یکی از بخش‌های مهم این سازمان، اداره کل روابط روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان است. مجموعه‌ای که مسئولیت، اطلاع‌رسانی از عملکرد و فعالیتهای بخش‌های مختلف سازمان و پاسخگویی به سوالات، ابهامات و ایجاد ارتباط لازم به عموم جامعه از طرق مختلف، ترویج فرهنگ وقف در جامعه از طریق اطلاع‌رسانی موثر و گسترش ارتباط با سایر سازمان‌ها، نهادها و مجامع، جمع‌آوری و جمع‌بندی نظرات، انتقادات و پیشنهادهای مردمی در رابطه با فعالیت‌ها و ماموریت‌های سازمان از طریق سنجش افکار عمومی و ارایه به بخش‌های مختلف سازمان، بسط و گسترش فرهنگ وقف در خارج از کشور بویژه مناطق مسلمان‌نشین و کشورهای اسلامی و مشارکت در اجرای مطلوب مسابقات بین‌المللی حفظ، قرائت و تفسیر قرآن کریم و راهبری دبیرخانه مرکزی سازمان را بر عهده داشته است.
برای بررسی عملکرد این بخش با حجت‌الاسلام حسین سلیمانی مدیر کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان اوقاف و امور خیریه به گفت‌و‌گو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
روابط‌عمومیِ ماموریت‌های سازمان هستیم
*** مهم‌ترین رویکرد اداره کل روابط عمومی سازمان اوقاف چیست؟
سلیمانی: ما نمی‌خواهیم روابط‌عمومیِ سازمان باشیم، بلکه می‌خواهیم روابط‌عمومی ماموریت‌های سازمان باشیم. در نهادها و سازمان‌ها، ماموریت‌ها ابتدا در اولویت قرار دارند امّا پس از تثبیت ماموریت‌ها، اسم، ساختار و عناوین و احکام در اولویت قرار می‌گیرند و ماموریت‌ها تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند؛ پس از یک دوره که اجرای ماموریت‌ها دیده شد، افراد و مسئولان نمایان می‌شوند. یکی از چیزهایی که در سال‌‌های اخیر در سازمان مورد توجه است، حذف عناوین، آرم و علایم سازمان از کلان‌برنامه‌ها و طرح‌های اجرایی است. همانطوریکه در مسابقات بین‌المللی قرآن این رویه پیش گرفته شد. تجربه هم نشان داده است، چندین برابر، زحمات و تلاش‌های دست‌اندرکاران دیده می‌شود. از توفیقات مشارکت بی‌ادعا در برنامه‌ها همین بس که مسابقات دانش‌آموزان، طلاب و دانشجویان با همت مضاعف اجرا شد. کاری که پیش از آن محلی از اعراب نداشت.
به دنبال مشارکت با نهادهای خودجوش فرهنگی هستیم
*** این هم‌افزایی در حوزه روابط عمومی در دستورکار قرار گرفته است؟
سلیمانی: در حوزه اطلاع‌رسانی هم اقداماتی با مشارکت نهادهای مردمی صورت گرفت و خروجی آن، ضبط و انعکاس حداقل یک خبر در هفته از آنتن رسانه ملی در حوزه وقف است. در طرح مهر تحصیلی که اخیراً در امامزاده‌ها و بقاع به اجرا درآمد، بدون نیاز به تصویرکشیدن مسئولان و مدیران، به اصل موضوع پرداخته شد و انعکاس خارجی آن نیز به نحو احسن دنبال شد.
این رویه تاجایی پیش گرفته شد که بیش از 40 امامزاده به‌صورت مستقیم در شبکه توزیع برق ورود پیدا کردند و در حوزه بهره‌وری شبکه برق سهیم شدند و پرداخته نشدن آن از جهاتی برکاتی را به دنبال داشت. یکی دیگر از نکاتی که شاید جای آن در برنامه‌ها خالی بود و هم‌اکنون به آن اتکا شده است، توجه به فعالیتهای مردمی است.
معتقدم، روابط عمومی شایسته باید برای بهبود و اصلاح مجموعه‌اش کمک کند و نه اینکه منتظر اتفاق و مشکلات باشیم و پس از آن، به حل آنها بپردازیم.
مساله دیگری که در این زمینه مهم است، این است که مجموعه‌های مردمی و خودجوش به این نتیجه برسند که می‌توانند به سازمان رفت و آمد کنند. ما می‌توانیم تصدی‌گری را در بخشی از حوزه‌ها کمتر کنیم و برنامه‌ها را بومی‌سازی کنیم و کار را به دست مردم بسپاریم. با تلاش‌های زیاد، به این نتیجه رسیده‌ایم که ظرفیت‌ها و اختیارات سازمان را در اختیار رسانه‌ها قرار دهیم و در قبال آنها خدمات بگیریم. ظرفیتی که وجود دارد، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. تولید و اشتغال در حوزه فرهنگی و هنری بسیار کم‌هزینه‌تر نسبت به عرصه‌های اقتصادی است. فرض کنید این ظرفیت ذره ذره در کشور فراگیر شود. مجموعه‌های خودجوشی که می‌توانند در حوزه وقف و امامزادگان فعالیت کنند و سازمان اوقاف در قبال آنها خدمات ارائه می‌دهد.
*** سازمان اوقاف چه اشتراکات و تعاملاتی را می‌تواند در حوزه رسانه‌ای داشته باشد؟
سلیمانی: مباحث زیادی در این مقوله وارد می‌شود از جمله موضوع فیلم و سریال و استفاده کردن از ظرفیت‌های رسانه‌ای که البته کمی سخت است.
اقدام بی سابقه سازمان اوقاف در انتصابات مدیران جوان
*** در ماه‌های اخیر، تغییرات زیادی در جابه جایی مدیران و معاونان سازمان صورت گرفت. این انتصابات چه هدفی دارد؟
سلیمانی: از زمانی که رهبر انقلاب نسبت به جوان‌گرایی توصیه‌ای داشتند، رییس سازمان اوقاف اقدام به انتصاب جوانان در سطح مدیران و معاونان کرد. می‌توانیم به جرات بگوییم که هیچ سازمان و نهادی تا به این میزان از ظرفیت جوانان در حوزه ستادی بهره‌مند نشده است.
وقتی در سازمانی که در آن بیش از 40 مدیر، مسئولیت دارند، وقتی حدود 20 نفر از آنها جوان می‌شوند، یعنی تغییر اساسی در حوزه مدیریت بوجود آمده است. البته در این مورد اشتباه، صورت نگیرد. تغییر افراد به این معنا نیست که مدیرانی که پای به سن گذاشته‌اند، لایق نیستند و باید کنار روند بلکه جوان‌گرایی می‌تواند به پویایی سازمان کمک شایانی کند.
عنوانی که سازمان یدک می‌کشد!
*** یکی از موضوعاتی که در رابطه با سازمان اوقاف مطرح می‌شود، پیوست عنوان امور خیریه در ادامه نام سازمان اوقاف است. در حالیکه قانون در در خصوص موسسات خیریه هیچ مسئولیتی به این سازمان محول نکرده است، دراین باره توضیح می‌دهید؟
سلیمانی: عبارتامور خیریه وصل به اوقاف است در حالیکه در قانون، هیچ مسئولیتی برای اوقاف تعریف نشده است. سازمان بهزیستی و وزارت کشور و بسیاری از نهادها در حوزه امور خیریه مشارکت می‌کنند و شاید می‌توان گفت این خلا قانونی در سازمان وجود دارد که بررسی آن باید از طریق مجلس شورای اسلامی صورت گیرد. در این زمینه یا باید این حوزه در اختیار سازمان اوقاف قرار گیرد و یا عنوان امور خیریه از نام سازمان برداشته شود. در مهدهای کودک، نظیر این موضوع وجود دارد یعنی سپاه و بهزیستی و غیره همه مسئولیت صدور مجوز مهدهای کودک را بر عهده دارند.
*** اداره کل حقوقی سازمان اوقاف در این باره از مجلس شورای اسلامی پیگیری داشته است؟
سلیمانی: بارها این مساله در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است. به جهت خلا‌های موجود در مجلس و حجم قوانین، می‌طلبد پیگیری‌های مستمر و جدی تا تبدیل آن به قانون انجام شود. امّا در نهایت یا باید مسئولیت رسیدگی به موسسات خیریه به طور کلی به سازمان واگذار شود و یا اگر قرار است تحت اختیار نهاد دیگری باشد، عنوان آن از سر درِ سازمان برداشته شود تا این تصور از اذهان پاک شود.
5 هزار و 400 میلیارد تومان بدهی مجموعه نهادها به سازمان اوقاف
***موقوفه‌خواری یکی از معضلاتی است که چند سالی است دامن‌گیر زمین‌های وقفی شده است که برخی از آن تحت تصرف نهادهای حاکمیتی است. رویکرد سازمان در خلع آن از دست موقوفه‌خواران چیست؟ چه اقداماتی در این زمینه انجام شده است؟
سلیمانی: در این باره تحلیل صحیح نیاز است. بعضاً اماکنی هستند که موقوفه بوده و از موقوفه بودن آن اطلاعاتی در دسترس نیست. در زمان گذشته سامانه موقوفات وجود نداشته است و مثلاً شهرداری فکر می‌کند آنجا جزو اراضی شهرداری است. بخش دیگری نیز در اختیار مردم است و مردم اطلاعی از موقوفه بودن آن ندارند.
آماری که رییس سازمان اوقاف سال گذشته به‌صورت رسمی اعلام کرد، چیزی حدود 5 هزار و 400 میلیارد تومان بدهی مجموعه نهادها به سازمان اوقاف است که بخشی از آن با تفاهم نامه‌ها به چرخه وقف برگشته است و بخشی از آنها در حال رایزنی برای پس‌گیری است.
*** منظور از تفاهم‌نامه یعنی احتمال دارد سازمان از حقوق موقوفات کوتاه بیاید؟
تفاهم به این معنی نیست که ما از حقوق موقوفه کوتاه بیاییم، بلکه به تفاهم می‌رسیم که حق موقوفه در جای خودش محفوظ بماند. طبیعی است وقتی مجموعه حرکتی رو به جلو داشته باشد، مشکلات و شبهاتی بوجود می‌آید و در رایزنی‌ها به مشکلات و سنگ‌اندازی‌ها مواجه شویم. قطعاً سازمان جلوی این دست‌درازی‌ها می‌ایستد و از گرفتن حق موقوفات کوتاه نمی‌آید. در حال حاضر نیز برای آن دسته از موقوفات که نیت خاص دارند، سازمان ورود کرده و از محل موقوفات، نیت را اجرا می‌کنند و نمی‌گذارد نیت، مسکوت بماند و در این زمینه هیچ‌گاه مسامحه نخواهد کرد.
