کارگردان: مايکل هافستروم
THE RITE
درام/ ترسناک/ هيجاني
مراسم
بازيگران: آنتوني هاپکينز (پدر لوکاس تروانت)، کالين اودانيو (پدر مايکل کوواک)، آليس براگا (آنجلين)، کياران هيندز (پدر زاويه)، توبي جولز(پدر متيو).
112 دقيقه. درجه نمايشي: 13-PG
«خدا همه چيز است ولي هيچ يک از چيزهايي که من فکر مي کنم نيست.» بودلر
علاقه و توجه هاليوود به مقوله ي «جن گيري» بسيار بيشتر از توجهي است که عامه ي مردم به اين مقوله دارند. ويليام فريدکين در سال 1973 با ساختن فيلم جن گير، تحولي در اين نوع فيلم هاي ترسناک به وجود آورد. طي چهار دهه ي گذشته انبوهي از فيلم هاي ترسناک تسخير ارواحي به روي پرده آمده اما هيچکدام آنها نتوانسته اند بهبود و تکاملي در اين زير- ژانر ترسناک ايجاد کنند. تازه ترين فيلم تسخير ارواحي هاليوود، مراسم، تغييري در اين وضع ايجاد نکرده اما حداقل مي توان گفت که اين فيلم همه ي سعي خود را کرده که رويکرد نسبتاً متفاوتي به سوژه ي قديمي و تکراري جن گيري يا تسخير ارواح داشته باشد. راجر ايبرت که در نقد خود سه ستاره از چهار ستاره به مراسم داده، معتقد است که اين فيلم مقوله ي جن گيري را بسيار جدي تر از آنچه در يک فيلم هاليوودي مي توان انتظار داشت گرفته است.
فرض اصلي داستاني در مراسم اين است که «شيطان» يک موجود واقعي، زنده و فعال است. مراسم ظاهراً مبتني بر تجربيات واقعي «پدر گري توماس»، کشيش کاليفرنيايي است که از سوي مقام اسقفي مافوق اش براي تحقيق درباره ي مقوله ي جن گيري عازم واتيکان شد. در فيلم مراسم، نام اين کشيش به مايکل کوواک (کالين اودانيو) تغيير پيدا کرده است. مايکل که در شيکاگو متولد شده، پسر يک « کفن و دفن چي» است. او در حال حاضر فاصله ي چنداني با پايان دوره ي آموزشي چهار ساله ي کشيشي اش ندارد و پس از فارغ التحصيلي اش بايد سوگند کشيشي بخورد و به عنوان يک کشيش مشغول خدمت به کليساي کاتوليک شود. مايکل چهار سال پيش با اين هدف به تحصيل در دوره ي آموزشي کشيشي پرداخت تا مجبور به ادامه ي. کسب و کار خانوادگي اش (کفن و دفن مردگان) نشود. حالا «پدر متيو» (توني جونز)، استاد مايکل، به او توصيه کرده که براي شرکت در يک برنامه ي تحقيقاتي خاص عازم ايتاليا شود. «پدر متيو»، استاد مايکل، معتقد است که مايکل از شرايط لازم براي کار به عنوان يک «جن گير» برخوردار است. پدر زاويه (کياران هيندز)، که مسئوليت اداره ي برنامه ي تحقيقاتي در ايتاليا را بر عهده دارد، نيز با نظر«پدر متيو» موافق است. اما مايکل آدم بي اعتقادي است که به وجود «خدا»، «شيطان»، يا ارواح خبيثه اي که ظاهراً بدن هاي افراد ناآگاه و نگون بخت را تسخير مي کنند، باور ندارد. پدر زاويه تصميم مي گيرد که مايکل را نزد «پدر لوکاس» (آنتوني هاپکينز)، استاد بي بديل جن گيري، بفرستد. در همين حال سروکله ي يک زن روزنامه نگار (آليس براگا) که به دنبال کشف «حقيقت» است نيز پيدا مي شود. مايکل نزد پدر لوکاس مي رود و با روش هاي جن گيري او آشنا مي شود و پي به وجود تيره تري مي برد که در باورها و اعتقادات «پدر لوکاس» وجود دارد و ...
در نيمه ي نخست فيلم شاهد مناظره اي هستيم که بين ديدگاه علمي و ديدگاه ماوراء الطبيعه اي درباره ي مقوله ي جن زدگي و جن گيري وجود دارد. مايکل خدانشناس معتقد است که تمامي اين پديده ها داراي دلايل و علت هاي علمي اند. البته از آنجايي که مراسم يک فيلم ترسناک هاليوودي است ديري نمي گذرد که خود شيطان رخ مي نمايد و ...
مراسم يک طعم و مزه ي اروپايي دارد که بايد آن را به حساب کارگردان سوئدي اش، مايکل هافستروم، گذاشت. اجتناب فيلم از غرابت هاي گرافيکي تمام عياري که غالباً در فيلم هاي تسخير ارواحي اي هاليوودي ديده مي شود، تشخص ويژه اي به آن بخشيده است. با اين حال بايد اذعان کرد که هافستروم نتوانسته به صد در صد آن چيزي که مي خواسته دست يابد. شجاعت سازندگان فيلم تا يک حدي بوده و احساس مي شود که آنها به اجبار تن به پاره اي مصالحه ها داده اند. تماشاگران حرفه اي ژانر و آنهايي که تشنه ي تماشاي صحنه هاي پر از خون و خونريزي اند، فيلم مراسم را زيادي حراف و عاري از خون ريزي هاي پر و پيمان خواهند يافت. با اين وصف، مراسم فيلم اتمسفريکي است با تصاوير خوب فيلمبرداري شده و بازيگراني که کار خود را خيلي خوب بلدند. شايد اين فيلم نتوانسته موفقيت هاي جن گير ويليام فريدکين را تکرار کند و تحولي در ژانر خود ايجاد کند، اما به خاطر رويکرد متفاوت اش به يک سوژه ي تکراري نخ نماشده- جن گيري و تسخير ارواح- ارزش تماشا کردن را دارد.
منبع: نشريه فرهنگي هنري دنياي تصوير شماره 201
