشید

از سوی دیگر، اگر مردی چنان منفعل و بی دست و پا باشد که زنِ سلطه­جویی، بتواند قیمومت او را برعهده بگیرد، مشکل از خود اوست. امیرمؤمنان علی علیه­السلام می­فرمایند: «هر مردی که همسرش وی را اداره کند و بر او رئیس و حاکم باشد از رحمت الهی به دور است»[9]. به همین ترتیب، اگر مرد قبول مسئولیت کند و بخواهد در خانواده نقش فعال­تری داشته باشد، ولی زن از وی اطاعت نکند و بخواهد مسئولیت همه چیز را خودش برعهده داشته باشد، مشکل از خودخواهی زن است و آسیبش را خواهد دید.
 
نویسنده : علی محمد صالحی
 

بیشتر بخوانید : 
وظایف مرد در خانواده
ده خواسته زنان از همسران
وظایف زن نسبت به شوهر