مهريه نامتعارف، فرهنگ غلطي که رواج يافته است

راسخون: اما آمارهاي طلاق توافقي و از هم پاشيدگي کانون خانواده ها راوي داستان ديگري است. اگر تفاهم توام با دوستي ، عشق و از خود گذشتگي در زندگي حاکم نباشد به طور حتم کانون خانواده ها بر باد استوار شده است. رئيس کل دادگستري استان اصفهان با ما از مهريه هاي نامتعارفي سخن  گفت که بالابودن ميزان آن باعث خاتمه زندگي مشترک بسياري از خانواده ها شده است. 
آقاي انصاري در ابتدا تعريفي از مهريه ارايه دهيد.
مهريه از لحاظ قانون قضايي تعريف خاصي ندارد. و در عرف عمومي همان واژه اي است که به مال، پول، ملک و يا طلا و يا هر چيز ديگري اطلاق مي شود که مرد در زمان جاري شدن صيغه عقد به زوجه داده و پرداخت آن بر ضمه اوست. البته در ساير اديان شايد پرداخت مهريه به اين سبک رايج نباشد اما در دين اسلام به آن کابين ، صداق و يا در بعضي مناطق شيربها هم اطلاق مي شود. 
براي تعيين نوع و يا ميزان مهريه شرط خاصي مقرر شده است؟
خير، در عرف سه نوع مهر به نام هاي مهر السنه ، مهر المثل ومهر المسما وجود دارد. مهرالسنه که همان مهريه دختر پيغمبر اکرم(ص) است. مهر المثل به آن معناست که مهر دختر را همانند مهريه خواهرش و يا ساير فاميل در نظر مي گيرند .در مهر المسما ميزان معيني سکه، مثقال طلا و يا ساير کالا را به اين  امر اختصاص مي دهند.
-آيا علما و يا مراجع تقليد نظر خاصي نسبت به تعيين مهريه دارند؟
آيت ا.. مکارم شيرازي معتقدند که اگر مردي بپذيرد که مهريه اي را بپردازد ولي در همان لحظه جاري شدن خطبه عقد استطاعت مالي پرداخت آن را نداشته باشد، اين عقد از لحاظ شرعي صحيح نيست. 
از نظر قانوني آيا مطلب خاصي براي چگونگي پرداخت مهريه وجود دارد؟
بله، سندهاي ازدواج مطلبي تحت عنوان پرداخت مهريه به صورت عندالمطالبه و عند الاستطاعه وجود دارد که در زمان جاري شدن صيغه عقد دختر مي تواند نحوه پرداخت مهريه را مشخص کند. اگر پرداخت عندالمطالبه باشد، مرد بايد در زمان مطالبه مهريه توسط زن آن را بپردازد، حتي اگر توان مالي نداشته باشد. ولي در عندالاستطاعه، زن تنها در صورتي مي تواند مهريه اش را مطالبه کند که مرد توان پرداخت داشته باشد. در اين مورد اگر زن دادخواست پرداخت مهريه را به دادگاه ارايه دهد و به دادگاه معلوم شود که زوج توان پرداخت ندارد بنابراين پرداخت مهريه انجام نمي شود. 
آقاي دکتر در مواردي ديده شده که زوج براي فرار از پرداخت مهريه اموال خود را به صورت صوري به شخص ديگري تفويض مي کند. در اين مورد تکليف زوجه چيست؟
اين مورد از نظر قانون جرم محسوب شده و فرار از دين نام دارد. در صورتيکه اين امربه دادگاه ثابت شود، زوج مجرم شناخته شده و به زندان و پرداخت جزاي نقدي محکوم خواهد شد. 
در مواردي که پرداخت مهريه به زنداني شدن زوج منجر شده است، آيا زوجه توانسته مهريه خود را بگيرد؟
در اکثر اوقات پس از گذشت چند روز از زنداني شدن زوج، بزرگان فاميل واسطه مي شوند و زوجه را براي صرف نظر از تصميمش تشويق مي کنند.که در صورت توافق زوج  آزاد و مهريه نيز برحسب توانايي مرد به صورت يکجا ، اقساط و يا کسر از حقوق پرداخت مي شود. اما اگر به دادگاه مسلم شود که زوج واقعاً توانايي پرداخت مهريه را ندارد حکم اعصار صادر شده و زن نمي تواند مهريه خود را بگيرد. 
براي پرداخت نکردن مهريه آيا مدت زمان خاصي زوجه بايد در زندان بماند؟
خير، چون جرمي اتفاق نيفتاده مدت زمان زندان محدوديتي ندارد. و در صورتيکه زوجه رضايت ندهد زوج بايد در زندان باقي بماند. 
آقاي دکتر، آنچه که درحال حاضر در عرف جامعه به عنوان مهريه براي دختران در نظر گرفته مي شود همانند تعيين قيمت براي زنان است. به نظر شما آيا راه حل منطقي و ياقانوني براي تغيير اين وضعيت وجود دارد؟
اوايل انقلاب آنچه که در جامعه مرسوم بود 14 سکه به نيت 14 معصوم و يا 5 سکه به نيت پنج تن بود و زندگيها هم دوام بيشتري داشت. اما متاسفانه با گذشت زمان به تدريج مهريه به تعيين قيمت براي زنان تغيير کرد و به صورت يک مد و فرهنگي غلط در جامعه رواج يافت.
امروز در زندان ها تعداد زيادي از مردان جوان به علت نپرداختن مهريه و يا نداشتن تمکن مالي براي پرداخت آن زنداني هستند. به نظر من نقش رسانه ها در اين موضوع بايد پر رنگ تر از اين باشد.
به طور حتم مهريه بالا خوشبختي و دوام يک زندگي را تامين نمي کند و در مواردي که حتي مهريه سنگين و به اجرا گذاشتن آن توسط زوجه منجر به طلاق و کدورت در زندگي مشترک شده است.
اين فرهنگ غلط بايد به زودي اصلاح شود در غير اين صورت بنيان ازدواجها دچار تزلزل مي شود.
/1027 1002

جذب خبرنگار افتخاري