رهبر انقلاب اسلامی در ابتدای سخنان خود، دانشجویان و جوانان را به بهره‌گیری از فرصت کم‌نظیر ماه مبارک رمضان برای تقویت رابطه با خداوند متعال توصیه کردند و گفتند: این فرصت مغتنم انس با قرآن و نماز و دعا را به یک عادت نیکو و ماندگار تبدیل کنید.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه، جلسه‌ی دانشجویی امروز را جلسه‌ای پرنشاط، و روحیه‌ی جوانی و سرزندگی را موجب پیشرفت و استفاده از فرصتها در کشور برشمردند و افزودند: در مطالبتان غالباً دردها و نگرانی‌ها را بیان کردید، من نیز با بیان نگرانی‌ها و اشکالها کاملاً موافقم ولی توجه داشته باشید اگرچه روحیه‌ی نشاط و طلبکاری خیلی خوب است اما در بیان تعابیر و انتقادها باید دقت کنید چراکه بی‌دقتی در بیان، علاوه بر مؤاخذه‌ی خدایی، آثار نامطلوب دیگری خواهد داشت.
رهبر انقلاب اسلامی سپس با اشاره به چند مورد از مطالب دانشجویان و در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «آیا اشکالات و کمبودهای کنونی ناشی از اشکال ساختار است یا ضعف کارگزاران» گفتند: ساختار قانون اساسی ساختار خوبی است و اشکالی ندارد، البته در همه‌ی کشورها از جمله در کشور ما ساختارها در طول زمان تکمیل و نواقص و خلأهای آنها برطرف میشود، همانند اینکه در گذشته، مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود نداشت اما امروز وجود دارد.
ایشان درخصوص ایده‌ی «نظام پارلمانی» خاطرنشان کردند: این مسائل را در مجمع بازنگری قانون اساسی به تفصیل بحث کردیم و به این نتیجه‌ی امروز رسیدیم، چراکه مشکلات نظام پارلمانی برای کشور بیش از مشکلات نظام ریاستی است.
رهبر انقلاب در جمع‌بندیِ پاسخ به این سؤال تأکید کردند: در ساختار مشکلی وجود ندارد البته امکان کم و زیاد کردن آن وجود دارد، اما کارگزاران، اشکالها، کوتاهی‌ها، ناتوانی‌ها و سلایق گوناگونی دارند که نتیجه‌ی آن، این کمبودها میشود. البته اشتباه‌های ما مسئولان مانند اشخاص عادی نیست و شکافهای بزرگی در متن جامعه ایجاد میکند.
نکته‌ی بعدی که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به آن پرداختند، انتقاد یکی از دانشجویان از روند نامناسب خصوصی‌سازی‌ها و درخواست توقف آن بود.
ایشان با اشاره به خطاهای بزرگ انجام‌شده در زمینه‌ی خصوصی‌سازی، گفتند: بنده در این خصوص مکرراً تذکراتی داده‌ام که در برخی موارد منجر به اصلاح یا توقف کار نیز شده است، اما اصل خصوصی‌سازی نیاز مبرم اقتصاد و کشور ما است و نباید جلوی آن گرفته شود، بلکه باید جلوی لغزشها و خطاها در خصوصی‌سازی گرفته شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به یکی دیگر از مطالب مطرح شده در این جلسه، تأکید کردند: من همواره جریان جوان انقلابی را تأیید کرده و می‌کنم، البته این به معنای تأیید یک کار خلاف یا غلط نیست که ممکن است از تعدادی جوان انقلابی سر بزند. بنابراین من خطا را تأیید نمی‌کنم اما جوان انقلابی را حتماً تأیید می‌کنم و اگر چیزی غیر از این نقل شد، حتماً آن را قبول و باور نکنید.
«اقدام برخی‌ها در نسبت دادن تصویب برجام به رهبری» سؤال دیگر یکی از دانشجویان بود که رهبر انقلاب اسلامی درباره آن گفتند: شما البته چشم و هوش دارید و همه چیز را می‌فهمید. در آن نامه‌ای که درباره برجام به مسئولان نوشتم مشخص است که تصویب باید چگونه باشد. در آن نامه شرایطی ذکر شده که در آن صورت، تصویب میشود.
ایشان افزودند: البته اگر آن شرایط و خصوصیات اجرا و اعمال نشد، وظیفه رهبری این نیست که وسط بیاید و بگوید برجام نباید اجرا شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: این بحث که وظیفه رهبری در اینگونه مواقع اجرایی چیست، مقوله‌ای است، اما معتقدم در زمینه‌های اجرایی نباید رهبری وارد میدان شود و کاری را اجرا کند یا جلوی آن را بگیرد، مگر در مواردی که به حرکت کلی انقلاب ارتباط پیدا میکند که در آنجا وارد می‌شویم.
ایشان خاطرنشان کردند: من به برجام به آن صورتی که عمل و محقق شد، خیلی اعتقادی نداشتم و بارها نیز به خود مسئولان این کار از جمله به آقای رئیس‌جمهور و وزیر محترم امور خارجه این مطلب را گفتیم و موارد زیادی را به آنها تذکر دادیم.
رهبر انقلاب اسلامی یک توصیه‌ی روشی نیز درباره نحوه بیان انتقادها به دانشجویان داشتند و گفتند: بعضی دوستان انتقادهایی کردند که خوب و بسیاری از آنها نیز بجاست، اما لحن انتقاد را تند نکنید، در بیان انتقادها نقطه‌ضعف به طرف مقابل ندهید و جوری حرف نزنید که بتوانند شما را در مراجع قضایی محکوم کنند و از افراط و تفریط در بیان، و نفی قاطع یک مجموعه بپرهیزید. شما فرزندان من هستید تلاش کنید صحبت‌تان درست بیان شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس به برخی اقدامات و فعالیتهای مجموعه های دانشجویی در عرصه‌های داخلی، منطقه ای و بین المللی، بخصوص در یک سال گذشته اشاره کردند و افزودند: حمایت های مجموعه‌های دانشجویی از کارگران و ورود به نحوه واگذاریها در مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه و ماشین سازی تبریز و یا مطالبه از سه قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام در برخی موضوع‌ها و همچنین برگزاری تجمع‌ها در حمایت از مردم یمن و موضع‌گیری درباره حوادث نیوزیلند و نیجریه اقدامات خوبی بود که انجام گرفت.
ایشان در عین حال مجموعه های دانشجویی را به رعایت متانت و عقلانیت، در کنار نشان دادن اقتدار روحی و معنوی توصیه مؤکد کردند و گفتند: در اجتماعات و مطالبه گری ها، سخن منطقی تأثیرگذار خواهد بود و من ضمن تأیید اینگونه حرکت ها بر استمرار آنها تأکید دارم.
رهبر انقلاب اسلامی با یادآوری توصیه های قبلی خود به مجموعه های دانشجویی در خصوص نهضت کتابخوانی و لزوم مطالعه مستمر، خاطرنشان کردند: متأسفانه این حرکت، روال مطلوبی ندارد و مجموعه های دانشجویی و هیأت های اندیشه‌ورز آنها باید نسبت به طراحی برنامه های مطالعاتی برای دانشجویان، اقدام کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مقدمه بحث اصلی خود با اشاره به بیانیه گام دوم افزودند: این بیانیه یک ترسیم کلی از گذشته، حال و آینده انقلاب اسلامی است که در آن چهار نقطه اصلی و کلیدی وجود دارد: 1- عظمت وقوع و ماندگاری انقلاب اسلامی 2- عظمت کارکردِ انقلاب اسلامی تا به امروز 3- عظمت چشم اندازی که انقلاب اسلامی باید به آن برسد و 4- عظمت نقش نیروی جوان متعهد در مسیر پیش رو.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه انقلاب در چهل سال گذشته در عرصه های گوناگون بشری و ملی از جمله سیاسی، اجتماعی، علمی، عدالت و آزادی، کارکرد برجسته و ممتازی داشته است، خاطرنشان کردند: اکنون ما نیازمند یک حرکت عمومیِ منضبط، پرسرعت و همراه با پیشرفتِ محسوس و با محوریت جوان متعهد و حزب اللهی، به سمت چشم انداز و اهداف بلند انقلاب اسلامی هستیم تا حضور تأثیرگذار جوانان در نظام مدیریتی کشور تحول به‌وجود آورد.
رهبر انقلاب اسلامی پس از تشریح چهار نقطه اصلی بیانیه گام دوم و تبیین اهمیت فوق العاده ایجاد یک حرکت عمومی برای رسیدن به چشم انداز روشن انقلاب به طرح یک سؤال اساسی پرداختند: جوانان چگونه و در چه فرایندی می توانند به این حرکت عمومی ورود و در آن نقش‌آفرینی کنند؟
ایشان در مقدمه پاسخ به این سؤال گفتند: هر حرکت عمومی منضبط، صحیح و عقلانی به چهار عنصر نیاز دارد: «شناخت واقعی از صحنه»، «جهت گیری مشخص»، «برخورداری از عامل یا عوامل امیدبخش» و «اتخاذ راهکارهای عملی برای هدایت این حرکت عمومی».
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بحث «نیاز هر حرکت عمومی به شناخت صحیح از صحنه» خاطرنشان کردند: کسانی که محور و محرک این حرکت هستند، باید از عناصر موجود و درگیر در صحنه شناخت کافی داشته باشند و بدانند که «جمهوری اسلامی در چه وضعی است»، «فرصتها و تهدیدهایش چیست» و «دوستان و دشمنانشان چه کسانی هستند».
رهبر انقلاب در زمینه دومین عنصر هر حرکت عمومی یعنی «جهت گیری مشخص» نیز افزودند: جهت گیری حرکت عمومی ملت ایران به سمت تشکیل جامعه اسلامی و در نهایت تمدن پیشرفته اسلامی است.
ایشان وجود نقطه روشن و امیدبخش را باعث پیشروی و استمرار هر حرکت عمومی خواندند و افزودند: ظرفیت های اثبات شده ملت ایران در شکل دهی و به سر انجام رساندن کارهای بزرگ (که در پیروزی و استمرار انقلاب اسلامی ظهور کامل داشت)، مهمترین نقطه امید حرکت عمومی ملت ایران به سمت تحقق اهداف و چشم انداز روشن کشور است.
رهبر انقلاب وعده صادق و تخلف ناپذیر الهی درباره نصرت یاری کنندگان دین خدا را نقطه امیدبخش دیگری برشمردند و افزودند: فرسودگی و انحطاط تردیدناپذیر تمدن غربی که البته بروز ملموس آن زمان‌بر خواهد بود، نقطه امید دیگری در روند حرکت عمومی ملت ایران است.
ایشان «ارائه راهکارهای عملی» را چهارمین عنصر هر حرکت عمومی خواندند و خاطرنشان کردند: تبیین این عناصر چهار گانه در افکار عمومی به ذهن فعال و زبان گویا نیاز دارد اما عنصر چهارم به برنامه ریزی، هدایت، تمرکز، فعالیت لحظه به لحظه و پیگیری نیز نیاز دارد تا کاروان عظیم جامعه و به ویژه جوانان را به پیش ببرد.
رهبر انقلاب اسلامی از همین زاویه به بیان پاسخ سؤال اصلی بحث یعنی «چگونگی ورود و نقش آفرینی جوانان در حرکت عظیم ملت ایران» پرداختند و تأکید کردند: برنامه ریزی و ارائه راهکار برای هدایت حرکت عظیم ملت بر عهده جریانها و حلقه های میانی از جمله تشکلهای دانشجویی است که غالباً مجموعه های جوان، خوشفکر و فعال هستند و می توانند نقش و شأن محور بودن حرکت عمومی جامعه را برعهده بگیرند.
ایشان در بیان نمونه هایی عینی برای ورود و محوریت یافتن جوانان، به تشکیل کارگروههای فرهنگی در سراسر کشور از جمله در مساجد اشاره کردند و افزودند: تعبیر آتش به اختیاری که قبلاً بیان شد، مربوط به این گونه مجموعه ها است.
رهبر انقلاب با اشاره به تأثیرگذاری عمیق گروههای فرهنگی از اول انقلاب تاکنون خاطرنشان کردند: هر جا گروهی جوان با ذهن فعال و پویا شکل بگیرد، می تواند با تأثیرگذاری در محیط اطراف و دیگر مجموعه ها در «عزم و حرکت و بینایی و پیشرفت حرکت عمومی ملت» مؤثر باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «تشکیل گروههای سیاسی» را از دیگر روشهای ورود و حضور مؤثر جوانان در عرصه حرکت عمومی کشور دانستند و خاطرنشان کردند: «حزب بازی» بی برکت است اما تشکیل گروههای فعال سیاسی با هدف فهم کردن و تحلیل موضوع‌ها و حوادث سیاسی و انتقال این تحلیل به دیگران، می تواند تأثیری بسیار اساسی داشته باشد.
«تشکیل میزگردها و کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاهها» راهکار دیگر رهبر انقلاب برای حضور مؤثر جوانان در صحنه بود.
ایشان با ابراز ناخرسندی از کُندی این حرکت تأکید کردند: جوانان منتظر حرکت رئیس دانشگاه یا مسئولان دیگر نباشند، خودشان با مطالعه خوب و با حضور افراد دارای ذهن فعال و زبان گویا این میزگردها و کرسی های آزاد اندیشی را شکل دهند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: در حال حاضر درصد زیادی از دانشجویان در تشکلها فعال نیستند، اما اگر این گونه فعالیتها انجام شود، درصد بیشتری از دانشجویان به تشکلها و فعالیتهای دانشجویی راغب می شوند.
«تشکیل گروههای نهضتی در داخل دانشگاهها» و نیز «دعوت از دانشجویان کشورهای محور مقاومت برای بحث درباره مسائل بین المللی و مسائل مهم جهان اسلام» پیشنهاد دیگر رهبر انقلاب به دانشجویان برای حضور و هدایت حرکت عمومی ملت در مسیر تحقق افق روشن کشور بود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «تشکیل گروههای علمی و همکاری با مراکز و شرکتهای دانش بنیان» را نیز شیوه ای مؤثر خواندند و افزودند: ارائه خدمات از جمله حضور گروههای جهادی در مناطق مختلف راهکار بسیار مهم دیگری است که هر قدر تقویت و هدفدار شود می تواند میزان نقش آفرینی جوانان را در صحنه افزایش دهد.
«فعالیتهای اطلاعاتی مردمی» به مفهوم اطلاع رسانی صحیح درباره مسائلی نظیر سوءاستفاده ها، قاچاق و مسائل مشابه و «حضور در مسائل اجتماعی صنوف مختلف» دو روش دیگری بود که رهبر انقلاب در بحث چگونگی ورود و تأثیرگذاری جوانان در عرصه حرکت عمومی کشور بیان کردند.
ایشان افزودند: البته همه این راهکارها باید با الهام از جهت گیری کلی کشور یعنی «رسیدن به جامعه اسلامی و تمدن پیشرفته اسلامی» صورت گیرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نوعی جمع بندی از این بخش سخنانشان افزودند: این فعالیتها به ورود نسل جوان متعهد به عرصه مدیریت کشور منجر خواهد شد و طبعاً هنگامی که جوانان متعهد و حزب اللهی به معنای حقیقی کلمه، جزو مدیران ارشد کشور شدند، حرکت عمومی شتاب و رونق بیشتری خواهد گرفت.
ایشان با بیان نکته ای مهم گفتند: فعالیتهایی که با هدف ورود و تأثیرگذاری جوانان در جریان عمومی کشور صورت می گیرد، نباید به کارها و اهداف علمی مجموعه های جوانان ضربه بزند، بلکه باید هر دو کار را با هم به پیش برد، چرا که می توان هم نخبه‌ی پیشتازِ علمی بود و هم در گروههای جهادی یا نشریات و مجموعه های دانشجویی فعالیت کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره نشریات دانشجویی نیز گفتند: کسانی که در این نشریات فعال هستند، می توانند با تشکیل مجموعه هایی، بعد از دوران دانشجویی نیز در عرصه نشر ادامه حرکت بدهند و مؤثر باشند.
ایشان با اشاره به انتظار جوانان و تشکلها برای دعوت شدن به فعالیت و تأثیرگذاری تأکید کردند: مجموعه های دانشجویی نباید منتظر دعوت باشند، باید هرکس و هر تشکلی در هر زمینه ای توانایی دارد، خودجوش و البته با فکر و ذهن فعال و منضبط وارد عرصه شود و بدون توجه به مشکلات، تأثیرگذاری کند.
رهبر انقلاب خنثی شدن توطئه های نرم دشمنان را از نتایج مهم «عمل جوانان و تشکلهای دانشجویی به راهکارهای بیان شده» خواندند و خاطرنشان کردند: دشمن با هدف فلج کردن نسل جوان درصدد است آنان را به شهوات، مواد مخدر و برخی فعالیت های بیهوده در فضای مجازی مشغول و به نومیدی بکشاند اما با حرکات نشاط آور و امیدآفرین جوانان و مجموعه های دانشجویی، این توطئه نیز خنثی خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای عوامل مژده‌دهنده و امیدآفرین در کشور را بسیار بیشتر از عوامل مأیوس کننده خواندند و با اشاره به برخی مطالب دانشجویان در این دیدار، به جوانان عزیز میهن تأکید کردند: حتی اگر صد اشکال و ایراد در مسئولان یا عملکرد دستگاهها می بینید هرگز ناامید نشوید و با توکل به خدا، با مشکلات مبارزه و افق روشن آینده را محقق کنید.
ایشان افزودند: شما جوانان اطمینان داشته باشید که زوال دشمنان بشریت یعنی تمدن منحط آمریکایی و زوال اسرائیل را شاهد خواهید بود.
در ابتدای این دیدار 11 نفر از نمایندگان تشکلهای دانشجویی، آقایان:
- محمد امین مهدی پور، دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان
- امین شریفی، نماینده هیأتهای دانشجویی و گروههای جهادی
- طه بیات، نماینده انجمنهای علمی دانشجویی وزارت بهداشت و درمان
- رضا باستانی، دانشجوی دکترای حقوق و نماینده بنیاد علمی نخبگان
- سعید شعبانیان، نماینده کانونهای فرهنگی دانشگاهها
- علیرضا شریفی، نماینده بسیج دانشجویی
- محمدحسین صبوری، دبیر اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی
- رضا پیوندی، نماینده نشریات دانشجویی
- پیام مرادی، دبیر اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل
و خانم‌ها:
- نرگس حسینی، نماینده دفتر تحکیم وحدت
- مرضیه افشارنیا، نماینده تشکلهای دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی
به مدت دو ساعت دیدگاه‌ها و دغدغه‌های جامعه دانشجویی را بیان کردند.
مهمترین محورهای سخنان دانشجویان و نمایندگان تشکلهای دانشجویی به این شرح است:
- انتقاد از استفاده نکردن مسئولان از ظرفیت های داخلی
- لزوم اصلاح نظام انتخاباتی با هدف تقویت احساس مشارکت مردم و جلوگیری از آسیب هایی همچون هزینه های هنگفت در انتخابات
- انتقاد از اشرافی گری و نمایش تجمل آقازاده ها
- ضرورت بازتعریف هویت اجتماعی زنان و دختران انقلابی و برنامه ریزی برای استفاده از ظرفیت های اجتماعی آنان
- انتقاد از تبعیض میان دو نهاد آموزش عالی و آموزش و پرورش
- لزوم حمایت از جریانهای انقلابی در دانشگاهها
- انتقاد از اجرای پنهانی سند 2030 در برخی مدارس
- اهمیت توجه به پژوهش و استفاده از جوانان مستعد در این حوزه
- انتقاد از برگزار نشدن جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی
- استفاده از ظرفیت جوانان برای تغییر سبک زندگیِ سلامت‌محور
- انتقاد از حضور نیافتن مسئولان در دانشگاهها
- لزوم نگاه مسئله محور در دانشگاه و شناسایی معضلات همه قشرها و تلاش برای حل آنها
- انتقاد از کم توجهی مسئولان دانشگاهها به تخصیص بودجه برای فعالیت های فرهنگی
- لزوم ترسیم نقشه جامع پژوهشی به منظور شناسایی مشکلات ساختاری قوه قضائیه
- تأکید بر شفافیت قضایی و علنی بودن دادرسی ها به منظور جلوگیری از فساد
- مطالبه توجه به شهریه سنگین، شفافیت و نظارت همه جانبه و بکارگیری مدیران مؤمن و انقلابی در دانشگاه آزاد
- تأکید بر تدبیر مسئولان برای حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم
- انتقاد از نحوه خصوصی سازی که منجر به لطمه به تولید ملی، نابرابری و تعمیق شکاف اقتصادی شده است
- لزوم اصلاح سازوکارهای دیپلماسی فرهنگی و انتقاد از رویکرد محافظه کارانه در این حوزه
- انتقاد از رویکرد منفعلانه در سیاست خارجی که منجر به ارائه تصویری غیرواقعی از نظام شده است
- نفی پیشنهاد انفعالی مذاکره با آمریکا از زبان برخی افراد مرعوب و سیاست زده
- انتقاد از برخورد نامناسب با مطالبات معلمان، کارگران و پرستاران
- تقبیح رشد آسانسوری برخی آقازاده ها و جوانان فرصت طلب و وابسته احزاب و باندها به بهانه جوان گرایی
- انتقاد از عدم شفافیت در بررسی عملکردها و لزوم پاسخگویی مسئولان ارشد بیت رهبری
- تأکید بر پرهیز از شرطی کردن جامعه در برابر تصمیم‌های آمریکا
- انتقاد از برخورد با نشریات دانشجویی و دادگاهی کردن و تقابل سلیقه ای با آنها
- انتقاد از عملکرد وزارت نفت در تحریم و وابستگی بودجه به نفت و خام فروشی
- انتقاد از کاهش ارزش پول ملی و کاهش قدرت خرید مردم و نیز قرار دادن میلیاردها دلار ارز دولتی در اختیار عده ای خاص
- انتقاد از مسئولیت ناپذیری و فرافکنی گروه های سیاسی
- انتقاد از فرصت سوزی و معطل کردن مناسبات سیاسی به برجام
