محمد روشن

محمد روشن به سال 1312 ش. در رشت زاده شد.تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در رشت به پايان برد و به تحصيل در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران پرداخت. وي دوره فوق ليسانس را در پژوهشكده فرهنگ ايران گذرانيد. محمد روشن از سال 1337 تا 1348 به دبيري در دبيرستانهاي رشت اشتغال داشت. و از سال 1350 به هيئت علمي پژوهشكده فرهنگ ايران پيوست. از اسفندماه 1348 كه به تهران منتقل گرديد با بنياد فرهنگ ايران همكاري كرد كه تا انقلاب اسلامي همكاري خودرا در بخش ‹‹ فرهنگ تاريخي زبان فارسي›› اين موسسه ادامه داد. وي به سال 1350 از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل گشت.و از آن پس دربيشتر فعاليتهاي فرهنگي داخلي و خارجي اعم از كنگره ها ، سمينارها ، بزرگداشت ها و....حضور داشته است . كتاب"جامع التواريخ"تصحيح ،محمد روشن ، در دوره سيزدهم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان كتاب سال برگزيده شد. گروه : علوم انساني رشته : زبان و ادبيات فارسي تحصيلات رسمي و حرفه اي : محمد روشن تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در رشت به پايان برد و بر اثر تشويقهاي استاد پورداود به تحصيل در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران پرداخت. وي دوره فوق ليسانس را در پژوهشكده فرهنگ ايران گذرانيد. استادان و مربيان : محمد روشن از محضر استاداني همچون استاد پورداود و دكتر محمد معين استفاده برد. هم دوره اي ها و همکاران : محمد روشن با سيدمحمد تقي مدرس رضوي از روزگار دانشجويي همكاري داشت. مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : همكاري محمد روشن پس از انتقال به تهران از اسفند1348 آغاز گرديد و اين همكاري با بنياد فرهنگ ايران همكاري آغاز كرد كه تا انقلاب اسلامي در آن موسسه، در بخش ‹‹ فرهنگ تاريخي زبان فارسي›› ادامه داشت. وي به سال 1350 از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل گشت. از سال 1350 به پيشنهاد استاد شادروان مجتبي مينوي در شمار 5 تن پژوهشگران نخستين بنياد شاهنامه فردوسي: آقايان دكتر زرياب خويي، دكتر شفيعي كدكني و دكتر علي رواقي برگزيده شد. محمد روشن از نخستين دوره كنگره تحقيقات ايراني كه از سوي دانشگاه تهران به سال 1349 بر پا گرديد تا هشتمين دوره آن كه هريك از سوي دانشگاههاي فردوسي مشهد، تبريز، اصفهان، شيراز و ملي سابق (دكتر بهشتي) و بنياد فرهنگ ايران و فرهنگستان ادب و هنر در كرمان عضويت موثر داشت چنان كه 5 دفتر از خطابه هاي كنگره هاي بنياد فرهنگ ايران و فرهنگستان ادب و هنر با نظارت و ويراستاري وي منتشر گرديد. وي همچنين در كنگره جهاني هزارمين سال تدوين شاهنامه فردوسي كه از سوي يونسكو در دانشگاه تهران به سال 1369 بر پا گرديد عضويت داشت و براي نخستين بار خدشه دار بودن نسخه خطي شاهنامه فلورانس را كه تاريخ مجعول 614 دارد و خود توفيق بررسي عين نسخه را در كتابخانه ملي فلورانس يافته بود اعلام داشت. محمد روشن در كنگره جهاني بزرگداشت نهمين سده نظامي در دانشگاه تبريز (تير ماه 1370) و نيز كنگره خواجوي كرماني در دانشگاه كرمان ( مهرماه 1370) عضويت داشت. وي در كنگره بزرگداشت استاد دكتر معين كه از سوي دانشگاه گيلان در ارديبهشت 1370 برگزار گرديد ، عضو هيئت اجرائي كنگره را بودو نيز در كنگره گيلان شناسي دانشگاه گيلان، در شهريور 1372 مشاركت داشت. فعاليتهاي آموزشي : محمد روشن از سال 1337 تا 1348 به دبيري در دبيرستانهاي رشت اشتغال داشت. و از سال 1350 به هيئت علمي پژوهشكده فرهنگ ايران پيوست و در دوره هاي فوق ليسانس و دكتراي زبان و ادبيات فارسي و دوره فوق ليسانس رشته تاريخ و زبان شناسي تدريس كرد. ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : محمد روشن در گردآوري مقالات استاد پورداود افتخار همكاري با وي را داشت و درهمان اوان فهرستهاي دوازده گانه چهار مقاله نظامي عروضي مصحح دكتر محمد معين و ‹‹ ايران از آغاز تا اسلامي›› ترجمه آن روانشاد را فراهم ساخت . در تمهيد مقالات ‹‹ فرهنگ معين›› از همكاران نخستين آن بزرگوار بود. پس از‹‹ داستان رستم و سهراب ›› مصحح استاد مينوي، ‹‹ داستان فرود›› مصحح روشن در بنياد شاهنامه به مناسبت جشنواره طوس در 1354 منتشر گرديد.محمد روشن پس از انتقال به تهران با مجلات ادبي و تحقيقي پيوندي نزديكتر يافت، چنان كه سر دبيري سال 13 مجله ‹‹ راهنماي كتاب›› با وي بود و نيز ستون نقد و بررسي كتابها و مجله هاي دانشگاهي در مجله سخن را نيز بر عهده داشت. جوائز و نشانها : كتاب"جامع التواريخ"تصحيح ،محمد روشن ، در دوره سيزدهم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان كتاب سال برگزيده شد. چگونگي عرضه آثار : نخستين اثر آقاي محمد روشن با عنوان تصحيح «تفسير سور? يوسف» در سال 1345 منتشر شد. تصحيح «منشآت خاقاني»، «لمعة السراج» ، «محضرة التاج» ، «مرزبان نامه»، «جنگنامه حضرت سيد جلال الدين اشرف» و «بخشي از تفسيري كهن» را در سالهاي بعد به طبع رساند. تصحيح بخش نخستين «تاريخنام? طبري» و همچنين «شاهنام? فردوسي» با شرح واژگان از آخرين آثار آقاي روشن است. -------------------------------------------------------------------------------- آثار : 1 بخشي از تفسيري كهن ويژگي اثر : تصحيح 2 تاريخنام? طبري ويژگي اثر : تصحيح 3 تفسير سوره يوسف ويژگي اثر : اين كتاب به تشويق دكتر محمد معين تاليف شدو به سال 1345 از سوي بنگاه ترجمه و نشر كتاب منتشر گرديد. اين اثر در چاپ سوم بر مبناي متن كتاب ‹‹ قصه يوسف›› نام گرفت كه به سال 1367 از سوي شركت انتشارات علمي و فرهنگي منتشر گرديد.[ كتاب گيلان ،گروه پژوهشگران ، به سرپرستي سيد ابراهيم اصلاح عرباني، ص 705 ] 4 جامع التواريخ ويژگي اثر : تصحيح،اين كتاب در دوره سيزدهم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران ،از طرف وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامي معرفي و برگزيده شده است. آشنايي با كتاب:«جامع التواريخ»: جامع التواريخ (4 جلد)؛ رشيدالدين فضل الله همداني؛ تصحيح و تحشيه محمد روشن، مصطفي موسوي، تهران: نشر البرز، 1373. يكي از آثار گرانبها و ارجمند زبان فارسي در زمينه تاريخ كه خوشبختانه از چنگال حوادث روزگار مصون مانده و به دست ما رسيده جامع التواريخ است. بخش بزرگي از اين كار سترگ، بي مانند و بخشهاي ديگري از آن نادر و كم نظير به شمار مي آيد. مانند قسمتهايي از جلد اول كه مؤلف به شرح وقايعي كه خود در دوران اقامت در دربار مغولان شاهد آن بوده پرداخته. همچنين بخشهاي مهمي از جلد دوم مانند تاريخ اغوزان، چين، هند و بودا، فرنگ و پايان، اسماعيليان و نزاريان كه در جاي خود از نظر شيو? تاريخ نگاري در جهان اسلام بديع و بي نظير است. مجلد اول و دوم كتاب به اصل متن جامع التواريخ و تمامي مجلد سوم به انعكاس نسخه بدلها اختصاص يافته است. فهرست آيه هاي قرآن، عبارتها و اشعارعربي و فارسي، واژه ها و تركيبات و نام كسان و مكانها نيز در مجلد چهارم منعكس شده است. از ويژگيهاي اين كتاب اين است كه مصححان، با اعراب گذاري روي نامها و واژه هاي تركي، مغولي، عربي و فارسي تاريكيها و ابهامات را براي خوانندگان كتاب از ميان برده اند. همچنين ارائ? تصاويري ازنسخه هاي قديمي «جامع التواريخ رشيدي» و نيز وجوه مختلف زندگي اجتماعي و هنري مغولان، بر اعتبار و گيرايي كتاب افزوده است 5 جنگنامه حضرت سيد جلال الدين اشرف ويژگي اثر : تصحيح 6 حديقه الحقيقه سنائي 7 ديوان سيد حسن غزنوي 8 شاهنام? فردوسي ويژگي اثر : تصحيح 9 شجره طيبه 10 مثنويهاي حكيم سنائي 11 محضرة التاج ويژگي اثر : تصحيح 12 مرزبان نامه ويژگي اثر : تصحيح 13 معة السراج ويژگي اثر : تصحيح 14 منشات خاقاني -------------------------------------------------------------------------------- منابع : 1www.ketabesal.ir2كتاب گيلان ،گروه پژوهشگران ، به سرپرستي سيد ابراهيم اصلاح عرباني، ص 704

محمد روشن

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته