ابویوسف یعقوب ابن سِکّیت

(244 -186 ق)، لغوى، نحوى، شاعر و زبان‏شناس شیعى. پدرش سكیت، شاعر و از مردم دورق خوزستان بود. نخست نزد پدر، كه در شعر و لغت صاحب‏نظر بود، و سپس نزد ابوعمرو شیبانى، فرّاء و ابن اعرابى و دیگران، درس خواند. ابن‏سكیت گوید: پدرم در شعر بر من مقدم است و من در نحو بر وى. از اصحاب خاص امام محمدتقى (ع) و امام على‏النقى (ع)، و محدثى ثقه و صادق بود. در درب القنطره‏ى بغداد مقیم و همراه پدرش به تدریس مشغول بود. ابن‏سكیت معلم فرزندان متوكل خلیفه عباسى بود و در ابراز شیعیگرى خود زبانى بى‏پروا داشت، چندان كه جان خود را نیز به خاطر آن از دست داد. روزى متوكل كه با اهل‏بیت (ع) دشمنى داشت، از او پرسید كه آیا فرزندان من بهترند یا پسران على (ع)، ابن‏سكیت در جواب گفت: من، تو و فرزندان تو را با قنبر، خادم على (ع)، برابر ندارم. متوكل برآشفت و فرمان داد زبان وى را از قفا بیرون كشند. غلامان او را به بدترین صورت كشتند. ابن‏سكیت در نحو از پیروان مكتب كوفه بود. و سبب اشتهار وى آثار لغوى اوست كهبه مكتب بصره تعلق دارد، بدین سبب نیز او را نماینده‏ى مكتب تلفیقى كوفه و بصره دانسته‏اند. ابن‏سكیت متخصص لغت و شعر عرب بود و بیش از بیست اثر از خود بر جاى گذاشته است كه برخى از آنها عبارت‏اند از: «اصلاح المنطق» كه به گفته مبرد كتابى در لغت همسنگ آن در بغداد دیده نشده؛ كتاب «الالفاظ»؛ كتاب «القلب والابدال»؛ كتاب «الاضداد». علاوه بر اینها، ابن‏ندیم از سى شاعر قدیم نام مى‏برد كه ابن‏سكیت دواوین ایشان را با دقت تحسین برانگیزى جمع‏آورى و شرح كرده است كه از این تعداد تنها چند اثر باقى مانده است. از دیگر آثار او: «الاصوات»؛ «الامثال»؛ «معانى الشعر الكبیر»؛ «معانى الشعر الصغیر»؛ «المقصور والممدود»؛ «المذكر والمؤنث».

ابویوسف یعقوب ابن سِکّیت

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته