چکیده: شاید بتوان این را گفت که یکی از مهم ترین آموزش هایی که باید برای زوجین انجام داد، آموزش مسائل جنسی است تا آنها بتوانند یک رابطه سالم و مطلوب را در کنار هم تجربه کنند. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید.
تعداد کلمات 1056 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
تعداد کلمات 1056 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
برنامه های آموزش جنسی و ویژگی های آن
زیرساخت های تربیت جنسی، از مهد رشد کودکان (خانواده) آغاز می شود. خانواده، به دلیل پی ریزی پایه های شخصیتی و تجربه های شخصی در کسب نگرش و رفتارهای جنسی، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. عملکرد و بازخوردهای متفاوت خانواده ها نسبت به مسائل جنسی (و مسائلی از قبیل سن، جنس، فرهنگ و اجتماع)، نگرش و رفتار جنسی متفاوت و گاه منفی را ایجاد می کند.[1] از این رو نقش مهم والدین در بستر سازی نگرش مثبت و صحیح فرزندان به رفتار جنسی نمایان می شود.[2] البته یادآوری این نکته لازم به نظر می رسد که تربیت جنسی کودکان و پایه ریزی نگرش های جنسی برای فرزندان، غیر مستقیم و با رعایت جوانب امر و مراحل رشدی صورت می گیرد، که در جای خود قابل بحث است؛ اما آنچه در این نوشتار بیشتر در صدد آن هستیم، آموزش دانش و مهارت های جنسی به همسران است.
نقش والدین در تحکیم زیرساخت های تربیت
والدین باید در تحکیم زیرساخت های تربیت و آموزش رفتار جنسی فرزندان خود بکوشند؛ البته پیش از آن خود باید آموزش های لازم را ببینند. در این زمینه ضعف های اساسی در خانواده ها دیده می شود. از این رو به دلیل فراهم نبودن شرایط لازم و زمینه های آموزش رسمی رفتار جنسی در خانواده و با هدف دستیابی به سلامت رفتار جنسی، آموزش دانش و مهارت های جنسی و راهکارهای برقراری روابط زناشویی بین همسران، باید در اولویت برنامه های متخصصان قرار گیرد. این برنامه های آموزشی می توانند با تفکیک گروه های افراد در شرف ازدواج، عقد بسته و همسرانی که وارد زندگی مشترک شده اند، برگزار شوند. این آگاهی ها، بسیاری از زنان و مردان را قادر می سازد تا گام های مؤثر و موفقی در رویارویی با مشکلات جنسی و حتی اختلافات زناشویی خود بردارند.
بسیاری از منابع مهم اسلامی، دربردارنده آموزه هایی اند که برای انتقال دانش و مهارت های جنسی می کوشند. با عملیاتی کردن آن آموزه ها در برنامه های تربیتی، آموزشی و روابط جنسی همسران، هم شرایط لذت بری بیشتر و مصون سازی از اختلالات و مشکلات جنسی فراهم می شود و هم زمینه های تعالی روحی افراد تأمین می گردد.[3] برنامه های آموزش جنسی باید با تفکیک مرز بین فضای خصوصی خانواده و فضاهای عمومی و رعایت اصل حیامندی و پوشش در بحث از مسائل جنسی، به ویژه در فضای عمومی باشد. برای مثال، در متون اسلامی از واژه های استعاری که بدون صراحت و پرده دری، به روابط جنسی اشاره دارند-استفاده می شود؛ مانند: «رفث»[4]، «مباشرت»، «مباضعه: همبستری»، «جماع» و... . برای نمونه در قرآن چنین آمده است: أحل لکم لیلة الصیام الرفث إلى نسائکم... فالآن باشرون؛[5] «آمیزش با همسرانتان، در شب روزهایی که روزه می گیرید، حلال است...؛ اکنون با آنها نزدیکی کنید»
در طرح ریزی برنامه های آموزش جنسی، باید مسائل و موارد زیر هدف گذاری شوند:[6]
1. در آموزش های مربوط به مسائل جنسی، چه مطالبی را باید آموزش داد؟
۲. چه کسانی باید آموزش ببینند؟
٣. از چند سالگی و در چه مراحلی باید این آموزش ها را آغاز کرد؟
4. برای اثربخشی مطلوب تر، باید از چه شیوه ها و راهکارهایی استفاده کرد؟
برنامه ریزی های آموزش جنسی، از دادن آگاهی های لازم درباره مسائل جنسی و ایجاد نگرش مثبت آغاز می شود و با مهارت افزایی رفتار جنسی ادامه می یابد. افزایش دانش و ایجاد نگرش و باور، به تغییر در رفتار می انجامد. در برنامه ریزی آموزش جنسی باید به زیرساخت های فرهنگی و نگرش های اجتماعی افراد توجه کرد. آموزش جنسی باید متناسب با سن، جنس و شرایط فرهنگی - اجتماعی افراد، به موقع و به طور گسترده، دقیق و مناسب ارائه شود.[7]
از دیگر برنامه های جدی در دانش افزایی، مقابله با کلیشه ها، پندارها و باورهای غلط، روان بنههای نادرست و بدآموزی ها و خطاهای شناختی است. به دلیل آثار سوء شناخت های ناسازگارانه و منفی در ایجاد و ابقای مشکلات جنسی، اصلاح این گونه باورها و جایگزین سازی شناخت های سازگارانه و است، باید در اولویت برنامه ها قرار گیرد.
فعال بودن افکار غیر منطقی و باورهای نادرست در ذهن افراد، سبب بروز برخی مشکلات جنسی و زناشویی می گردد. برای نمونه، با وجود خطای اخیر در ذهن زن، وی خود را برده و آلت دست شوهرش برای لذت بری و ابزار بهره کشی از خود می انگارد. همین موضوع، به مرور به پلیدانگاری روابط جنسی و در نتیجه سردی او می انجامد؛ در حالی که این خطای شناختی، بیشتر به روحیات خاص زنان برمی گردد که انتظار دارند بیش از ارتباط جنسی و آمیزشی، ارتباط عاطفی و مصاحبت عاشقانه داشته باشند. این در حالی است که اگر بتوانند مهارت های جنسی را به کار گیرند، می توانند بیش از مردان به لذت برسند و متقاضی رابطه جنسی باشند.
بسیاری از منابع مهم اسلامی، دربردارنده آموزه هایی اند که برای انتقال دانش و مهارت های جنسی می کوشند. با عملیاتی کردن آن آموزه ها در برنامه های تربیتی، آموزشی و روابط جنسی همسران، هم شرایط لذت بری بیشتر و مصون سازی از اختلالات و مشکلات جنسی فراهم می شود و هم زمینه های تعالی روحی افراد تأمین می گردد.[3] برنامه های آموزش جنسی باید با تفکیک مرز بین فضای خصوصی خانواده و فضاهای عمومی و رعایت اصل حیامندی و پوشش در بحث از مسائل جنسی، به ویژه در فضای عمومی باشد. برای مثال، در متون اسلامی از واژه های استعاری که بدون صراحت و پرده دری، به روابط جنسی اشاره دارند-استفاده می شود؛ مانند: «رفث»[4]، «مباشرت»، «مباضعه: همبستری»، «جماع» و... . برای نمونه در قرآن چنین آمده است: أحل لکم لیلة الصیام الرفث إلى نسائکم... فالآن باشرون؛[5] «آمیزش با همسرانتان، در شب روزهایی که روزه می گیرید، حلال است...؛ اکنون با آنها نزدیکی کنید»
در طرح ریزی برنامه های آموزش جنسی، باید مسائل و موارد زیر هدف گذاری شوند:[6]
1. در آموزش های مربوط به مسائل جنسی، چه مطالبی را باید آموزش داد؟
۲. چه کسانی باید آموزش ببینند؟
٣. از چند سالگی و در چه مراحلی باید این آموزش ها را آغاز کرد؟
4. برای اثربخشی مطلوب تر، باید از چه شیوه ها و راهکارهایی استفاده کرد؟
برنامه ریزی های آموزش جنسی، از دادن آگاهی های لازم درباره مسائل جنسی و ایجاد نگرش مثبت آغاز می شود و با مهارت افزایی رفتار جنسی ادامه می یابد. افزایش دانش و ایجاد نگرش و باور، به تغییر در رفتار می انجامد. در برنامه ریزی آموزش جنسی باید به زیرساخت های فرهنگی و نگرش های اجتماعی افراد توجه کرد. آموزش جنسی باید متناسب با سن، جنس و شرایط فرهنگی - اجتماعی افراد، به موقع و به طور گسترده، دقیق و مناسب ارائه شود.[7]
از دیگر برنامه های جدی در دانش افزایی، مقابله با کلیشه ها، پندارها و باورهای غلط، روان بنههای نادرست و بدآموزی ها و خطاهای شناختی است. به دلیل آثار سوء شناخت های ناسازگارانه و منفی در ایجاد و ابقای مشکلات جنسی، اصلاح این گونه باورها و جایگزین سازی شناخت های سازگارانه و است، باید در اولویت برنامه ها قرار گیرد.
فعال بودن افکار غیر منطقی و باورهای نادرست در ذهن افراد، سبب بروز برخی مشکلات جنسی و زناشویی می گردد. برای نمونه، با وجود خطای اخیر در ذهن زن، وی خود را برده و آلت دست شوهرش برای لذت بری و ابزار بهره کشی از خود می انگارد. همین موضوع، به مرور به پلیدانگاری روابط جنسی و در نتیجه سردی او می انجامد؛ در حالی که این خطای شناختی، بیشتر به روحیات خاص زنان برمی گردد که انتظار دارند بیش از ارتباط جنسی و آمیزشی، ارتباط عاطفی و مصاحبت عاشقانه داشته باشند. این در حالی است که اگر بتوانند مهارت های جنسی را به کار گیرند، می توانند بیش از مردان به لذت برسند و متقاضی رابطه جنسی باشند.
[1] . اکرم دهقانی و دیگران، «اثربخشی آموزش مهارت های جنسی بر نگرش جنسی زوج های در شرف ازدواج»، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال هشتم، ش ۳۰، ۱۳۸۵، ص ۲۶، به نقل از: هاتن، ۱۹۸۵.
[2] . گاه برخی مؤلفان، آموزش جنسی را مترادف با تربیت جنسی مطرح می کنند. باید توجه داشت که «تربیت جنسی»، ناظر به نابهنجاری ها و انحرافات جنسی است، که نقش والدین در این امر مسلم است و در جای خود بحث می شود؛ اما آموزش جنسی، ناظر به ناکنش وری ها و اختلالات جنسی است، که در این کتاب به آنها می پردازیم.
[3] . مسعود نور علیزاده میانجی، «مدل اسلامی مصون سازی رفتار جنسی با تأکید بر پیشگیری و درمان انحراف ها و مشکلات جنسی»، دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی، سال سوم، ش5، ۱۳۸۸، ص۱۰۷.
[4] . این واژه، در اصل سخنی است که ذکرش متضمن آغاز آمیزش (مغازله و پیش نوازی) و تمتع و لذت بری از همسر است، به طور کنایی، درباره همبستری و رابطه جنسی با همسر به کار می رود؛ چنان که در آیه شریفه ۱۸۷ بقره، لغت شناسان و مفسران اتفاق نظر دارند که درباره آمیزش جنسی به کار رفته است (حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص ۳6۰).
[5] . بقره/ 187.
[6] . اکرم دهقانی و دیگران، «اثربخشی آموزش مهارت های جنسی بر نگرش جنسی زوج های در شرف ازدواج»، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال هشتم، ش ۳۰، ۱۳۸۵، ص26؛ به نقل از: سلی دی Selly Day))، ۲۰۰۰.
منبع: کتاب «سلامت و اختلال جنسی همسران» (رویکردی اسلامی و روان شناختی)
نویسنده: مسعودنورعلیزاده میانجی
نویسنده: مسعودنورعلیزاده میانجی
بیشتر بخوانید :
ضرورت آموزش جنسی
اهمیت روابط جنسی در زندگی زناشویی
نکاتی کوتاه و کاربردی در رابطه با مسائل جنسی همسران
اهمیت روابط زناشویی در طول زندگی زوجین
روابط جنسی در روابط زناشویی
ریشه مشکلات جنسی در همسران جوان