پیشگیری از سرطان خون (لوسمی) در کودکان

لوسمی یا لوکمیا یک نوع سرطان سلول های خونی است که در مغز استخوان ایجاد می شود. آمارها نشان می دهند که هر ساله بین 2 تا 3 هزار کودک به این بیماری مبتلا می شوند. این نوع سرطان، شایع ترین سرطان کودکان در ایالات متحده آمریکا محسوب می شود. تحقیقات نشان داده اند که تا کنون هیچ روش شناخته شده ای برای پیشگیری از لوسمی به دست نیامده است. مطالعات هیچ عامل خطر مشخصی در کودکان و بزرگسالانِ مبتلا به این نوع بیماری را شناسایی نکرده اند، بنابراین نمی توان به صورت قطعی روش هایی برای پیشگیری از لوسمی بیان کرد اما با این حال رعایت مواردی که در ادامه می آید ممکن است تا حد زیادی مؤثر باشند.
 

الف. فرزندان خود را از اشعه های قوی دور نگه دارید. مطالعات نشان داده اند افرادی که در معرض دوزهای بالای اشعه قرار می گیرند، بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به لوسمی هستند. مشهورترین نمونه آن افرادی هستند که از بمباران اتمی هیروشیما جان سالم به در برده اند. این افراد به خاطر اینکه در معرض پرتوهای ناشی از بمب هسته ای قرار گرفته اند، به شدت مستعد ابتلا به لوسمی بودند.
حتی دوز پایین اشعه ایکس (رادیولوژی)، سی تی اسکن و یا رادیو تراپی می تواند خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش دهد. بنابراین تا می توانید در معرض این اشعه ها قرار نگیرید.  
متخصصان حوزه های مختلف پزشکی باید این نکته را مد نظر قرار داده و از تجویز روش های تشخیصی که در آن ها از اشعه های مختلف استفاده می شود، تا حد ممکن اجتناب کنند.
 
ب. اجازه ندهید فرزندانتان در معرض بنزن قرار بگیرند. بنزن ماده ای شیمیایی است که برای تولید بنزین، گازوئیل، لوبریکانت ها و آفت کش ها استفاده می شود. بنزن حاوی بویی شیرین است که بلافاصله پس از استنشاق جذب بدن می شود. همچنین این ماده می تواند از طریق پوست نیز جذب گردد. نرخ شیوع لوسمی خصوصاً AML در افرادی که در معرض بنزن هستند به مراتب بیشتر از دیگران است.
سعی کنید حتی المقدور از کارکردن در مکان هایی که به صورت مکرر در معرض بنزن هستید، مانند پمپ بنزین ها و یا کارخانه های تولید سیگار خودداری کنید.
 
ج. نگذارید کودکان در معرض دود سیگار و یا تنباکو قرار بگیرند. یکی از منابع تولید بنزن دودی است که از سیگار خارج می شود. همچنین علاوه بر بنزن مواد شیمیایی دیگری نیز در دود سیگار وجود دارد.
بهترین توصیه درباره سیگار این است که سیگار را ترک کنید تا هم خودتان بیشتر عمر کنید و هم زندگی دیگران و خصوصاً کودکان را به خطر نیاندازید.

د. مراقب خطرات مرتبط با شیمی درمانی باشید. کودکانی که به خاطر انواع دیگر سرطان در معرض شیمی درمانی قرار می گیرند، ممکن است حتی 5 تا 10 سال پس از شیمی درمانی، به سرطان های ثانویه ی دیگری از جمله لوسمی مبتلا شوند.

ه. در دوران بارداری به هیچ عنوان الکل مصرف نکنید. برخی مطالعات نشان داده اند مادرانی که در دوران بارداری الکل مصرف می کنند ممکن است فرزندانشان بیش از دیگر کودکان در معرض ابتلا به لوسمی باشند.
  

الف. به فرزند خود غذاهای سالم بخورانید. کودکان را تشویق کنید که مواد غذایی سالم مصرف کنند تا بدنشان در برابر بیماری هایی همچون سرطان، قوی تر شود. برای کمک به حفظ سلامت فرزندتان توصیه می شود میوه ها و سبزیجات مختلف را بیشتر در  رژیم غذایی آن ها بگنجانید.

ب. کودک خود را تشویق کنید تا فعال تر باشد. ورزش کردن علاوه بر اینکه جسم کودک را قوی کرده و استیلش را زیباتر می کند، سیستم ایمنی بدن را نیز به شکل قابل ملاحظه ای تقویت خواهد کرد. کودک باید حداقل روزی 60 دقیقه ورزش کرده و یا به هر فعالیت بدنی دیگر مانند بازی های پر تحرک بپردازد.
تماشای تلویزیون و بازی های رایانه ای را برای کودک خود محدود کنید.  
کودکان را به پیاده روی و یا دوچرخه سواری، خصوصاً صبح زود، تشویق کنید.
فرزندان خود را در کلاس های ورزشی مانند بسکتبال، فوتبال، ورزش های رزمی و غیره، ثبت نام کنید.
 
ج. اطمینان یابید فرزندتان به اندازه کافی می خوابد. بدن در طول خواب بهتر از هر زمان دیگری خود را بازیابی می کند. تعمیر و ترمیم سلول های آسیب دیده معمولاً در زمان خواب اتفاق می افتد، در نتیجه خواب نقش چشمگیری در سلامت کلی فرد ایفا می کند. از سویی خواب کافی به تقویت سیستم ایمنی بدن که نقشی اساسی در مبارزه با بیماری ها ایفا می کند، می انجامد.
به طور کلی کودکان به خواب زیادی نیاز دارند. کودکان یک تا سه ساله به 12 تا 14 ساعت خواب، چهار تا شش ساله به 10 تا 12 ساعت، هفت تا دوازده ساله به 10 تا 11 ساعت و نوجوانان به 8 تا 9 ساعت خواب نیاز دارند.
 

الف. احساس خستگی شدید. خستگی شدید شایع ترین علامت ابتلا به لوسمی است. رنگ پریدگی صورت و پوست بدن و همچنین تنگی نفس ممکن است همراه خستگی مشاهده شوند. این علائم نشان می دهند که گلبول های قرمز خودن قادر نیستند اکسیژن کافی را به تمام نقاط بدن برسانند. ریه ها، دیگر اندام های حیاتی و ماهیچه ها تلاش می کنند با کار بیشتر، کمبود اکسیژن را جبران کنند و همین امر باعث خستگی فرد می شود.

ب. مراقب تب های مزمن و مقاوم باشید. تب در واقع بدن را از بسیاری از خطراتِ ناشی از بیماری ها محافظت می کند. بدن وقتی با یک بیماری مانند لوسمی مواجه می شود، تب می کند تا بدین وسیله با آن مبارزه کند.

ج. درد استخوان. مغز استخوان بافت نرمی است که درون هسته استخوان قرار گرفته است. درد استخوان در حقیقت ناشی از انباشت سلول های سرطانی در مغز استخوان است.

د. خونریزی و کبودی. کبودی بدن، خونریزی های مکرر لثه و بینی و نقطه های قرمز روی پوست می توانند نشانه هایی از بیماری لوسمی باشند. این علائم حاکی از کمبود پلاکت در بدن هستند.

ه. توده های کوچک و نرم در زیر پوست. این توده ها ممکن است در هر قسمت از بدن مشاهده شوند. این توده ها در حقیقت محصول سلول های لوسمی هستند که به زیر پوست رسوخ می کنند.

برخی علائم احتمالی دیگر عبارتند از: کاهش اشتها، کاهش وزن، تعریق شبانه، مشاهده توده هایی در زیر بغل، کشاله ران و گلو و درد در قسمت چپ شکم ( طحال).
البته این مواردی که ذکر شد تنها برخی علائم احتمالی ابتلا به لوسمی است و برای تشخیص دقیق لازم است به پزشک مراجعه کنید تا با انجام معاینات و در صورت صلاحدید تجویز آزمایشات لازم، به درستی و یا غلط بودن حدس خود پی ببرید.