آموزش توالت رفتن به کودک باید در طی 5 ماه صورت بگیرد.
کنترل شیوه استفاده از لگن
بعضی از والدین درباره نحوه شروع آموزش استفاده از لگن به کودکان خود زیاد مطمئن نیستند و به رهنمودهایی در مراحل اولیه نیاز دارند. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر کودک بتواند در حدود دو ساعت کهنه خود را خشک نگهدارد، پس توانایی آن را دارد که بتواند ادرار خود را در مثانه نگهدارد.
کودک باید یاد بگیرد که چرا و چگونه باید از لگن استفاده کند، و والدین باید تشویق شوند که کودک را با خود به توالت ببرند تا کودک هر چه را می بیند تقلید کند و نسبت به نشستن روی آن عادت کند. اولین قطره ادرار در لگن پیشرفت قابل توجهی محسوب می شود و اغلب این امر اتفاقی است تا عمدی.
کودک باید یاد بگیرد که چرا و چگونه باید از لگن استفاده کند، و والدین باید تشویق شوند که کودک را با خود به توالت ببرند تا کودک هر چه را می بیند تقلید کند و نسبت به نشستن روی آن عادت کند. اولین قطره ادرار در لگن پیشرفت قابل توجهی محسوب می شود و اغلب این امر اتفاقی است تا عمدی.
پس از خوردن و آشامیدن
پس از خوردن یا نوشیدن می توان کودک را تشویق به نشستن روی لگن کرد و باید برای او کتاب برای نگاه کردن یا اسباب بازی برای بازی کردن در اختیارش گذاشت و به وی در نشستن و ماندن روی لگن کمک کرد. اگر کودک علاقه ای نشان ندهد والدین نباید نگران شوند، ولی باید روز بعد این کار را تکرار کرد.
اگر پس از چند روز هیچ اتفاقی رخ نداد یا اگر کودک نسبت به لگن علاقه نشان نداد، آن وقت باید چند هفته آموزش را به تأخیر انداخت. اگر والدین در این باره احساس نگرانی کردند، آن گاه باید این تلاش را برای مدتی کنار گذارند تا اینکه اضطرابشان فروکش کند.
فصل تابستان فرصت خوبی برای شروع آموزش به کودک است؛ زیرا کودک لباس کمتری به تن دارد و می تواند بدون کهنه مدتی آزاد باشد. و اگر در حیاط خانه به طور اتفاقی ادرار کند، چندان اهمیتی ندارد و یا اگر روی فرش و موکت نیز ادرار کند نباید زیاد مهم تلقی شود. اغلب کودکان کنجکاو هستند که بدانند ادرارشان از کجا بیرون می آید اگر کودک در دوران طفولیت در کهنه پیچیده شود. برای اولین باری که ببیند ادرارش بیرون می آید، شگفت زده خواهد شد. یادگیری درست اینکه ادرار از کجا می آید، گام بعدی آگاهی و یادگیری محسوب می شود. وقتی که کودک از نظر رشدی آمادگی آموزش استفاده از توالت را داشته باشد، این فرایند تنها یک یا دو هفته طول می کشد. اما باز هم مادر باید آموزش بدهد و ممکن است نسبت به زمان و موعد انجام این آموزش چندان مطمئن نباشد.
اگر پس از چند روز هیچ اتفاقی رخ نداد یا اگر کودک نسبت به لگن علاقه نشان نداد، آن وقت باید چند هفته آموزش را به تأخیر انداخت. اگر والدین در این باره احساس نگرانی کردند، آن گاه باید این تلاش را برای مدتی کنار گذارند تا اینکه اضطرابشان فروکش کند.
فصل تابستان فرصت خوبی برای شروع آموزش به کودک است؛ زیرا کودک لباس کمتری به تن دارد و می تواند بدون کهنه مدتی آزاد باشد. و اگر در حیاط خانه به طور اتفاقی ادرار کند، چندان اهمیتی ندارد و یا اگر روی فرش و موکت نیز ادرار کند نباید زیاد مهم تلقی شود. اغلب کودکان کنجکاو هستند که بدانند ادرارشان از کجا بیرون می آید اگر کودک در دوران طفولیت در کهنه پیچیده شود. برای اولین باری که ببیند ادرارش بیرون می آید، شگفت زده خواهد شد. یادگیری درست اینکه ادرار از کجا می آید، گام بعدی آگاهی و یادگیری محسوب می شود. وقتی که کودک از نظر رشدی آمادگی آموزش استفاده از توالت را داشته باشد، این فرایند تنها یک یا دو هفته طول می کشد. اما باز هم مادر باید آموزش بدهد و ممکن است نسبت به زمان و موعد انجام این آموزش چندان مطمئن نباشد.
آموزش منظم پنج ماهه
در مطالعات اخیر معلوم شده که با آموزش بسیار دقیق طی یک دوره پنج ماهه، کودکان بین هشت و نیم تا ده و نیم ماهگی می توانند نحوه بیان نیاز خود به دفع ادرار و مدفوع را یاد بگیرند (اسویتس و همکاران، ۱۹۸۵). این برنامه ریزی گسترده نیاز به مشاهده دقیق علایم و نشانه هایی که کودک در موقع ادرار یا مدفوع بیان می کند، دارد؛ و در ضمن باید این علایم را با دسترس بودن یک لگن مرتبط ساخت. قبل از قرار دادن کودک روی لگن باید توجه وی را به آن جلب کرد. هدف از این کار تعلیم دادن کودکان برای رفتن به سوی لگن و بروز دادن تمایل به استفاده از آن است.
در پایان آموزش، به این هدف نایل شدند که کودکان مورد بررسی در این تحقیق به مدت ۱۵ روز متوالی هیچ گونه ادرار اتفاقی نداشته اند و آنها همیشه از لگن استفاده می کردند و هشتاد درصد به موقع ادرار خود را تخلیه می کردند. تمام کودکان قبل از راه رفتن به طور موفقیت آمیز در این زمینه آموزش دیده بودند. اگر چه زمانی که لگن خارج از دید کودکان بوده، ادرار اتفاقی داشته اند. پژوهشگران، نظریه رشدی را زیر سؤال برده اند که با آموزش بسیار دقیق در سنین پایین می توان کودکان را یاد داد که موقع ادرار و مدفوع خود را بگویند، البته اگر والدین انگیزه و پیگیری کافی داشته باشند.
با این حال، پژوهشگران می پذیرند که این کودکان به طور کامل و مستقل این امر را انجام نمی دهند؛ زیرا تنها چند دقیقه می توانند ادرار و مدفوع خود را کنترل نمایند و برای در آوردن لباس و دسترسی به لگن، نیاز به کمک داشته اند. عکس العمل والدین نسبت به علایم و نشانه های زود هنگام کودک، عامل بسیار مهمی محسوب می شود. مطالعات میان فرهنگی نشان داده است که مادران منطقه بانتا با آگاهی از علایم و نشانه هایی که کودکانشان بروز می دهند می توانند از پنج یا شش ماهگی کودکان خشک و تمیز داشته باشند (وریز، ۱۹۷۷).
گاهی آموزش استفاده از توالت، به نوعی جنگ برتری جویانه بین والدین و کودک تبدیل می شود که در این مورد، کودک آنچه را از او خواسته شده، رد می کند که این به خاطر مشکل کلی در اداره و کنترل کردن کودک است. والدین باید بدانند که مقاومت و عدم اطاعت کودک مشکلی جدا از مشکل عمومی رفتاری وی نیست. یک بررسی کلی نسبت به انضباط و اداره در خانواده می تواند در این باره مناسب و مطلوب باشد. بعضی از کودکان هستند که در موقع نشستن روی لگن، به مدت قابل توجهی فعال و بازیگوش هستند و مادران ممکن است از اینکه قادر نیستند آنها را آرام کنند، عصبانی و ناراحت شوند. پسر بچه هایی که این چنین رفتار می کنند، مادر می تواند آنها را تشویق کند که در حالی که ایستاده اند و مادر لگن را نگهداشته است، ادرار کنند.
در پایان آموزش، به این هدف نایل شدند که کودکان مورد بررسی در این تحقیق به مدت ۱۵ روز متوالی هیچ گونه ادرار اتفاقی نداشته اند و آنها همیشه از لگن استفاده می کردند و هشتاد درصد به موقع ادرار خود را تخلیه می کردند. تمام کودکان قبل از راه رفتن به طور موفقیت آمیز در این زمینه آموزش دیده بودند. اگر چه زمانی که لگن خارج از دید کودکان بوده، ادرار اتفاقی داشته اند. پژوهشگران، نظریه رشدی را زیر سؤال برده اند که با آموزش بسیار دقیق در سنین پایین می توان کودکان را یاد داد که موقع ادرار و مدفوع خود را بگویند، البته اگر والدین انگیزه و پیگیری کافی داشته باشند.
با این حال، پژوهشگران می پذیرند که این کودکان به طور کامل و مستقل این امر را انجام نمی دهند؛ زیرا تنها چند دقیقه می توانند ادرار و مدفوع خود را کنترل نمایند و برای در آوردن لباس و دسترسی به لگن، نیاز به کمک داشته اند. عکس العمل والدین نسبت به علایم و نشانه های زود هنگام کودک، عامل بسیار مهمی محسوب می شود. مطالعات میان فرهنگی نشان داده است که مادران منطقه بانتا با آگاهی از علایم و نشانه هایی که کودکانشان بروز می دهند می توانند از پنج یا شش ماهگی کودکان خشک و تمیز داشته باشند (وریز، ۱۹۷۷).
گاهی آموزش استفاده از توالت، به نوعی جنگ برتری جویانه بین والدین و کودک تبدیل می شود که در این مورد، کودک آنچه را از او خواسته شده، رد می کند که این به خاطر مشکل کلی در اداره و کنترل کردن کودک است. والدین باید بدانند که مقاومت و عدم اطاعت کودک مشکلی جدا از مشکل عمومی رفتاری وی نیست. یک بررسی کلی نسبت به انضباط و اداره در خانواده می تواند در این باره مناسب و مطلوب باشد. بعضی از کودکان هستند که در موقع نشستن روی لگن، به مدت قابل توجهی فعال و بازیگوش هستند و مادران ممکن است از اینکه قادر نیستند آنها را آرام کنند، عصبانی و ناراحت شوند. پسر بچه هایی که این چنین رفتار می کنند، مادر می تواند آنها را تشویق کند که در حالی که ایستاده اند و مادر لگن را نگهداشته است، ادرار کنند.
نویسنده: یو داگلاس
منبع: کتاب «اصلاح رفتار کودکان»
