داشتن چهره اخمو و عبوس عاملی است برای دور شدن افراد از اطراف ما، اما چهره خندان و شاداب باعث بیشتر شدن دوستی میشود.
مقدمه
دین مبین اسلام، همواره پیروان خود را به نرم خویی و ملایمت در گفتار و رفتار با دیگران دعوت میکند و آنان را از درشتی و تندخویی باز میدارد و هرگز دوست ندارد که پیروانش با رفتارهای خود سبب ناراحتی یکدیگر شوند بلکه سفارش دارد که بهترین رفتارهای خود را تقدیم یکدیگر کنید. چونکه خوش اخلاقی میتواند باعث نشاط و شادابی در زندگی فردی، اجتماعی، موجب آبادانی دیار و فزونی روزی شود. ارزشمند تر از همه اینها این است که خوش اخلاقی باعث خواهد شد که درجه معنوی شما بالاتر برود و محبوب در نزد خداوند شوید.
خشونت باعث دور شدن افراد میشود
متاسفانه در بین جوانان و بزرگسالان ما یک فرهنگ غلطی که برگرفته از غرب است، باب شده که خشونت و عصبانیت را حاکم بر زندگی خود کرده اند. این فرهنگ در مقابل فرهنگ اسلامی قرار دارد چون اسلام میگوید با خانواده، دوستان و آشنایان مهربان و نرمخو باشید. هر چقدر خشونت شما بیشتر باشد باعث دور شدن افراد از کنارتان خواهد شد. خداوند در قرآن کریم به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ به سبب لطف و رحمت خدا بود که با آنان نرم خویی و مهربانی کردی و اگر درشت خوی و سخت دل بودی، قطعا از گرد تو پراکنده شده بودند. [1]
خوش اخلاق باشید، ادا در نیاورید
خوش خُلق بودن بر خلاف این است که شما به صورت تصنعی و مصنوعی بخواهید ادا خوب بودن را در بیاورید پس سعی کنید که صادقانه خوب باشید. چون دیگران متوجه خواهند شد که کدام رفتارها واقعی و کدام مصنوعی است. آیا خودتان دوست دارید که دیگران به صورت مصنوعی و دروغی با شما خوب باند؟ پس سعی کنید که واقعا خوب باشید و رفتارهای خالصانه خود را تقدیم دوستان و آشنایان خود کنید تا رفاقت و زندگی پایداری داشته باشید.
ارزش حُسن خُلق
اسلام، بسیار سفارش کرده به حسن خلق و برای این صفت نیکو و فردی که خودش را متصف به این صفت کرده ارزش فراوانی قائل شده است. برای نمونه به چند موارد از روایات اشاره میکنیم. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ در ترازوی عمل آدمی در روز قیامت، چیزی برتر از حسن خلق نهاده نمیشود. [2] در جای دیگر فرمودند؛ در ترازوی عمل چیزی سنگین تر از خلق نیکو نیست.[3]
حسن خلق چیست؟
در یک نگاه ساده میتوانیم بگوییم که حسن خلق یعنی اینکه شما مراعات حال دیگران را بکنید و ظرفیت خودتان را بالا نگه داشته باشید و در سخن گفتن، رفتار کردن، بیان احساسات و… بهترین نوع عملکرد را داشته باشید.به گونه ای که لبخند رضایت را در چهره همنشینان خودتان ببینید و آنها دوستدار این باشند که با شما معاشرت کنند نه اینکه از چند فرسخی شما را دیدند مسیر خودشان را کج کنند. امام صادق (علیه السلام) فرمودند؛ حسن خلق آن است که برخوردت را نرم کنی و سخنت را پاکیزه سازی و برادرت را با خوشرویی دیدار نمایی. [4]
حُسن خلق باعث بیشتر شدن دوستی ها میشود
یکی از راه های که به راحتی میتواند دوستان شما را زیاد کند و باعث حفظ این نعمت میشود ، داشتن چهره ای گشاده و خندان و رفتار با مهر و محبت است. انسان ها دوست دارند با فردی همنشین و هم مشرب شوند که اخلاق آنها باعث رنجش خاطر نشود. بخاطر همین، افراد خشن و بد اخلاق دارای دوستان کمی هستند و در زندگی خودشان افراد افسرده هستند. اما افراد خوش اخلاق دارای روحیه و نشاط بالایی هستند و دیگران دوست دارند که در اطراف آنها باشند. امام صادق (علیه السلام) فرمودند؛ خوش رویی عامل جلب دوستی است. [5]
ویژگی های افراد خوش اخلاق
افراد نیکو سرشت و خوش اخلاق دارای خصوصیاتی هستند که وجود آنها باعث محبوبیت و مقبولیت فرد میشود.
1. در کار خیر با مردم همگام میشوند
اخلاق نیکو شما را به سمتی خواهد برد که دوستدار کارهای خوب شوید و از انجام دادن آنها لذت ببرید. افراد خوش خلق دوست دارند که در این دنیا، مهره مفید و ارزشمند باشند.
2. دنبال عیب دیگران نیستند
اگر با فردی دوست شوند، به دنبال عیب های شخص نمیگردند تا او را مذمت یا مسخره کنند. بلکه همیشه به دنبال راهی میگردند تا باعث ارتقای کیفی و کمی دوستان خود شوند.
3. عذر دیگران را می پذیرند
هستند افرادی که ناخواسته باعث رنجش خاطر دیگران میشوند و اگر همچین افرادی به سمت افراد خوش اخلاق بروند، عذر آنها را میپذیرد و کینه ای از آنها به دل نمیگیرد.
4. چهره خندانی دارند
داشتن چهره اخمو و عبوس عاملی است برای دور شدن افراد از اطراف ما، اما چهره خندان و شاداب باعث بیشتر شدن دوستی میشود.
5. غیبت نمیکنند
افراد خوش اخلاق دوست ندارند که پشت سر دیگران حرف بزنند، چون خبر ها بالاخره نزد فردی که غیبتش را مرده میرسد و میدانند که این رفتارها باعث از هم پاشیدن رفاقت ها میشود.
تکرار و تمرین برای خوش اخلاقی
اگر شما جزء آن دسته از افراد هستید که اخلاق خوب دارید اما دائمی نیست باید توجه داشته باشید که مهمترین ابزار برای به وجود آوردن و تداوم بخشیدن به فضایل اخلاقی در تمرین و تکرار کردن آن فضیلت هاست تا در وجود شما نهادینه شود. یکی از مهمترین کارهایی که در این زمینه باید تمرین کرد برخورد شاد است. سلام و احوالپرسی توأم با تبسم است. خوب بودن را تمرین و تکرار کنید تا برای شما تبدیل به عادت شود و اگر نامهربانی دیدید، نا امید نشوید.
پی نوشت :
[1] قرآن کریم، سوره مبارکه آل عمران، آیه 159
[2] اصول کافی، جلد 2،صفحه 99
[3] عیون اخبار الرضا، جلد 2، صفحه 37
[4] بحارالانوار، جلد 71، صفحه 389
[5] اصول کافی، جلد 1 صفحه 27
پی نوشت :
[1] قرآن کریم، سوره مبارکه آل عمران، آیه 159
[2] اصول کافی، جلد 2،صفحه 99
[3] عیون اخبار الرضا، جلد 2، صفحه 37
[4] بحارالانوار، جلد 71، صفحه 389
[5] اصول کافی، جلد 1 صفحه 27