تحصیلات زوجین
با پژوهش های انجام گرفته بر روی زوج ها، رابطه سطح تحصیلات و رضایت زناشویی یک ارتباط معنی دار به دست آمده است بدین معنا که با افزایش سطح تحصیلات و سطح تحصیلات همسر، رضایت زناشویی نیز افزایش می یابد. این ارتباط برای زنان در مقایسه با مردان قوی تر است.[1]
چرایی این امر را باید در این جستجو کرد که تحصیلات و دانش آموختن به دلیل فراگیری علمی در زمینه های گوناگون و کسب آگاهی های بیشتر برای شناخت مسائل در بازداشتن فرد از انجام دادن و یا بروز رفتارهای نامناسب تأثیرگذار است. یکی از این مسائل ازدواج و زندگی زناشویی است.[2] زوجینی که سطح آگاهی ها و معلومات آنها نسبت به زندگی زناشویی و جزئیات آن بالا باشد، می توانند رابطه ای مطلوب و سالم را در تمامی جهات با یکدیگر برقرار کنند که این امر می تواند باعث خرسندی و رضایت زوجین شود.
از طرفی تحصیلات تعیین کننده ی جایگاه فرد در جامعه است. اختلاف سطح تحصیلات نیز باعث نبود درک صحیح طرفین از یکدیگر، تفاوت دیدگاه ها و واکنش ها در مسائل مختلف، ایجاد حس حقارت، کمبود و می شود و تمام موارد ذکر شده در میزان رضایتمندی زناشویی تأثیر دارد.[3]
از طرفی تحصیلات تعیین کننده ی جایگاه فرد در جامعه است. اختلاف سطح تحصیلات نیز باعث نبود درک صحیح طرفین از یکدیگر، تفاوت دیدگاه ها و واکنش ها در مسائل مختلف، ایجاد حس حقارت، کمبود و می شود و تمام موارد ذکر شده در میزان رضایتمندی زناشویی تأثیر دارد.[3]
پژوهش های صورت گرفته
از جمله پژوهش هایی که به هم سویی تحصیلات و رضایت زناشویی رسیده اند را می توان موارد زیر دانست:
یافته های زارع،[4] ایمان و همکاران،[5] منصوری نیا و همکاران،[6] عبدالله زاده،[7] مهدوی،[8] در پژوهش های موردی در کشور ایران و در پژوهش های صورت گرفته در کشورهای دیگر می توان به یافته مدنیان وشافق،[9] گوا و هوانگ،[10] ویجنتیمالا و همکاران،[11] کارنی و برادبوری،[12] هلمن و همکاران[13] و گرین[14] اشاره کرد.
یافته ای دیگری نیز در این میان وجود دارند که هم سویی میزان تحصیلات و رضایت زناشویی را رد می کند. یافته های جدیری و همکاران[15] از جمله این پژوهش ها می باشد. ایشان برآنند که آنچه موجب نارضایتی و اختلاف بین زوجین می شود، نبود تحصیلات یا اختلاف فاحش بین تحصیلات زوجین است. تفاوت تحصیلات وسیع ممکن است سبب ایجاد احساس حقارت و آزردگی شده و عدم درک صحیح طرفین از یکدیگر را منجر شود؛ چرا که دیدگاه فرد تحصیل کرده ممکن است نسبت به شرایط اختلاف خود، خیلی واقع بینانه تر باشد تا همسر خود؛ زیرا او مسلما آگاهی بیشتری نسبت به مسائل اطراف خود دارد، ولی همسرش اگر هم پا و هم سطح او نباشد، طرز تفکری کاملا متفاوت نسبت به مسائل گوناگون خواهد داشت و بر همان اساس، واکنش آنها نسبت به این مسائل هم متفاوت خواهد بود.[16]
جدای از آن می توان رابطه معناداری بین میزان تحصیلات و موفقیت در زندگی یافت.[17]
یافته های زارع،[4] ایمان و همکاران،[5] منصوری نیا و همکاران،[6] عبدالله زاده،[7] مهدوی،[8] در پژوهش های موردی در کشور ایران و در پژوهش های صورت گرفته در کشورهای دیگر می توان به یافته مدنیان وشافق،[9] گوا و هوانگ،[10] ویجنتیمالا و همکاران،[11] کارنی و برادبوری،[12] هلمن و همکاران[13] و گرین[14] اشاره کرد.
یافته ای دیگری نیز در این میان وجود دارند که هم سویی میزان تحصیلات و رضایت زناشویی را رد می کند. یافته های جدیری و همکاران[15] از جمله این پژوهش ها می باشد. ایشان برآنند که آنچه موجب نارضایتی و اختلاف بین زوجین می شود، نبود تحصیلات یا اختلاف فاحش بین تحصیلات زوجین است. تفاوت تحصیلات وسیع ممکن است سبب ایجاد احساس حقارت و آزردگی شده و عدم درک صحیح طرفین از یکدیگر را منجر شود؛ چرا که دیدگاه فرد تحصیل کرده ممکن است نسبت به شرایط اختلاف خود، خیلی واقع بینانه تر باشد تا همسر خود؛ زیرا او مسلما آگاهی بیشتری نسبت به مسائل اطراف خود دارد، ولی همسرش اگر هم پا و هم سطح او نباشد، طرز تفکری کاملا متفاوت نسبت به مسائل گوناگون خواهد داشت و بر همان اساس، واکنش آنها نسبت به این مسائل هم متفاوت خواهد بود.[16]
جدای از آن می توان رابطه معناداری بین میزان تحصیلات و موفقیت در زندگی یافت.[17]
محمد حسین افشاری
پی نوشت:
[1] . سروش فتحی و عذرا آزادیان، بررسی تأثیر عوامل دموگرافیک در رضایتمندی از زندگی زناشویی زوجین 55-35 سال (ساکن در مناطق 3 و20 شهر تهران)، مجله مطالعات راهبردی زنان (فصلنامه شورای فرهنگی-اجتماعی زنان و خانواده)، بهار 1396، شماره 75، ص 130-131.
[2] . حسین عسکری، نقش بهداشت روان در ازدواج، زندگی زناشویی و طلاق، تهران: انتشارات گفت و گو، 1380، ص 263.
[3] .سروش فتحی و عذرا آزادیان، ص 131.
[4] . بیژن زارع و همکاران، «مطالعه رابطه عوامل موثر بر رضایت زناشویی در میان زنان و مردان متاهل شهر تهران»، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، ش 1، بهار و تابستان 1394.
[5] . محمدتقی ایمان و همکاران، «بررسی رابطه میان سرمایه اجتماعی و رضایت زناشویی»، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد، ش 17، تابستان 1391.
[6] . آذرذخت منصوری نیا و همکاران، «بررسی تاثیر آموزش پیش از ازدواج بر میزان رضایت زناشویی زوجین شهر اصفهان»، مجله یافته های نو در روان شناسی، ص 19، تابستان 1390.
[7] . حسن عبدالله زاده، بررسی تاثیر صفات شخصیتی بر رضایت زناشویی زوجین شهر دامغان؛ (پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، تبریز)
[8] . محمدصادق مهدوی، عوامل موثر بر رضایت زن و شوهر، تهران: نشر مبتکران، 1374.
[9] . Madaniana:L.Shafeq S. M. (2013). Marital satisfaction and demographic traits in an emigrant sample: Rasch Analysis Social and Behavioral Sciences 107.
[10] . Guo B. & J. Huang "Marital and sexual satisfaction in Chinese families: “Exploring the moderating effects”. Journal of Sex and Afarital Therapy,31(1), (2005).
[11] . Vaijayanthimala.K.B &.P. Bharati “Socio-Economic heterogomy and marital satisfaction” Journal of Human Ecology, 15(1), (2004).
[12] . Karney: B. R. & T. N. Bradbury (2005). Contextual influences on marriage: : Implications for policy and intervention Current Directions in Psychological Science, 14.
[13] . Holman T.B.J.H. Larson & Harmer1994)). The Development and Predic-- tive validity of a new premarital S.L. assessment instrument: The preparation for marriage questionnaire Family Relations, 43(1).
[14] . Glenn.N.D. The course of marital success and failure in five American 10 year marriage cohorts” Journal of Marriage and Family, 60 (3), (1998).
[15] . جعفر جدیری و همکاران، «بررسی رابطه رضایتمندی زناشویی (بر اساس معیارهای دینی) با عوامل جمعیت شناختی تحصیلات، طول مدت ازدواج، سن ازدواج، و تفاوت سنی»، روان شناسی و دین، ش5، (بهار 1388).
[16] . سعید شاملو، بهداشت روانی، تهران: انتشارات رشد، 1380، ص 64.
[17] . شکوه السادات بنی جمالی، غلامرضا نفیسی و سیده منور یزدی، «ریشه یابی علل از هم پاشیدگی خانواده ها در رابطه با ویژگی های روانی-اجتماعی دختران و پسران قبل از ازدواج»، مجله علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال یازدهم، ش 1 و 2، ص 164.
بیشتر بخوانید:
آثار رضایت زناشویی بر خانواده
چرا باید از رضایت زناشویی سخن گفت؟
آثار جسمانی و روانی رضایت زناشویی
رضایت زناشویی چیست؟
راهکارهایی برای بهبود زندگی زناشویی
8 نکته کلیدی برای استحکام زندگی زناشویی
