ویرایش عکس مرداد 99
یکی از آش‌های معروف شهرستان ملایر «آش ترخینه» است که سابقه‌ی طبخ این غذا در ایران به 3000 سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد.
به گزارش راسخون به نقل از ایسنا ، آش یکی از اصیل‌ترین غذاهای ایرانی بوده که با توجه به منابع غنی کلسیم، فسفر، ویتامین و پروتئین یک وعده غذایی بسیار سالم بوده و در تأمین سلامت و تقویت بدن در مقابله با بیماری‌های گوناگون بسیار مورد توجه است.
«آش ترخینه دوغ»، یک غذای سنتی بوده و بسیاری از نقاط غربی ایران مانند ملایر، ایلام، همدان، اراک و بروجرد با کمی تفاوت بسته به ذائقه محلی طبخ می‌شود و بسیار مورد توجه است حتی یکی از داروهای اصلی درمان سرماخوردگی بشمار می‌رود.
«آش ترخینه» با گذشت زمان با فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان درآمیخته و در میان ایرانیان بسیار مورد توجه و پسند است. به گونه‌ای که در بسیاری از مناسبات مذهبی آش رنگ و بویی خاص به سفره‌های ایرانیان می‌بخشد. به‌عنوان مثال در ماه مبارک رمضان آش، زینت بخش سفره‌ها در همه‌ی منازل است.
ترخینه، غذایی است آبکی که از دوغ یا شیر تخمیر شده به دست می‌آید. این غذا از خیس دادن بلغور گندم یا جو در دوغ ترش به مدت ۱۰ روز تهیه می‌شود. در روش دیگر بلغور را به مدت چند ساعت در دوغ می‌پزند. پس از این مدت قطعاتی از این مخلوط خمیر مانند را گلوله کرده و گاهی با افزودن اندکی گیاه خشک پونه آن را زیر نور آفتاب خشک می‌کند. تکه‌های خشک ترخینه را با افزودن حبوبات و سبزی خشک به‌عنوان آش آماده می‌کنند. شاید ترخینه را بتوان به‌عنوان اولین غذای نیمه آماده شناخت.
در شهرهای مختلف ایران دو نوع ترخینه تهیه می‌شود، یکی ترخینه با دوغ (و کمی کره) و دیگری ترخینه با درصد گندم بیشتر، ترخینه ملایر، بیشتر از نوع ترخینه جامد است.
در تاریخ ایران برای اولین بار در قرن ۱۱ از ترخنه توسط زمخشری در لغتنامه‌اش نام برده می‌شود و پس از آن در قرن ۱۳ در دانشنامه جهانگیری با نام ترخینه شناخته می‌شود. «تر» در فارسی به معنای خیس یا مرطوب و «خوان» به معنای غذا، کاسه چوبی بزرگ و جای ناهار خوردن است. بنابراین «ترخنه» در فارسی به معنای غذای آبکی است.
ترخینه به شکل آش یا سوپ بیشتر در روزهای زمستانی طبخ می‌شود و خاصیت درمانی برای سرماخوردگی در این روزها را دارد.
ترخینه‌ی جامد، به علت دوغ زیاد و گندم یا جو که در زیر حرارت خورشید خشک شده بسیار سخت است و معمولاً به اندازه یک همبرگر دست ساز یا کوچکتر از آن است. ترخینه جامد پس از خیس خوردن در آب جوش، کم کم به‌صورت یک سوپ در می‌آید. تقریباً نحوه‌ی تهیه‌ی آن شبیه به سوپ‌های آماده امروزی است.
برای طبخ آش ترخینه، باید در ابتدا چند تکه ترخینه خشک را به همراه مقداری حبوبات پخت در انتها نیز سبزی خشک، زردچوبه و پیاز داغ به آن اضافه کرد. هرچه آش بیشتر بپزد، ترخینه‌های خشک بیشتر از هم باز شده و دوغ آن بهتر در غذا پخش می‌شود. در برخی مناطق، سبزی و حبوبات را در همان ابتدای پخت با دوغ به ترکیبات ترخینه خشک اضافه می‌کنند.
برای تهیه‌ی این غذای دلچسب و سنتی، ابتدا چند قرص ترخینه را به مدت 2 ساعت در آب خیس کنید. سپس با حبوبات که از قبل خیس کرده‌اید به همراه یک لیتر آب روی حرارت قرار داده تا حبوبات پخته شود. روش صحیح پخت با شعله متوسط در قابلمه در دار است اما در صورت عجله در طبخ می‌توانید از زودپز نیز استفاده کنید.
سپس سبزی را اضافه کرده و پس از چند جوش مقداری از پیاز داغ و سیر داغ را اضافه کنید، در این مرحله نمک آن را اندازه کنید. پس از این‌که غذای شما آماده شد می‌توانید آن را در ظرفی سنتی سرو کرده و روی آن را با سیر داغ و نعناع داغ و کشک تزئین کنید.
/117/
