ویژگی های لباس اسلامی در روایات

اسلام، مردم را از پوشیدن جامه‌اى که از حد معمول بلندتر است و علت فخر و کبر بر دیگران مى‌‍‌شود منع کرده است.
 

اسلام عزیز، بر وفق مصلحت جامعه اسلامى، لباس زربفت، حریر، ابریشم و لباسى که از پوست حیوان مرده مى‏‌سازند و لباسى که از پوست حیوانات حرام‌گوشت به دست مى‌‏آید و انواع این‏ گونه البسه‏‌ها را حرام اعلام کرده و پوشیدن این نوع لباس‏‌ها را درخور شأن انسان نمى‌‏داند انسان با خصوصیاتى که دارد، والاتر و آقاتر از آن است که به لباس حریر، یا ابریشم، یا طلاباف روى آورده و خود را با آن‏ها بیاراید؛ وجود انسان عزیزتر از آن است که در لباسى که از پوست حیوان مرده یا حرام گوشت به دست مى‌آید پوشیده شود.

انسان، منبع کرامت و محل شرافت و مرکز فضایل و آیینه تجلى اسما و صفات ربوبى است، این موجود پر ارزش نباید محکوم بدن و جسم گشته و به پوشاندن مقدارى گوشت و پوست با انواع لباس‌ها و زینت‏‌ها، عمر گرامى را تلف کند!! در زمینه لباس باید توجه به طرح و نقشه حضرت دوست کند و آنچه را جناب او مى‏‌پسندد بپوشد، جسم به آن اندازه موقعیت ندارد که آدمى، شؤون گرانمایه خویش را فداى آن کند.
 

علاّمه بزرگوار، مرحوم مجلسى(رحمه ‏الله) در کتاب پرارزش «بحار الأنوار» در آداب زىّ و تجمل روایاتى را نقل مى‏ کند که لازم است به پاره‏اى از آن روایات که بیانگر مسئله لباس است اشاره شود.

پیامبر بزرگ(صلى ‏الله ‏علیه ‏و‏ آله و سلم) به امیرالمؤمنین(علیه ‏السلام) فرمود: جامه حریر مپوش تا در بهشت جامه حریر بر تو بپوشانند.۱

در حدیث دیگر آمده: هر کس جامه حریر بپوشد، پوستش در قیامت به آتش سوزانده مى‌‏شود.۲

به سند معتبر از امیرالمؤمنین(علیه ‏السلام) نقل شده: جامه پنبه‌‏اى بپوشید که آن پوشش رسول خدا(صلى‏ الله ‏علیه ‏و ‏آله و سلم) و پوشش ما اهل بیت است و نبىّ اسلام جامه مویى و پشمى نمى‏‌پوشید مگر به علت و جهتى.۳

حضرت صادق(علیه‏ السلام) فرمود: جامه مویى و پشمى نپوشید مگر عذرى اقتضا کند.۴

امام صادق علیه ‏السلام فرموده: کتان از پوشش پیامبران است و بدن را فربه مى‌‏کند.۵
 

در چند حدیث از نبىّ اسلام(صلى‏ الله ‏علیه ‏و‏ آله و سلم) آمده: جامه سپید بپوشید که پاکیزه‌‏ترین و نیکوترین جامه‌هاست.۶

امام صادق(علیه‏ السلام) مى‏‌فرماید: امیرالمؤمنین(علیه‏ السلام) اکثر اوقات جامه سپید مى‏‌پوشید.۷

حفص مؤذن مى‏‌گوید: حضرت صادق(علیه ‏السلام) را در حرم پیامبر بین قبر و منبر دیدم که جامه‏‌اى زرد به رنگ بِهْ پوشیده بود و نماز مى‏ خواند.۸

در حدیث حسن از حضرت صادق(علیه ‏السلام) نقل شده: جامه سرخ تیره پوشیدن کراهت دارد، مگر براى تازه داماد.۹

ابوالعلا ـ که یکى از راویان حدیث است ـ مى‏‌گوید: حضرت صادق(علیه‏ السلام) را در حال احرام دیدم که خود را با بُرد یمنى سبز پوشانده بود.۱۰

رسول اسلام(صلى الله‏ علیه ‏و ‏آله و سلم) مى‏‌فرمود: سیاه پوشیدن مکروه است، مگر در سه چیز: کفش، کلاه [عمامه]، عبا.۱۱
 

اسلام، مردم را از پوشیدن جامه‌اى که از حد معمول بلندتر است و علت فخر و کبر بر دیگران مى‌‍‌شود منع کرده است.

- امام صادق(علیه‏ السلام) مى‌ فرماید: امیرالمؤمنین(علیه ‏السلام) به بازار رفت و سه پارچه خرید، به قیمت یک اشرفى، یکى را پیراهن کرد تا نزدیک بند پا و یکى را لنگ تا نیمه ساق و یکى را ردا تا پایین ‏تر از کمر، آن گاه دست به آسمان برداشت و پیوسته حمد الهى کرد تا به خانه بازگشت.۱۲

- امام موسى کاظم(علیه ‏السلام) فرمود: ترجمه ظاهر وَ ثِیَابَکَ فَطَهِّرْ .۱۳ این است که جامه‌هاى خود را پاک گردان با توجه به این ‏که جامه‏‌هاى حضرت رسول(صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله و سلم) همیشه پاک بود، مراد الهى این است که جامه را کوتاه کن که آلوده نشود (آلوده به کثافات ظاهر و آلوده به کبر و غرور و خودپسندى).۱۴

- از حضرت باقر(علیه ‏السلام) نقل شده: حضرت رسول(صلى الله‏ علیه ‏و‏ آله و سلم) به شخصى وصیت کرد که زینهار که پیراهن و اِزار خود را بلند میاویز که این از تکبر است و خدا تکبر را دوست نمى‌دارد.۱۵

- نبىّ اسلام(صلى ‏الله ‏علیه ‏و‏ آله و سلم) به ابوذر فرمود: هر که از روى تکبر جامه‌اش را بر زمین کشد، حق تعالى در قیامت نظر رحمت به او نفرماید.۱۶

- اسلام، مردان را از پوشیدن لباس زنان و زنان را از پوشیدن لباس مردان منع مى‏‌کند۱۷ و همچنین مسلمانان را از پوشیدن لباسى که مخصوص به کفار است، نهى مى‌‏نماید.۱۸

- امام باقر(علیه ‏السلام) مى‌‏فرماید: جایز نیست زنان شبیه به مردان شوند؛ زیرا رسول خدا(صلى ‏الله‏ علیه ‏و‏ آله و سلم) لعنت کرد مردانى که خود را شبیه زنان کنند و زنانى که خود را شبیه مردان بیارایند.۱۹

- امام صادق(علیه ‏السلام) مى‏‌فرماید: خداى عزّ و جل به پیامبرى از پیامبرانش وحى فرمود که به مؤمنان بگو: جامه دشمنان مرا مپوشید و طعام دشمنان مرا نخورید و به مسلک دشمنان من سلوک ننمایید که شما هم جزء آنان قرار خواهید گرفت.۲۰

از مجموع روایات استفاده مى‏‌شود که مردان باید از لباس حریر، ابریشم و طلاباف بپرهیزند و از پوشیدن لباسى که از پوست حیوانات حرام گوشت تهیه شده خوددارى کنند و از پوشاندن بدن به لباس زنان و کفار خوددارى کنند و مرد و زن سعى کنند از پوشیدن لباس‏‌هایى که اسلام به هر یک از آنان حرام نموده کناره‌گیرى نمایند و همچنین بر مردان و زنان لازم است از پوشیدن لباس بدن نما و لباس تنگ و لباسى که محرک شهوت نامحرمان است جدا خوددارى نمایند.

پی‌نوشت‌ها :
۱- بحار الأنوار: ۸۰/۲۴۸، باب ۵، حدیث ۸.
۲- علل الشرایع: ۲/۳۸۴، باب ۵۷، حدیث ۳.
۳- مستدرک الوسائل: ۳/۲۵۴، باب ۱۵، حدیث ۱.
۴- الکافى: ۶/۴۴۹، باب لبس الصوف والشعر و الوبر، حدیث ۱.
۵- وسائل الشیعه: ۵/۲۹، باب ۱۶، حدیث ۱.
۶- وسائل الشیعه: ۵/۲۶ ـ ۲۷، باب ۱۴.
۷- وسائل الشیعه: ۵/۲۷، باب ۱۴، حدیث ۵۸۰۱.
۸- حلیه المتقین: ۱۷.
۹- وسائل الشیعه: ۵/۲۹، باب ۱۷، حدیث ۵۸۰۶.
۱۰-حلیه المتقین: ۱۷.
۱۱- الکافى: ۶/۴۴۹، باب لبس للسواد، حدیث ۱.
۱۲- وسائل الشیعه: ۵/۴۰، باب ۲۲، حدیث ۵۸۴۳.
۱۳- مدثر ۷۴: ۴.
۱۴- وسائل الشیعه: ۵/۴۰، باب ۲۲، حدیث ۵۸۴۴.
۱۵-وسائل الشیعه: ۵/۴۱، باب ۲۳، حدیث ۵۸۴۸.
۱۶- حلیه المتقین: ۱۸.
۱۷- وسائل الشیعه: ۵/۲۵، باب ۱۳.
۱۸- وسائل الشیعه: ۴/۳۸۲، باب ۱۹.
۱۹- وسائل الشیعه: ۲۰/۲۲۱، باب ۱۲۳، حدیث ۱.
۲۰- وسائل الشیعه: ۴/۳۸۵، باب ۱۹، حدیث ۵۴۶۸.

منبع: استاد حسین انصاریان شرح کتاب مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه