موارد بیشتر برای شما
Caché , Hidden (پنهان)
کارگردان: Michael Haneke
بازیگران : Daniel Auteuil, Juliette Binoche, Maurice Bénichou
مای آغازین فیلم پنهانِ میشائیل هانکه نمای بیرونی خانه ای شهری در خیابانی فرعی در پاریس را به ما نشان میدهد همانطور که اسامی عوامل فیلم بر پرده نمایان میشود، شاهد اتفاقاتی روزمره در خیابان هستیم. بعد ما میفهمیم که این صحنه در واقع یک فیلم ضبط شده است که "آن" و "ژرژ" در حال تماشای آن هستند و خانه ای که در فیلم ضبط شده دیده میشود خانه آنهاست. آنها مطلقا نمیدانند که چه کسی این فیلم را گرفته و چرا این فیلم را برایشان ارسال کرده است.
اینچنین، فیلمی دلهره آور و گیج کننده و عمیقا اثرگذار آغاز میشود که به ما نشان میدهد چگونه یک زندگی راحت با این واقعیت ساده که "کسی مراقب ماست" آشفته میگردد. ژرژ مجری یک برنامه تلویزیونی راجع به کتاب و کتابخوانی است: بله، در فرانسه برنامه هایی دارند که در آنها روشنفکران مینشینند و در مورد کتاب بحث میکنند و مخاطبینی که واقعا این برنامه ها را نگاه میکنند. ژرژ و آن در خانه ای پر از کتاب بهمراه پسرشان پیر لورنت، نوجوانی عبوس و پریشان- از نوع همان پریشانیهایی که نوجوانان در این مرحله دارند و بجز غر زدن و ابراز نارضایتی کار دیگری نمیکنند- زندگی میکنند.
ویدئوی دیگری از راه میرسد که حاوی تصاویری از مزرعه و خانه دوران کودکی ژرژ است. همه ویدئوهایی که بدستشان میرسد به یک شکل فیلمبرداری شده است: دوربین در فاصله ای دور قرار داده شده و فقط نظاره گر است. خیلی از نماهای خود فیلم نیز با همین سبک فیلبرداری شده اند پس فیلم "پنهان" نظاره گر خودش است همانطور که ویدئوها نظاره گر خانواده "لورنت" هستند. در این ویدئوها هیچ پیام خاصی مثلا از طریق نوع قرار دادن و یا حرکت دوربین یا بوسیله تدوین منتقل نمیشود بجز این پیام که در همه ویدئوها مشترک است: "کسی میخواهد به آنها بفهماند که مراقبشان است."
ویدئوی بعدی میرسد که در آن شاهد حرکت اتومبیلی در یک خیابان پایین شهری و در نهایت ورودش به یک ساختمان هستیم. ژرژ موفق میشود که با نگه داشتن فیلم و زوم کردن روی تابلوی کنار خیابان اسم آن را پیدا کند. او مسیری که در نوار ویدئو طی شده بود را طی میکند و خود را در مقابل دری در یک آپارتمان میبیند. داخل میشود و شخصی که آنجاست را میشناسد اما بنظر نمی آید که فرستادن فیلمها کار او باشد.
ژرژ این سفر کوتاهش را از همسرش پنهان میکند تا اینکه فیلم دیگری بدستشان میرسد که مکالمه ژرژ را با مرد داخل آپارتمان نشان میدهد، سپس ما شاهد درگرفتن مشاجره ای میان زن و شوهر هستیم چراکه بعد از دیدن فیلم و فهمیدن اینکه شوهرش این موضوع را از اون پنهان کرده بود حس اعتمادش را به او از دست میدهد. ژرژ باید به همسرش بگوید که این شخص کیست اما نمیگوید و از طرفی هم نمیتواند بگوید. همسرش که از طرف فیلمها احساس خطر میکرد حالا با رفتارهای شوهرش هم احساس خطر و تهدید میکند چون میداند که او دارد چیزی را پنهان میکند. ژولیت بینوش در این سکانس بعنوان زنی که احساس میکند از طرف همسرش مورد خیانت واقع شده از خشم بخود میلرزد و دنیل اوتی نقشش را بعنوان مردی که همه چیز را در خود میریزد و خیلی خونسردانه موضوعی را به همسرش نمیگوید استادانه بازی میکند.
در خلال این ماجراها زندگی آنها روال عادیش را طی میکند. ژرژ به برنامه تلویزیونیش ادامه میدهد. پسرشان به مدرسه میرود و آنها میهمانی شام هم میگیرند. ژرژ به دیدن مادرش در خانۀ قدیمی میرود و از او در مورد اتفاقات سال 1961 میپرسد، زمانی که او یک پسربچه بوده است. مادرش از او میپرسد آیا اتفاقی افتاده و ژرژ کتمان میکند اما مادرش او را میشناسد و میداند که مشکلی پیش ادمه است.
من تعمدا بخش مهمی از اطلاعات فیلم را ناگفته باقی گذاشتم چرا که بخش مهمی از فیلم "پنهان" را تجربۀ تماشایش تشکیل میدهد. خطوط موازی با خط اصلی قصه هم وجود دارند برای مثال اخباری که در تلویزیون پخش میشود و معمولا در پس زمینه دیده میشود و یا حوادث گذشتۀ ژرژ که برای ما بتصویر کشیده میشود. ما انتظار داریم که راز این نوارهای ویدئو در آخر مشخص و توضیح داده شود و همه چیز معنا پیدا کند اما شاید نباید این انتظار را داشته باشیم. من در رابطه با یک نکته کنجکاوم: در بعضی از فیلمهای ویدئویی که در فیلم نشان داده میشود دوربین در جایی قرار گرفته که بنظر میرسد هرکسی میتواند آن را ببیند اما هیچکس متوجه وجودش نمیشود.
هنگامیکه فیلم "پنهان" برای اولین بار در فستیوال کن 2005 نمایش داده شد (و جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد)، عنوانی انگلیسی داشت: “Hidden” که بعقیده من عنوان مناسبتری از caché میباشد که با اینکه این را هم میتوان واژه ای انگلیسی بحساب آورد اما عنوانی مبهم است. در فیلم دوربینهای فیلمبرداری پنهان هستند، همانطور که حوادث زندگی گذشتۀ ژرژ پنهان است، ژرژ چیزهایی را از همسرش پنهان میکند و پسرشان هم از والدینش مخفی کاری میکند. بنظر میرسد فیلم میخواهد بگوید که زندگی برای خانوادۀ لورنت میتوانست بخوبی ادامه پیدا کند اگر این موضوع نگران کننده که کسی مراقب آنهاست و چیزهایی دربارشان میداند وجود نداشت.
نمای پایانی فیلم بمانند بسیاری دیگر از نماهای فیلم با یک دوربین ثابت فیلمبرداری شده است. ما پله های جلوی ساختمانی را میبینم که افراد زیادی در حال رفت و آمد از آن هستند. در گوشه بالای تصویر و سمت چپ دو نفر را میبینم که یکدیگر را ملاقات میکنند و در حال گفتگو از پله ها پایین می آیند. ما این دو شخص را میشناسیم(من فیلم رو دوباره نگاه کردم و متوجه شدم که اشاره ایبرت به پسر خانواده لورنت و پسر جوانِ مجید، برادر خواندۀ ژرژ هست)، اما این دو نباید یکدیگر را بشناسند. آنها قبلا در فیلم ملاقات نکرده اند. این دو نفر از کجا یکدیگر را میشناسند؟ آیا این تصویر چیزی را توضیح میدهد؟ آیا این به همه سوالات ما پاسخ میدهد؟
"پنهان" فیلمی است با طرحی نامحدود. بنا بر گفته سقراط "زندگی بررسی نشده ارزش زیستن ندارد. و یک زندگی بررسی شده میتواند ناآرامی خاص خودش را هم داشته باشد.
هنگام اکران فیلم در کن، عده ای از منتقدان آن را فیلمی مبهم دانستند و عدم شفافیت آن را نکوهش کردند. شاید به این دلیل است که فیلم ما را در حال تعلیق نگه میدارد. فیلم نمیخواهد راز ویدئوها را کشف کند بلکه میخواهد پارانویا و بی اعتمادی ای که این ویدئوها برای خانواده به ارمغان آورده است را به ما نشان دهد. اگر فیلم به سادگی در نهایت برملا میکرد که چه کسی و چرا نوارهای ویدئویی را فرستاده است، خودش را کوچک میکرد. در انتهای فیلم ما هم همان احساسی را داریم که شخصیت اصلی فیلم دارد: ناراحت است، احساس میکند به حریم خصوصیش تجاوز شده، اسرارش مورد تجسس قرار گرفته و با مراقبینی بی چهره احاطه شده است.عدم توضیحی که در صحنه رازآلود پایانی به ما ارائه میگردد فضایی برای حدس و گمان ما ایجاد میکند. حدس و گمانهایی که به هیچ جواب مشخص یا نتیجه گیری نمیرسد و رازهای گذشتۀ ژرژ در آیندۀ نسل بعد ریشه میدواند.
منبع: نقد فارسی
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
