نقش والدین در انجام تکالیف درسی کودکان چیست؟

نقش زیربنایی والدین، ایجاد فضایی برای یادگیری فرزندان در محیطی سازماندهی شده و مناسب است.
 

چکیده: والدین نقش بسیار مهم و غیر قابل انکاری در انجام تکالیف درسی فرزندان خود دارند؛ البته این به آن معنا نیست که آن­ها خود مستقیما به انجام کارهای درسی آنها بپردازند؛ بلکه با ایجاد زمینه‌ای مناسب، که فرزندانشان از آن مرحله آغاز به کار کنند، قادر به ایجاد فضایی شوند که منجر به بهبود سطح کمی و کیفی مطالعه آن­ها ­شود.

تعداد کلمات 1205 /  تخمین زمان  مطالعه 6 دقیقه

آیا می دانید ما به عنوان والدین چه نقشی در انجام تکالیف درسی فرزندان خود داریم؟ بله درست حدس زدید؛ ما در این زمینه، به عنوان سازندۀ زیربنایی برای آن­ها نقش مهمی ایفا می­کنیم. منظور از زیربنا، یک پُل یا جاده‌ای است که آمد و رفت­ها را ممکن می‌کند. ایجاد زیربنای انجام تکالیف، یعنی ایجاد زمینه‌ای که فرزندمان از آن مرحله آغاز به کار کند. باید فضایی ایجاد کنیم تا مطالعه را بهبود ببخشد و به آنها کمک کند تا دانش‌آموز باشند. بچه‌ها به والدینی نیاز دارند که فکر می‌کنند تکلیف مهم است. آنها به بچه‌ها نیز این را نشان می‌دهند و قوانینی ایجاد می‌کنند که بچه‌ها باید از آن پیروی کنند. دست کم سه نوع قانون تربیتی شناخته شده است که به عقیدۀ من این قوانین با تکالیف مرتبط است.
سهل‌گیری: بزرگ‌ترها خواسته‌های چندانی ندارند و به کودک به عنوان شخصی خودگردان نگاه می‌کنند.
مستبدانه: ‌بزرگ‌ترها معیارهای رفتاری خاصی در ذهن خود ساخته‌اند و سعی می‌کنند بچه‌ها را متناسب با آن معیارها پرورش دهند و برای کنترل آنها از زور و تنبیه استفاده می‌کنند.
تحکم‌آمیز:‌ بزرگ‌ترها معیارها و محدودیت­ هایی را تعیین می‌کنند؛ اما به نیاز کودک برای ارائۀ دلایل و درک مسائل نیز توجه دارند.
محققان تربیت مقتدرانه همه طرفدار والدین تحکم‌آمیزند. سهل‌گیری آن طور که زمانی تصور می‌رفت مناسب نیست. روش درست آن است که والدین و معلمان، بدون آنکه رفتاری مستبدانه داشته باشند، محکم باشند و این کار آسانی نیست. در اینجا چند نمونه رفتار تحکم‌آمیز برای راهنمایی شما ارائه شده است. این فعالیت­ها فضایی را ایجاد می‌کند که بچه‌ها به یادگیری در محیطی سازماندهی شده و مناسب تشویق می‌شوند.
 

  بررسی مهارت­ ها
  ایجاد توانایی­ های ساختاری
همۀ بچه‌ها برای انجام تکالیف مدرسۀ خود نیاز به محلی مخصوص به خود دارند. حتی با وجود داشتن چنین محلی نیز، گاهی ممکن است آنها از میز ناهارخوری استفاده کنند؛ اما وقتی برای تکالیف خود جای بخصوصی داشته باشند، این کار برایشان اهمیت پیدا می‌کند. برای این کار نیازی به وسایل خیلی مرغوب نیست. می‌توانید از میز یا صندلی کهنه‌ای استفاده کنید. آن را به اندازۀ کودکتان ببُرید و کوچک کنید. شما به یک میز یا میز تحریر، یک صندلی و یک چراغ احتیاج دارید.
همراه با فرزندتان همه جای خانه را بررسی کنید تا ببینید کدام قسمت برای مطالعه مناسب است؛ همچنین وسایل مورد نیاز را نیز با او پیدا کنید. سری به انباری بزنید؛ از دوستان بپرسید و یا به سمساری نزدیک خانه مراجعه کنید.
جعبه‌های مقوایی یا جعبه‌های میوه را رنگ کنید تا با آنها یک کتابخانه بسازید. رنگ لاتکس[1] به راحتی پاک می‌شود. فرزندتان را تشویق کنید تا قسمت مطالعه را تزیین کند. یک گیاه و یک دفتر یادداشت روزانه با رنگ روشن، بسیار عالی است. کارهای هنری بچه‌ها را که در مدرسه انجام داده‌اند در قسمت مناسبی بگذارید تا خراب نشوند.
محل مطالعه می‌تواند یک میز تحریر باشد و یا یک میز روزانوییِ ساده که کودک می‌تواند حتی آن را روی رختخواب خود بگذارد. در هر دو صورت، مسئله مهم، انتقال این پیام است: در این خانه مطالعه باارزش است.
 

  بررسی مهارت­ها
  تحقیق و جدول‌بندی اطلاعات
به جای اینکه هر روز به بچه‌ها دربارۀ انجام تکالیف غُر بزنیم، راه بهتری نیز وجود دارد. این کار بچه‌ها را قادر می‌سازد تا خودشان حساب کارها را داشته باشند و بدانند چه کارهایی باید انجام شود. شما نیاز به کاغذ و ماژیک دارید.

 
روی یک قطعه کاغذ مقاوم و بزرگ، جدول تکالیف را بکشید و آن را روی دیوار بچسبانید. در این جا یک نمونه جدول آورده شده.

 
هر روز بعد از مدرسه، فرزندتان برای نشان دادن تکالیف به جدول مراجعه می‌کند. برای نشان دادن تکالیف انجام گرفته می‌تواند از یک دایره در قسمت مربوط به هر تکلیف استفاده کند. یک ماژیک یا یک خودکار را به وسیله نخ به جدول وصل کنید تا همیشه در دسترس باشد.
بعد از آنکه فرزندتان تکالیف خود را انجام داد، دربارۀ آنها با او صحبت کنید. این صحبت بیشتر به صورت گفتگوست، نه بررسی کارها. آیا تکالیف سخت بودند؟ آسان بودند؟ آیا فرزندتان دوست دارد بیشتر دربارۀ آنها مطلب بداند؟
برنامه‌ای برای رفتن به موزه‌ها یا کتابخانه‌ها تنظیم کنید. تکالیف می‌توانند نقطۀ شروعی برای علائق فرزندتان باشند؛ که آنها را بدون اجبار و با لذت دنبال کنند.
 

  خواندن/ نوشتن
  توجه به عادت­های خوب
سعی کنید در خانه‌تان (حتی اگر یک آپارتمان کوچک است) این پیام حس شود که در اینجا همه یاد می‌گیرند.
شما می‌خواهید که فرزندتان اهل مطالعه باشد و تا حد امکان از منابع مختلفی برای مطالعه استفاده کند. در همه جای خانه کتاب و مجله بگذارید. حتی در حمام. مطالعات نشان می‌دهد که بسیاری از افراد در حمام، مدت زیادی را به خواندن مشغول هستند. این کتابها و مجلات حتماً نباید جدید باشد. می‌توانید از دوستان یا همسایگانتان بخواهید تا کتابها و مجله‌های خود را برایتان نگه دارند. می‌توانید مطالب خواندنی خود را با دیگران مبادله کنید؛ به صورتی که همیشه در خانه مطلب خواندنی جدیدی باشد؛ درست همان‌طور که همیشه غذای تازه‌ای در خانه هست. جلوی چشم بچه‌ها مطالعه کنید و دربارۀ مطلبی که خوانده‌اید با آنها صحبت کنید.
می‌خواهید فرزندتان تا حد ممکن به دفعات بیشتری بنویسد. در چند جای خانه دفترچۀ یادداشت و مداد بگذارید؛ از جمله کنار تلفن برای نوشتن پیغام­ها. در آشپزخانه از این دفترچه یادداشت برای لیست خرید استفاده کنید و در کنار رختخواب برای فکر و ایدۀ جالبی که نیمه شب یکباره به ذهنتان می‌رسد.
می‌خواهید نشان دهید که شما برای تجربیات مدرسۀ فرزندتان ارزش قائلید، کارهای مدرسه یا کارهای هنری بچه‌ها را روی یک تابلوی اعلانات و یا با آهن‌ربا روی یخچال به نمایش بگذارید. یا برای این کار از بند رخت و گیرۀ لباس در خانه استفاده کنید. بچه‌ها از اینکه خودشان این کارها را با کارهای جدیدی که به خانه می‌آورند عوض کنند، لذت می‌برند. وقتی والدین می‌پرسند: «امروز در مدرسه چه کاری کردی؟» بچه‌ها می‌توانند با افتخار، آخرین اثر نمایشگاه خود را نشان دهند.

منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت­های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین.