واحدهای زیادی برای اندازه گیری تشعشع وجود دارد. گایگر، روتنگن یا سیورت. اما جالب ترین آنها «دوز معادل موز» است. هر موز، مقدار بسیار اندکی تشعشع، در حدود 0.1 میکروسیورت (مقیاس استاندارد اندازه گیری اثرات زیستی تشعشع) دارد.
ولز و بلژیک
انگلیسی ها ید طولایی در استفاده از واحدهای اندازه گیری توصیفی دارند: عباراتی همانند «طول اتوبوس» و «زمین فوتبال». ولی شاید عجیب ترین این واحدها توصیفی «ولز» و «بلژیک» باشد. ولز، واحدی برای اندازهگیری مساحت است و طبیعتا برابر مساحت کشور ولز، یعنی حدود 20 هزار کیلومترمربع است. زمانی که انگلستان به اتحادیه اروپا پیوست، «ولز» با واحد «بلژیک» که 1.5 برابر مساحت آن است، جایگزین شد.
دوز معادل موز
واحدهای زیادی برای اندازه گیری تشعشع وجود دارد. گایگر، روتنگن یا سیورت. اما جالب ترین آنها «دوز معادل موز» است. هر موز، مقدار بسیار اندکی تشعشع، در حدود 0.1 میکروسیورت (مقیاس استاندارد اندازه گیری اثرات زیستی تشعشع) دارد. این مقیاس روشی قابل فهم برای درک مقادیر انتزاعی تابشع به دست می دهد. برای مثال، تشعشع آزاد شده در اثر انفجار راکتور فوکوشیمای ژاپن معادل 76 میلیون دوز معادل موز بود.
خرچنگ
شاید در نگاه اول خرچنگ مقیاس مرتبط با ماهیگیری به نظر رسد؛ اما درواقع اصلا این طور نیست. نام این واحد از سحابی خرچنگ می آید؛ باقیمانده ای از یک انفجار ابرنواختری باستانی که به عنوان منبعی با شدت ویژه و دائمی پرتو ایکس، به شمار می رود. همانند متر که واحد استاندارد اندازه گیری طول است، «خرچنگ» نیز واحد استاندارد اندازه گیری شدت تشعشع در فضاست.
ریش ثانیه
حوزه های فیزیک و مهندسی به استفاده از سیستم های مختلف واحدها اندازه گیری شهره هستند؛ سیستم هایی که برخی از آنها بسیار خنده دار به نظر می رسند. یکی از این واحدهای عجیب که البته بسیار هم محبوب است واحد «ریش ثانیه» است. این واحد که برای اندازه گیری طول های کوچک به کار می رود، بیانگر مقدارطولی است که یک تار ریش معمولی در هر ثانیه رشد می کند و حدودا معادل 5 نانومتر است.
تندی ASTA
بعضی ها با واحد «اسکویل» آشنایی دارند؛ واحدی که برای اندازه گیری تندی فلفل استفاده می شود. اما از آنجایی که این واحد عملا «نادقیق» است، متخصصان از واحد«تندی ASTA» استفاده می کنند. این واحد، تندی فلفل را براساس تکنیکی مرسوم به رنگ نگاری مایع تعیین می کند. اگرچه این واحد به مراتب دقیق تر است، اما به دلیل مشهورتر بودن واحد اسکویل، معمولا از آن برای اندازه گیری رنگ فلفل ها استفاده می کنند.
سیدهارب
کسانی که به استرالیا سفر کرده اند، احتمالا با این واحد عجیب و متداول در اسناد رسمی و مکالمات مرتبط مواجه شده اند. سیدهارب واحدی سردستی است که برای اندازه گیری احجام زیاد آب استفاده می شود. استفاده از واحد سیدهارب که نامش را از بندی «سیدنی» (SYDNEY HARBOR) گرفته است، بسیار شبیه واحد ولز و بلژیک است. یک سید هارب تقریبا معادل 562 میلیون مترمکعب است.
FFF
بسیاری از واحدهای عجیب و غریب، در ابتدا برای تفریح یا جلب توجه ایجاد شدند. مقیاس (FURLONG, FIRKIN & FORTNIGHT) یا به اختصار «FFF» نیز جزو همین دسته است. سه واحد اصلی این مقیاس شامل درازا برحسب طول مزرعه (FURLONG) معادل 200 متر، وزن برحسب بشکه چوبی (FIRKIN) معادل 40 کیلوگرم و زمان بر حسب دو هفته (FORTNIGHT) است.
ساوارت
این مقیاس موسیقیایی زیبا و گاه به ظاهرآشوبناک در اصل از ریاضیات الهام گرفته شده است. یک سوارت معادل یک سیصد و یکم اکتاو (فاصله زمانی جداکننده دو نت مشابه) است. با وجود ابهام پیچیده این واحد، ساوارت دو بار و توسط «جوزف سائوور» و یک بار در قرن بیستم و توسط فیزیکدانی به نام «فلیکس ساورات».
ارلانگ
هربار که با تلفن همراه صحبت می کنید، «ارلانگ» شروع به شماره اندازی می کند. این واحد برای اندازه گیری ترافیک ارتباطات استفاده می شود و معادل یک ساعت ترافیک پیوسته روی یک مسیر ارتباط صوتی است. این واحد به افتخار «انگر کلاروپ ارلانگ» نامگذاری شده است؛ مهندسی برجسته که یک تنه محاسبات تحلیل شبکه های تلفن را پایه گذاری کرد.
انبار غله
اگر قرار بود واحدی صرفا مختص مزرعه داری انتخاب شود، مطمئنا نام «انبار غله» برازنده آن بود. با این وجود، این واحد مربوط به فیزیک ذرات است و برای اندازه گیری تعداد دفعات برخورد ذرات با آشکارسازها در آزمایشات فیزیک استفاده می شود. سال 1943، زمانی که در آزمایشگاه سری لس آلاموس نوبت به انتخاب واحد رسید، دانشمندان درگیر پروژه که بیشتر از نواحی روستایی بودند، به ناگاه این واحد را پیشنهاد کردند.
منبع : عصرایران
/117/
