عفت قاجار

همایون سلطان خانم مشهور به خانم خانمان از زنان عارف و شاعر و خوشنویس قرن 13 ه.ق است. وی نخستین دختر فتحعلی شاه قاجار و خواهر تنی حسینعلی میرزا فرمانفرمای فارس و حسنعلی میرزا والی خراسان و همسر ابراهیم خان ظهیرالدوله بود. محمود میرزا به نقل از مجلسی در تذکره می نویسد که عفت از علوم نجوم و هیئت و مقدمات عربی بهره داشت و خط نستعلیق و شکسته را خوب می نوشت، و شعر را نیز نیکو می سرود. وی عارف مسلک بود و غالباً مثنوی معنوی می خواند. اشعاری نیز در سبک مثنوی سروده است. گویا محمود میرزا به او تخلص عفت داد.

اشعار زیر از اوست:

غیر عشقم هیچ در تقدیر نه

دل زیاد عشق هرگز سیر نه

تشنگان را نیست لذت غیر آب

خستگان را نیست راحت غیر خواب

غرقه در دریا نخواهد جز کنار

در زمستان هر کسی جوید بهار

هر که را باشد بهاری در جهان

عشق می باشد بهار عاشقان