نیکچهره محسنی اراکی
۷۵ سال پيش در شهر اراك به دنيا آمد. نام كاملش نيز بر همين اساس، «نيكچهره محسني اراكي» است. او تا سال چهارم ابتدايي را در زادگاه خويش به تحصيل گذراند. . پس از گرفتن ليسانس زبان و ادبيات فرانسه از دانشگاه تهران، در سال ۱۳۳۳ به فرانسه رفت و در دانشگاه سوربن پاريس روانشناسي خواند و آن را تا سطح دكترا ادامه داد. زماني به ايران بازگشت كه دانشكده علوم تربيتي دانشگاه تهران درحال شكل گيري بود. بنابراين در كنكور استادياري شركت كرد و پس از قبولي در مقام استاديار در دانشگاه تهران مشغول به تدريس شد. محسني سلسله مراتب استادياري تا دانشياري دانشگاه تهران را در ۵ سال طي كرد. سپس به فرانسه رفت و ۳ سال آنجا ماند. در اين مدت، يك ترم در دانشگاه نروژ و مدتي هم در پرتغال به تدريس پرداخت. وي از شاگردان ژان پياژه بود و رساله دكترايش را نيز با او گذراند. در نروژ، مسئوليت تحقيق يك كار ميان فرهنگي را به عهده گرفت و براي انجام آن به ايران آمد. ۳ ماه روي مقايسه رشته شناختي ميان بچه هاي شهري تهران با بچه هاي روستايي ايراني و بچه هاي اروپايي تحقيق كرد و انجام طرح هاي پژوهشي و تاليف ترجمه كتاب هايي در باره روانشناسي رشد را پي ريزي كرد.گروه : علوم انساني رشته : روان شناسي گرايش : روان شناسي رشد اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : تولد نيك چهره محسني اركي معاصر بود با اواسط سلطنت رضا خان و روزگار سلطه ي روس و انگليس برشمال و جنوب ايران بود . پدرش وكيل دادگستري و از خانواده هاي سرشناس اراكي بودند. مادرش زني خانه دار، اما بسيار باسواد و تحصيلكرده بود و تقريباً تمام ديوان حافظ را از بر داشت. نيكچهره و خواهرش تنها فرزندان والدينشان بودند. لحاظ طرز نگاه و تفكر نسبت به زندگي شايد بتوان گفت دكتر محسني خصايصي را از مادربزرگ خويش به ارث برده است. وابستگي شديد او در دوران كودكي به مادربزرگش، شخصيتي بشردوست را در او پديد آورده است. آن چنان كه ابراز مي دارد، مادر بزرگش انساني متواضع و فروتن بود كه بسيار ديگران را دوست مي داشت. او بي اندازه سخاوتمند بود و به افراد رده پايين توجه خاصي داشت. اين رفتار براي نيكچهره كوچك قابل تقدير و الگو بود. محسني دراين باره مي گويد: «انسان بودن و احترام به انسانيت را از مادر بزرگم آموختم. احترام به انسان ها، صرف نظر از رنگ پوستشان، مقام و اعتقاد و مذهبشان. آنها هرچه باشند انسان اند.» تحصيلات رسمي و حرفه اي : نيك چهره محسني اركي - ليسانس زبان و ادبيات فرانسه از دانشكده ادبيات دانشگاه تهران - داراي مدارك ليسانس، فوق ليسانس و دكتراي روانشناسي از دانشگاه سوربن پاريس (۴۶-۱۳۳۳) خاطرات و وقايع تحصيل : پدر نيك چهره محسني اركي علاقه مند بود دخترش به تحصيل در رشته پزشكي بپردازد، ولي عذاب وجدان و ترسي هميشگي از اين كه او باعث مرگ كسي شود، فكر پزشكي را از سرش مي راند: «مي گفتم اگر من نسخه اي براي بيماري بنويسم، در خانه اش را رها نمي كنم تا خوب شود. چون اگر اين مريض بميرد، زندگي من تمام است. مي گفتم نمي روم پزشكي بخوانم تا مبادا آدم بكشم، بدون اين كه خود بخواهم. خيلي فكر بچگانه اي بود! البته ادبيات فرانسه هم عشقم نبود. وقتي به فرانسه رفتم، چون آدم ها را دوست داشتم، روانشناسي را براي ادامه تحصيل انتخاب كردم. هنوز هم آدم ها را دوست دارم. با وجود اين كه خيلي عوض شده اند. ولي آنچه من به دنبالش مي گشتم، در روانشناسي پيدا نكردم.»استادان و مربيان : نيك چهره محسني اركي از شاگردان ژان پياژه بود و رساله دكترايش را نيز با او گذراندمشاغل و سمتهاي مورد تصدي : - سردبير مجله روانشناسي و علوم تربيتي دانشكده علوم تربيتي به مدت ۳ سال - عضو هيأت تحريريه دو فصلنامه روانشناسي معاصر، مجله هاي روانشناسي دانشگاه الزهرا (س) و دانشگاه چمران - عضو انجمن روانشناسي ايران فعاليتهاي آموزشي : نيكچهره محسني اراكي از سال 1345به كار تدريس در دانشگاه ، انجام طرحهاي پژوهشي و تاليف و ترجمه كتابهايي درباره روانشناسي رشد روي آورد. - شروع به تدريس در دانشكده علوم تربيتي دانشگاه تهران از سال ۱۳۴۶ - سابقه تدريس در دانشگاه نروژ و مؤسسه روانشناسي «ژان پياژه» در پرتغال زماني به ايران بازگشت كه دانشكده علوم تربيتي دانشگاه تهران درحال شكل گيري بود. بنابراين در كنكور استادياري شركت كرد و پس از قبولي در مقام استاديار در دانشگاه تهران مشغول به تدريس شد. اگرچه همزمان با اين همكاري، توسط دانشگاه شيراز و مدرسه عالي دختران تهران دعوت به كار شده بود، اما از آنجا كه خود دانشگاه تهران را به ساير اماكن آموزشي ترجيح مي داد، همانجا ماندگار شد. پيش از اين، او دو ترم در مدرسه عالي دختران تدريس كرده بود. محسني سلسله مراتب استادياري تا دانشياري دانشگاه تهران را در ۵ سال طي كرد. سپس به فرانسه رفت و ۳ سال آنجا ماند. در اين مدت، يك ترم در دانشگاه نروژ و مدتي هم در پرتغال به تدريس پرداخت. همچنين وي سابقه همكاري با بسياري از دانشگاههاي داخلي از جمله دانشگاه گيلان ، شيراز( تدريس مقطع دكترا) دانشگاه الزهرا(س)، علامه، ازاد را در كارنامه خود دارد. مراکزي که فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : نيكچره محسني اركي مؤسس «آزمايشگاه روانشناسي كودك» در دانشكده علوم تربيتي دانشگاه تهران است.شاگردان : نيكچهره محسني اركي از شاگردان خود ميگويد: «يكي از جنبه هاي مثبت زندگي من، رابطه دوستانه ام با دانشجويانم بوده و آن دوستي اي كه باقي مانده. خيلي از دانشجوهايم در حال حاضر خودشان مشغول تدريس و كارند، مثل دكتر سيد امير امين يزدي كه در دانشگاه مشهد استاديار است و درس هاي فوق ليسانس و رساله اش را با من گذرانده يا خيلي از بچه هايي كه در دانشگاه شيراز يا اراك كار مي كنند. از ديگر دانشجويانم كه مي توانم نام ببرم، دكتر علي نقي پور ظهير، دكتر قورچيان، دكتر نسرين اكبرزاده، پروين كديور و خانم دكتر بني جمالي هستند... مهمترين كارم هميشه تدريس بوده و اهميتي به نوع ارتباطي كه با دانشجويم برقرار مي كردم، مي دادم و تأثيري كه از اين لحاظ مي توانستم داشته باشم. آرا و گرايشهاي خاص : نيكچهره محسني اركي در مورد كاربرد روانشناسي در جامعه مي گويد: «نمي دانم آنچه ياد مي گيريم و ياد مي دهيم، تا چه اندازه مي تواند ثمر بخش باشد. نسبت به آن ترديد دارم. همچنان كه در مورد خودم نيز آنچه ياد گرفتم خيلي به دردم نخورد. آدم ها پيچيده تر از آن هستند كه در قالب و قانون بگنجند.» او تاكنون هيچ گاه به كار مشاوره و درمان نپرداخته است. تنها يك بار در سال هاي پيش از انقلاب، در قالب يك برنامه راديويي - كه برحسب اتفاق بسيار پرطرفدار بود و با استقبال كم نظيري مواجه شد - از ديدگاه روانشناسي به ارائه مشاوره در خصوص مشكلات و مسائل خانوادگي، شخصي و از اين قبيل پرداخت. با اين همه، پيشامدهايي سبب ناراحتي در روحيه لطيف و حساس دكتر محسني مي شد: «عده اي با يك اميدي پيش من مي آمدند و اصرار داشتند با من حرف بزنند و من در حقيقت غير از صحبت، كاري از دستم بر نمي آمد كه برايشان بكنم. اين موضوع ناراحت كننده بود. همين شد كه مشاوره را كنار گذاشتم. هدفم در آن برنامه، دادن آگاهي به ديگران بود. در حالي كه فردي كه به من مراجعه مي كرد، مسأله اي داشت و اين برايم ناخوشايند بود. ازكسي فقط براي آن استفاده كنم كه بخواهم به ديگران يك مفهومي يا آموزشي را برسانم! من حتي براي رفع اين معضل، پيشنهادهايي به راديو دادم كه گويا جزو برنامه هايشان نبود و قبول نكردند. به نظر من، نمي توان به آدم ها حقه زد. بايد به آنها احترام گذاشت. انسان ها محترم اند و اگر كسي نمي تواند كاري برايشان بكند، نبايد به آنها بگويد و اين وعده را بدهد.» جوائز و نشانها : - دريافت تقديرنامه از دانشگاه جورجيا (اتننر) براي تحقيق بر روي كودكان آمريكاييچگونگي عرضه آثار : نيك چهره محسني اركي مقالات خودرا در مجله دانشگاه تربيت معلم به چاپ رسانيده است . وي با ارايه مقاله در كنفرانسهايي خارجي شركت موثر داشته است . از محسني اراكي مقالاتي در مجله دانشگاه تربيت معلم به چاپ رسيده است. عمده مقالات دكتر نيكچهره محسني شامل موضوعاتي چون رشد و شناخت اجتماعي و شناخت منطقي مي شود و برخي از مقالات تحقيقاتي او در مجلات فرانسوي زبان به چاپ رسيده اند. چندين سخنراني نيز در فهرست فعاليت هاي وي وجود دارد، از جمله سخنراني تحقيقي اش در زمنيه self (خود) در نروژ كه تحقيقش در ايران انجام شده بود. در پژوهشكده تعليم و تربيت نيز درباره ژان پياژه سخنراني كرده است و همچنين در انجمن روانشناسي ايران. و نگارش در حدود ۱۷ مقاله علمي - پژوهشي به زبان هاي فارسي و فرانسه و ارائه برخي از آن ها در سمينارها و كنفرانس هايي در آمريكا، دانمارك، فرانسه و... و حالا دكتر محسني پس از سال ها تحقيق و تفحص در علم بي پايان روانشناسي، امروز در ميان دهه هفتم عمر خويش چه مي خواهد؟ «هميشه دلم مي خواسته كتاب بنويسم. نه در حوزه روانشناسي، بلكه با محوريت ادبيات داستاني. گرچه هنوز كتابي ننوشته ام، ولي هرگاه كتابي بنويسم آن هنگام حس مي كنم از زندگي ام راضي هستم. دوست دارم زندگي زن ايراني را بنويسم. اگر ما به سال هاي پشت سرمان نگاه كنيم، مي بينيم زن ايراني پستي و بلندي هاي زيادي را گذرانده است. او حتي يك بار هم در سال هاي دور، پيش از سفر به فرانسه نوشتن كتابي را شروع كرده بود، اما آن داستان نيمه كاره ماند و او به فرانسه رفت. در آن نوشته نيز نشانه هايي از علاقه و ميل شديد محسني به انسان ها به چشم مي خورد. موضوع داستان درباره بچه يك خانواده فقير روستايي بود كه به محض تولدش، مادرش را از دست مي دهد و با مسئوليت همسايه اي كه مثل آنها مشكل فقر دارند، بزرگ مي شود. اين بچه تصور خاص و غريبي از «ارباب» دارد، اما وقتي ارباب را مي بيند و اين تفكر در ذهنش شكل مي گيرد كه ارباب مثل آنها انسان است و فرقي با يكديگر ندارند، دنياي ذهني و زندگي اش تغيير مي كند و... آثار : ادراك خود از كودكي تا بزرگسالي ، پنج گفتار در روانشناسي (ترجمه) ويژگي اثر : با همكاري دكتر حسن احدي3 روانشناسي رشد،1371
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
