کاظم روحانینژاد مجری نشست خبری بود.
روحانی سخنان ابتدایی خود را به راهپیمایی اربعین اختصاص داد و از همه نهادهای دولتی و غیردولتی و نیروهای مسلح در جهت خدمترسانی به زائران قدردانی کرد. وی همچنین از دولت و ملت عراق بهدلیل میهمانی از زائران ایرانی تشکر کرد.
روحانی ادامه داد: خوشحالم در مقطعی در خدمت اصحاب رسانه هستم که ما شرایط سخت و تاریخی سیاسی، اقتصادی و امنیتی را پشتسر گذاشتهایم. دولت تدبیر امید در 55 ماه اول تا دی 96 مسیری را طی کرد که همه شاخصهای سیاسی، امنیتی، منطقهای و بهویژه اقتصادی مسیر صحیح و مثبتی را طی میکرد؛ اما از دی ماه 96 وارد شرایط جدیدی شدیم که کبریت آن در داخل و سپس در خارج زده شد و وارد سال 97 شدیم.
* رشد اقتصادی در 6ماهه اول مثبت خواهد بود
وی برنامههای اقتصادی دولت را مورد توجه قرار داد و افزود: در سال 97 پیشبینی خارجیها و هم تحلیلگران اقتصادی داخل این بود که سال بسیار سختی را در پیش داریم و سال سختتری را در 98 خواهیم داشت، حتی برخی بحث تورم سهرقمی را هم برای ایران مطرح کردند. در این 18 ماه دولت و ملت از طوفان تحریمها عبور کردند و امروز قاطعانه میتوانیم اعلام کنیم که توطئههای آمریکا، استکبار جهانی و صهیونیزم و ارتجاع منطقه برای آسیب جدی زدن پایان یافته است و همه آنها اعتراف میکنند که با هوشمندی با صبر و مقاومت و ایستادگی، ایران از این شرایط بحرانی و یا شبهبحرانی عبور کرده است. از اردیبهشت سال 98 شاخصها، مسیر و حرکت درستی را نشان میدهد، یعنی تورم نقطه به نقطه ما از 52 درصد امروز به 34 درصد رسیده است، بنابراین طی این چند ماه تورم نقطه به نقطه بهسرعت کاهش پیدا کرده است و پیشبینیهای ما این است که تا پایان سال روند کاهشی خود را ادامه خواهد داد.رئیسجمهور گفت: رشد اقتصادی کشور در سال گذشته منفی بوده است، پیشبینی ما این است که 6ماهه اول سال رشد اقتصادی ما مثبت خواهد بود. در بخش اشتغال در تابستان امسال 843 هزار اشتغال خالص را داشتهایم. بیکاری ما از بالای 12 درصد به 10/5 درصد کاهش پیدا کرده است، یعنی 1/8منفی شده است و این بهمعنای موفقیت ایران در بخش اقتصادی است.
* ایران 98 از ایران 97 قویتر است
وی خاطرنشان کرد: در زمینه واردات و صادرات شرایط مناسبتری داریم و تراز ما گرچه مثبت در ششماهه نیست اما نسبت به پارسال بهتر است. در زمینه نرخ ارز بهسمت تعادل حرکت کرده و طبق آمار بانک مرکزی در یک سال گذشته حدود 40 درصد بر ارزش پول ملی افزوده شده است. همه آمار و ارقام و شاخصهای اقتصادی به ما میگوید که در مسیر آرامش اقتصادی در حال حرکت هستیم. البته دولت انتظارات بیشتری برای تغییر در ساختارها داشت تا بتواند بیشتر به مردم در رفع مشکلات کمک کند. برخی از این توقعات انجام شده و برخی هنوز انجام نشده است.وی با اشاره به سفر اخیر خود به نیویورک تصریح کرد: از لحاظ سیاسی و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران شرایط بسیار قویتر و مستحکمی دارد، در سازمان ملل کاملاً برای ما روشن بود که همه کشورهای دنیا اذعان دارند که ایران 98 از ایران 97 قویتر است و همه ایستادگی ملت ایران را تحسین میکردند. البته 18 ماه سختی بر مردم ما گذشت بهویژه کسانی که دارای درآمد و حقوق ثابت بودند، با همه وجودمان در دولت مشکلات مردم را حس میکردیم، اما این کار دولت بود که توانست شاخصها را علیرغم فشارها برگرداند که این کار سختی بوده و از همه کسانی که به ما کمک کردند، تشکر میکنم.
روحانی با بیان اینکه مسئولین در این جنگ بزرگ روانی، سیاسی و اقتصادی نترسیدند، گفت: در این جنگ شکست نخوردیم و راه آینده را بهتر از گذشته ادامه خواهیم داد. تمام تلاش دولت این است که در دو سال باقیمانده آرامش و ثبات را به زندگی مردم برگرداند و از مردم تقاضای کمک میکنیم تا در این راه پیروز باشیم.
روحانی تأکید کرد: با همه وجود در دولت مشکلات مردم را احساس میکردیم اما این را هم از ما بپذیرید که این کار عظیم دولت در طول این 18 ماه بود که توانست بهرغم فشار بیشتر تحریمها و اقتصادی شاخصها برگرداند، این کار آسانی نبود. من از تمام دستاندرکاران، وزرا و از همه مسئولان اقتصادی و بانک مرکزی و از همه بانکهای کشور که به ما یاری رساندند و از همه مدیران در سطح کشور تشکر و سپاسگزاری میکنم.
به گزارش تسنیم، وی گفت: تلاش دولت این است که در دو سال آینده تا پایان دولت، دوران آرامش و آسایش را مجدداً برای مردم در زمینههای اقتصادی و سیاسی فراهم سازیم. امیدواریم در این راه بتوانیم در جهت آسایش مردم قدمهایی موفق برداریم. از اینکه با فاصله بیشتری از روال معمول خدمت خبرنگاران رسیدیم، عذرخواهی میکنم و امیدوارم در آینده بتوانیم این تأخیر را جبران کنیم چون من برای این گونه جلسات اهمیت قائلم.
روحانی اضافه کرد: البته روال ما در حدود 6 ماه گذشته این بود که مسائل مهم را روزهای چهارشنبه در جلسات هیئت دولت طرح میکردم و صدا و سیما هم در بعضی موارد ما را در انتشار این سخنان یاری میکند و در بعضی موارد هم احتمالاً چون از سخنان راضی نبودند یاری نمیکرد. به هر حال صدا و سیما است و ما باید در این دو سال باقیمانده با آنها بسازیم.
----------------------------------------------------
سؤالات خبرنگاران از رئیسجمهور آغاز شد.
خبرنگار شبکه خبر: آقای رئیسجمهور، سه کشور اروپایی با بیانیه اخیر خود در عمل نشان دادند که از آمریکا تبعیت میکنند و نمیتوانند بهعنوان شریک تجاری روی آنها حساب کرد. چشمانداز رابطه ایران با انگلیس و فرانسه را چگونه ارزیابی میکنید؟
روحانی: آمریکا بهدلیل فشار افراطیون داخلی و فشار رژیم صهیونیستی و عربستان که این دو، اعتراف کردند که در موضوع خروج آمریکا از برجام همه تلاش خود را بهکار گرفتند یک خطا و اشتباه بزرگی را آمریکا مرتکب شد. کار هوشمندانه نظام جمهوری اسلامی انجام داد چرا که آنها میخواستند ما از برجام خارج شویم و آمریکا بار تخلف خود را حمل نکند. ما اجازه ندادیم آمریکا در این زمینه بار را بر دوش ایران و دیگران بگذارد و همچنان بر دوش آمریکاست، امروز بهجز دو سه کشور کوچک هیچ دولت و کشوری نیست که کار آمریکا را تأیید کند و همه این را بهنوعی محکوم میکنند. 5 کشور باقیمانده قرار شد خروج آمریکا را بهنحوی جبران کنند.البته من تعبیر شما را قبول ندارم. روابط ما با چین و روسیه خوب است اما سه کشور اروپایی به قولهای خود نتوانستند عمل کنند. اقدامات ایران اتکا به ملت ایران و در قدم بعدی کاهش تعهداتش بوده است. از اردیبهشت امسال کاهش تعهدات را انجام دادیم، بعد آب سنگین را اعلام کردیم. در این دو ماه ضمن مذاکرات با اروپا به نتیجه نرسیدیم، مرحله دوم را با افزایش غنیسازی آغاز کردیم و اعلام کردیم زمانبندی برجامی را انجام نمیدهیم.
شما ببینید IR2 و شش و هشت ما هم امروز کار میکند. آیآرهفت و نُه ما هم کار میکند بهزودی. بهنظر من گام سوم اقدام خوبی است که ایران آغاز کرده است. اگر در این میان برگردند ما هم برمیگردیم به توافقات، اگر نه ما این روند را ادامه میدهیم.
خبرنگار قدس: دولت قرار است بودجه سال 99 را بر اساس یک جراحی بزرگ تقدیم مجلس کند، آن جراحی هم کاهش اتکا به نفت است و قرار است درآمد فروش نفت صرف بودجه عمرانی و سرمایهگذاری شود چهمیزان این رؤیای 40ساله دولتها برای کاهش به نفت بسترسازیها برای آن انجام شده است؟ البته قرار است از طریق دریافت مالیات بحث بودجه جاری تأمین شود چهمیزان میتوان امیدوار بود تا در سال 99 دولت دچار کسری بودجه نشود؟
روحانی: ما فکر میکردیم پاسخها طولانی میشود اما گویا سؤالها هم طولانی است (با خنده). بله! به نکته درستی اشاره کردید. همه شاخصها در سال 98 مثبت است اما در زمینه بودجه گرفتاریهایی داریم که باید ارقام آن را تأمین کنیم. البته از لحاظ عمرانی امسال وضع بهتری داریم و بیش از 30 هزار میلیارد تومان تا کنون پرداخت شده است. بودجه جاری باید از درآمد نفتی جدا شود، اما این نیازمند جراحی دقیقی است و ما در حال انجام این کار هستیم. البته کار سختی است چراکه کشوری که تکیه به بودجه نفت داشته اگر بخواهد تکیه خود را بر مالیات و اوراق بگذارد، کاری سختی خواهد بود.دولت و ستاد اقتصادی دولت در حال انجام اقداماتی است و شورای هماهنگی سه قوه هم موضوع را دستور کار قرار داده و تصمیماتی هم اتخاذ کرده. تا زمان تقدیم بودجه به مجلس در آذرماه این کار انشاءالله به نتیجه خواهد رسید.
الجزیره عربی: با توجه به تحرکات دیپلماتیک ایران در منطقه اخیراً عمرانخان نخست وزیر پاکستان به تهران آمد و طرح میانجیگری بین ایران و عربستان را مطرح کرد. پاسخ ایران به این طرح چه بود؟ اخیراً نیز مطرح شده بود که هیئت بلندپایهای از امارات بهریاست مشاور امنیت ملی این کشور به ایران آمده است، آیا این موضوع را تأیید میکنید؟ روابط ایران و امارات به کجا رسیده است؟
روحانی: یکی از اهداف سفر نخست وزیر پاکستان این بود که در زمینه مسائل و مشکلات منطقه با هم گفتوگو کنیم بهدلیل اینکه نخست وزیر پاکستان روز سهشنبه عازم عربستان است و او میخواست نکات مورد نظر ما را بشنود. خوشبختانه نخست وزیر پاکستان خدمت مقام معظم رهبری هم رسید و ایشان هم نکاتی را که لازم بود مطرح کردند. برای حل مسائل منطقهای، موضوع یمن موضوع مهمی است که اگر در آنجا به پایان جنگ منتهی شویم یکی از گرههای منطقه از جمله در روابط ایران و عربستان باز خواهد شد.ما هیچ وقت نخواستیم با همسایگان روابط بدی داشته باشیم و طرح بسیار مهمی را هم در سازمان ملل ارائه کردیم بهنام ائتلاف امید و این طرح امروز برای هشت کشور منطقه ارسال شده است. همچنین با سازمان ملل در حال گفتوگو هستیم و امیدواریم طرح ائتلاف امید بتواند مسائل منطقه را با چارچوبی که ایران مطرح میکند حل کند و امیدواریم گوش شنوایی برای سخنان ما وجود داشته باشد. البته غیر از پاکستان کشورهایی مانند عراق هم در این زمینه تلاش میکنند. ما مشکلی نداریم که از طریق گفتوگو مسائل را با کشورهای منطقه از جمله عربستان حل کنیم.
گرچه آنچه در دریای سرخ ( مورد هدف قرار گرفتن نفتکش ایرانی) واقع شد و کشتی ما هدف قرار داده شده بود مشکلاتی را ایجاد کرد و میزان تحقیقات ما بهزودی به نتیجه برسد. آنچه مسلم است یک رژیمی با کمک برخی از کشورها این کار را انجام داده و ما داریم بررسی میکنیم تا ببینیم چه اتفاقی افتاده است.
درباره رابطه با امارات هم بله برخی از مقامات اماراتی به ایران آمدند، روابط تهران و امارات در ماههای اخیر بهتر از گذشته است و روند به سمت و سوی بهبود روابط است.
روزنامه ایران: برخی از مردم و هواداران شما میپرسند؛ آیا آقای روحانی بعد از انتخابات تغییر کرده است و به رأی ملت پشتپا زده است؟ آیا شما تغییر کردهاید؟ و بفرمایید در چه شرایطی وعدههای دادهشده عملیاتی نشده است.
روحانی: در انتخابات با مردم وعدههایی داده شد و مردم هم خواستهایی داشتند که مطرح کردند. شرایط انتخابات در یک شرایط عادی بود و در منطقه آرامش نسبی بود، داعش شکستهای سنگینی را متحمل شده بود؛ برجام باعث شده بود شرایط اقتصادی بسیار خوبی بهوجود آید. در سالی که برجام اجرا شد، بالاترین رشد اقتصادی را در سال بعد داشتیم. آنچه به مردم وعده دادم که کوشش خواهم کرد که از طرف ایران برجام صدمه نبیند چراکه طرح آمریکاییها این بود که ایران برجام را بشکند.وعده دادیم شرایط اقتصادی را از طرف مردم پیش میبریم، اما با شرایط جدیدی مواجه شدیم و پیشبینی نمیکردم که افرادی کمخرد حادثهای را در مملکت بهوجود بیاورند و ضدانقلاب از آن سوءاستفاده کنند و بعد از آن ترامپ روی آن سوار شود و شدیدترین تحریمها را که هیچوقت شاهد آن نبودیم علیه ایران وضع کنند. البته حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل را هم داشتیم. فکر نمیکردیم در منطقه عدهای اینقدر بهدنبال شرارت باشند، همه اینها در این شرایط بوده و کاری که دولت رائه کرده نشان میدهد دولت خسته نیست و میتواند از سختترین شرایط بحران اقتصادی خارج شود، همانطور که در سال 96 هم ظرف پنج روز از بحران اجتماعی خارج شدیم.
در سفر سازمان ملل دو پیام رسا به دنیا دادیم، یکی پیام صلح ایران برای منطقه بود که پذیرفته شد و دیگری اینکه ما از مذاکره نمیترسیم و حتی در این سفر آماده بودیم اجلاس سران 1+5 در سطح سران برگزار شود بهشرطی که جلسه 1+5 باشد نه جلسه انتخاباتی برای ترامپ. به سران اروپایی هم گفتم که هرگاه مطمئن شوم منافع ملت ایران در جلسهای تأمین میشود، در آن جلسه شرکت خواهم کرد ولو اینکه خود قربانی شوم و در آینده هم این کار را خواهم کرد و هرگاه احساس کنم ملاقات و یا جلسهای منافع ملت را تأمین میکند، من افتخار خواهم کرد که این فداکاری را بکنم.
خبرنگار خبرگزاری فارس: پس از افشای حقوق نجومی رهبر انقلاب بر مقابله با آن تأکید داشتند. نتیجه این موضوع این شد که در بند 29 قانون برنامه ششم به دولت تکلیف شد که سامانهای برای اعلام حقوق مسئولان راهاندازی کند که متأسفانه تاکنون دولت که خود مجری است از اجرای این قانون در سند بالادستی خودداری کرده است. از سوی دیگر یک پیشنهاد اینکه حالا که مجلس بدنامی اجرای شفافسازی را بر خود پذیرفته است دولت خود بهصورت داوطلبانه شفافسازی را اجرا میکند؟
روحانی: اصل موضوع، موضوع مهمی است. حقوقهای نجومی که در سؤال مطرح کردید، در اصل حقوقهای ناعادلانه بود که بهعنوان حقوق نجومی در شعارهای انتخاباتی مطرح شده بود؛ کلّش را پس گرفتیم. دولت آغازگر شفافیت بود، آییننامه شفافیت را در دولت ایجاد کردیم. دولت سه لایحه در دستور کارش دارد، لایحه شفافیت را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرده است. هر کسی برای مردم تصمیمی بگیرد در هر شورا و جمعی باید معلوم باشد چه تصمیمی میگیرد و چهکسی چه رأی و نظری دادند. لایحه مبارزه با مفاسد و سالمسازی اداری را هم داریم که انشاءالله بهزودی تقدیم مجلس میکنیم. این لایحه دوم را هنوز تقدیم نکردیم. لایحه تعارض منافع هم لایحه سوم در این حوزه است.مبارزه با فساد کاری ضروری است، اما بهصورت موردی و هیجانی ما را به هدف نمیرساند و باید ریشه فساد را از بین ببریم. آنچه مهم است از بین رفتن فساد است و راهحلش هم آن سه لایحهای است که اعلام کردم. سامانهها هم اعلام میشود و هر سه قوه باید با هم باشند.
سیبیاس آمریکا: با توجه به اینکه طرح استیضاح ترامپ در آمریکا مطرح شده است که شاید منجر به تغییر رئیسجمهور آمریکا شود آیا شما تمایل به مذاکره با یک رئیسجمهور جدید دارید؟
روحانی: مشکل ما مواجهه با رئیسجمهور آمریکا یا مذاکره نیست، این است که آیا در مذاکره خواسته مردم ما، مشکلات آنان و مسائلشان تأمین میشود یا نه. برای ما مهم نیست که رئیسجمهوری در آمریکا چهکسی باشد. البته ویژگیهای آقای ترامپ هم هست که هر روز حرف خود را عوض میکند و یک روز کسی را واسطه میکند و فردا میگوید "من به او چیزی نگفتهام"! یا توییت میکند و در آن چیز دیگری میگوید که این ویژگیهای اخلاقی کار را نه صرفاً برای ما بلکه برای همه دنیا کار را سخت کرده است.ما پیش از این هم گفتیم که هر وقت آمریکا تحت آن شرایطی که گفتیم اگر تحریمها را لغو کرد حاضر به مذاکره هستیم.
خبرنگار روزنامه سازندگی: جنابعالی اخیراً صحبتی درباره برگزاری انتخابات پرشور در اسفندماه سال جاری داشتید که الزام آن را فضای بازتر و برداشتن برخی فیلترها دانستید. آیا جنابعالی و یا دستیارانتان با شورای نگهبان برای این رفع فیلترها رایزنیها داشتهاید؟ البته نگرانیهایی نیز درباره انتخابات اسفندماه وجود دارد؟ چرا لایحه جامعه انتخابات به این دوره از انتخابات نرسید؟
روحانی: برای لایحه جامع انتخاباتی زحمات زیادی کشیده شد. خیلی امید داشتیم وقتی به مجلس میرود در زمان خودش تصویب [شود] و امسال بر آن اساس انتخابات انجام گیرد. اینکه در انتخابات چه مد نظرمان است شکست دیگری برای آمریکا است. اگر بتوانیم برای مردم نشاط انتخاباتی ایجاد کنیم شکست آمریکا رقم میخورد.علیرغم تفسیرهایی که از حرف من کردند، همه نهادها قابل احترام هستند. با لایحه جامع انتخابات که عالی میشود، چون شورای نگهبان باید اعلام کند چهکسی رد شده و چرا و چهکسی تأیید شده است. هرکسی نظام ما را قبول دارد حالا دارای هر سلیقهای است باید بتواند در انتخابات شرکت کند. شورای نگهبان نهاد نظارتکننده است، دخالتکننده نیست. امیدواریم کارش را بهخوبی انجام دهد. دولت مجری انتخابات است. همواره رابط ما وزیر کشور و گاهی معاون اول و برخی وزرای دیگر با شورای نگهبان بودهاند.
خبرگزاری اسپوتنیک: بهنظر شما حمله ترکیه به شمال سوریه چهمیزان بر روند صلح آستانه تأثیرگذار خواهد بود و ایران چه تدابیری در این زمینه داشته است و چه پیشنهاداتی ارائه کرده است؟
روحانی: ما امروز با حادثهای مواجه هستیم که خوشایند نیست، نه برای منطقه و نه برای مردم کرد سوریه و دولت آنجا. همه باید تلاش کنیم روند آستانه که تاکنون بهترین روند برای برقراری صلح در سوریه بوده حفظ شود. ترکیه نگرانیهایی در شمال سوریه دارد که ما در اصل این نگرانی با ترکیه مشکلی نداریم و آن را میپذیریم اما شیوهای را که آنان انتخاب کردهاند نمیپذیریم. ترکیه دولت دوست ماست، اما شیوههای بهتری هم برای رسیدن به هدف وجود دارد.بارها گفتهام که همه باید کمک کنیم که ارتش سوریه در این منطقه مستقر شود اما الآن ترکیه وارد خاک سوریه شده است و ما نگران این وضع هستیم چراکه در آن عدهای مجدداً کشته میشوند و عدهای دیگر آواره میشوند و تاکنون خیری از این حرکت ندیدهایم. ترکیه زودتر باید این روند را پایان دهد که منافع منطقه در آن تأمین شود و روند اصلی که بازگشت آوارگان، برقراری صلح و برگزاری انتخابات آزاد است انجام شود.
روزنامه کارو کارگر: در چند سال اخیر چهمیزان مسکن اجتماعی، کارگری و امید ساخته شده است؟ دولت تنها مسکنهای مهر را تکمیل کرده است؟
روحانی: مسئله مسکن موضوع مهمی برای مردم است. در ایران کسانی هستند که از زمان تشکیل خانواده بهدنبال مسکن هستند و خدای ناکرده گاهی تا آخر عمر طول میکشد، ما باید این زمان را کوتاه کنیم. دولت وقتی آمد با دو مشکل روبهرو بود؛ یکی برای ساخت مسکن مهر 43 هزار میلیارد تومان از جیب بانک مرکزی و مردم برداشته شده بود و تورم داشتیم، آن کار کار دقیق و درستی نبود. دوم آنکه این خانهها نیمه بودند. کار اصلی تکمیل خانههای نیمهکاره بود. تا کنون بیش از یک میلیون مسکن درست کردیم. این خانهها نه آب و برق و نه پاسگاه و مدرسه داشت. پول عظیمی برای زیرساختها خرج شد. وزارت راه و شهرسازی در آن مقطع (دولت یازدهم) روی توسعه بندگاهها و راه و جاده متمرکز بود. در این دولت روی مسکن کار کردیم. وزیر مسکن تکمیل 900 هزار مسکن را تا پایان این دولت قول داده است.صداوسیما: اخیراً اعلام شده اتکای به نفت در بودجه سال 99 کاهش خواهد یافت و در این میان نگرانیهایی درباره افزایش قیمتهای حاملهای انرژی در جامعه ایجاد شده است، دولت برای اینکه فشاری بر دوش مردم تحمیل نشود و خلق پول هم نشود که باعث تورم شود چه برنامهای دارد؟ از سوی دیگر برای مقابله با فرار مالیاتی و افزایش پایههای مالیاتی چه تدبیری اندیشیده شده است؟ چه راهکارهایی برای جلوگیری از خامفروشی اندیشیده شده است؟
روحانی: باید متکی به نفت نباشیم. در زمینه اوراق ما فرصت خوبی داریم و دولت فروش اوراق را هم بهزودی شروع میکند. فروش سهام هم موضوع مهمی است که کارش شروع شده ولی باید سرعت بیشتری یابد. در مورد موضوع قیمت سوخت هم باید تصمیمگیری نهایی انجام شود، اما به این معنا نیست که بخواهیم به مردم فشار آوریم ما نمیخواهیم که قیمت سوخت را بالا ببریم. این کار نه برای مردم قابل قبول است، نه ما میخواهیم چنین کاری کنیم. اما هر مقدار پول هم که از قیمت سوخت حاصل شود باید به مردم برگردد.یعنی اگر ما هروقت هر مقدار به قیمت سوخت اضافه شود آن را به مردم بازمیگردانیم و به بودجه برنمیگردد. همچنین ما باید جلوی فرار مالیاتی را بگیریم، ما باید در این شرایط برای موضوع سوخت راهحل مناسب را پیدا کنیم که همکاری سه قوه را میطلبد هرچند که کار دولت است و در این زمینه نظرات سه قوه به رهبری اعلام شده و منتظر اعلام نظر ایشان هم هستیم. در مورد خامفروشی هم الآن به حداقل رسیده، این کار البته باید متوقف شود ولی نه به این معنا که حضور ما در بازار انرژی جهان تعطیل شود چراکه این نشان قدرت ما است ما نباید چاههای نفتمان را ببندیم و نفت را نفروشیم.
خبرنگار روزنامه اعتماد: جنابعالی در 2 دوره انتخابات شعار حقوق شهروندی دادید و منشور حقوق شهروندی در دولت شما تدوین شد، دستکم در 2 سال گذشته در این زمینه دولت منفعل بوده است؟ از این موارد نقض حقوق شهروندی درباره بازداشت فعالان محیط زیست، فعالان کارگری، خبرنگاران و بازداشت متهمان در ترور دانشمندان هستهای گویا اتفاق افتاده است؟ جنابعالی یا وزیر اطلاعات نمیخواهید در این زمینه گزارشی به افکار عمومی ارائه کنید؟
روحانی: مسئله حقوق شهروندی یکی از مهمترین مسائلی است که باید مورد توجه همه قوا قرار بگیرد، اولش هم خود دولت است. من فکر میکنم قدمهای خوبی نسبت به حقوق زنان، اقلیتها و فضای گفتوگو در دانشگاه و جامعه برداشته شده است. شما به پروندههایی که در قوه قضاییه مطرح شده اشاره کردید. رئیسجمهور طبق اصل 113 قانون اساسی باید مداوم حواسش به قانون اساسی باشد. این موضع کجا فراموش شده است؟ برخی اصول را من در سخنرانیها میگویم عدهای عصبانی میشوند. همهپرسی در همین قانون اساسی است؛ اگر بد است حذف کنید. اصل 113 را شورای نگهبان تفسیر کرده که عملاً انگار این اصل را نداریم. به مجلس تذکر میدهم میگویند طبق تفسیر شورای نگهبان چنین است، به قوه قضاییه میگویم همین را میگویند. اصل 113 اصل مهمی است مردم به رئیسجمهور رأی نمیدهند که فقط مسئول اجرای قانون باشد، مسئول نظارت هم هست. اگر میخواهیم تفسیری کنیم بگذاریم برای رئیس بعدی و از قبل به مردم این موضوع را بگوییم. تفسیری که میگوید هرجا مسئول مستقیمی ندارد رئیسجمهور باید باشد، پس این اصل را برای چه تصویب کردند. بهنظرم اگر این اصل اجرا شود مشکلات برطرف میشود.دو نمونه اشاره کردید که وزارت اطلاعات ما کارهای خوبی کردند. وزیر اطلاعات از اول هم با من مشورت کرد و گفت عدهای را در دولت قبل دستگیر کردند اما ما در عمل به این نتیجه رسیدیم شواهد و قرائن کافی نیست. کسی را مأمور کرد، بررسی کرد، گفتند "اینها بیگناه هستند و باید خسارت پرداخت کنیم."، رقم بزرگی هم گفت، من پذیرفتم، گفتم "خسارت مردم را بدهید". این پیش میآید قاضی و ضابط ممکن است اشتباه کنند. مهم این است دولت شهامت پذیرفتن اشتباه را داشته باشد ولو اگر اشتباه برای دولت قبل باشد. کار بسیار عظیم و بزرگی وزارت اطلاعات انجام داد.
درباره پرونده محیطزیستیها وزارت اطلاعات ما گزارش بسیار دقیقی تهیه کرده من دیدم و خواندهام و امیدوارم قوه قضاییه هم به آن توجه کند.
شبکه روسی: آیا مسبب اصلی حمله به نفتکش ایرانی مشخص شده است؟ واکنش ایران به تعرضات احتمالی در آینده چه خواهد بود؟ ضمن اینکه اخیراً بحث امنیت نفتکشها مطرح شده است، تدبیری برای عدم تکرار اینگونه اقدامات انجام شده است؟
روحانی: روز جمعه صبح در دریای سرخ شاهد آن بودیم که یک نفتکش ما دچار مشکل شد، البته ساعاتی بعد به ما گفتند دچار حمله شده و برای ما مشخص شد که این حمله از بیرون بوده و ناوچهای یا قایقی بهسوی آن راکتی یعنی چند راکت بهسوی آن پرتاب کرده که لااقل 2 راکت به آن اصابت کرده است. برای ما مسجّل شده بهسوی این نفتکش راکت شلیک شده و این نفتکش مجهز به دوربین است. دوربین تصاویر را ضبط کرده و از طریق تصاویر کاملاً مشخص است از چهجهتی این موشک دارد اصابت میکند. قطعات این موشک از داخل کشتی جمعآوری شده و فیلم آن قطعات ارسال شده و آن را دیدهایم.در حال بررسی هستیم که چه دولتی در این زمینه دخالت داشته، چراکه حتماً دولتی در این کار دخالت داشته و کار تروریستی و گروهکی نیست. اما این دولت کدام است و چگونه بوده هنوز زود است و زمانی که به این اطلاعات دقیق رسیدیم به مردم اعلام خواهیم کرد. هرکشوری که مسبب آن باشد حتماً به او پاسخ مناسب خواهیم داد.
روزنامه کیهان: سال گذشته در اوج جنگ اقتصادی در مجموع 18 میلیارد دلار از ذخایر ارزی در قالب ارز 4200تومانی بر باد رفت؟ مسئولیت این کار با چهکسی است؟
روحانی: اولاً 18 میلیاردی که میگویند بر باد رفته اینگونه است که 18 میلیارد را برای واردات کالا ثبت سفارش کردند، مثلاً ما برای کالا امسال 19 میلیون به برخی افراد دادیم و آنها گفتند میخواهند این جنس وارد شود. البته اینها باید بررسی شود و اگر کسی پول گرفته و جنس را وارد نکرده و باید با آن برخورد شود. این حرف بسیار غلطی است که میگویند 18 میلیارد بر باد داده شده است این حرف نادرست است.شما میدانید در سال 97 یک بحران در کشور ایجاد شد و قیمت ارز ساعتی تغییر میکرد. شما میدانید در بازار چه خبر بود و چه نگرانیهایی ایجاد شد. در دولت درباره این که ما چه کنیم تقریباً همه اتفاق نظر داشتند که باید برای کالاها ارز را با نرخ واحد ایجاد کنیم.
البته بنده در آن جلسه با این اقدام موافق نبودم، گفتم اگر تمام افراد اقتصادی دولت اتفاق نظر دارند بنده میپذیرم و چون همه بهاتفاق نظر داشتند از آقای جهانگیری خواستم این را اعلام کند. این کار در آن زمان کار درستی بود و اولین روزنامهای که از آن تعریف کرد هم کیهان بود، مقام معظم رهبری هم گفتند کار خوبی است. اصل تصمیم ایراد نداشت ولی باید به هر کس پولی داده میشد اعلام شود و اگر کسی پول گرفت و جنس مورد نظر را وارد نکرد با آن برخورد شود.
اعلام ارز 4200تومانی علیرغم اینکه بنده مخالف بودم کار بسیار خوبی بود اما عدهای سوء استفاده کردند که حتماً باید بررسی شود و کسی اگر تخلف کرده باید با آن برخورد شود.
روزنامه آسیا: بهاعتقاد برخی از اقتصاددانان نقدینگی غیرنقدی مخرب در جامعه وجود دارد که دولت را آزار میدهد و این نقدینگی بهعنوان پولهای کثیف در آستانه انتخابات احتمال ورودش به ساختار کشور وجود دارد، آیا جنابعالی وجود این نقدینگی مخرب را تأیید میکنید؟
روحانی: خود نقدینگی بهنظر من چیز بدی نیست اما منبعش خیلی مهم است. اگر پایه آن پولی باشد خطرناک است. درست است که نقدینگی خودش پتانسیل تخریب بزرگ را دارد، اگر جای درست این نقدینگی استفاده شود مشکلی نیست، اما اگر بهسمت دلار و سکه برود خطرناک است. خوشبختانه امروز بازار ما بازار پرنشاطی است. بورس ما بیش از 80 درصد رشد داشته است. ما همه حواسمان باید جمع باشد که نقدینگی درست هدایت شود.روزنامه فایننشیال تایمز: بعد از دو سال نشست خبری شما برگزار میشود، اظهارات ابتدایی شما ظفرمندانه بوده است. در شرایط فعلی آیا دوران تنش و تهدید به پایان رسیده است؟ ایران بهسمت تنشزدایی در روابط خود با آمریکا و عربستان حرکت میکند؟ گام بعدی ایران در کاهش تعهدات برجامی علیرغم تهدیدات اروپاییها برداشته میشود؟ خصوصیات آن چه خواهد بود؟
روحانی: البته دو سال نیست، حدوداً یک سال و نیم کمتر یا بیشتر از این بوده است... این موضوع دلیل سیاسی نداشت، بهمن 96 نشست خبری برگزار شد. حالا الآن به زمان خوبی منتهی شد چون یک طوفان بزرگ از سر کشور گذشت و ما ترجیح میدهیم در زمان طوفان کار کنیم بهجای حرف زدن.ببینید امروز همه در دنیا مشتاق هستند با ایران مذاکره کنند. عمرانخان گفت ترامپ گفته "واسطه شو تا با فلانی در سازمان ملل دیدار کنم". هر کس می آمد همین را میگفت. با برخی از کشورهایی که گفتید مثل عربستان مشکلی برای گفتوگو نداریم. در شرایط فعلی امکان اینکه جنگ یمن متوقف شود از هر زمان دیگر بیشتر است. امروز ایران بهعنوان یک کشور سرافراز مورد قبول همه است و بسیاری از رهبران دنیا به ما گفتند "شما چگونه با این همه تحریم و فشار مقابله میکنید؟". البته آثار طوفان همچنان باقی است. ما آمادگی داریم با غرب و کشورهای منطقه مذاکره کنیم. اگر در پایان دیماه اقدامی را از سوی طرف مقابل در برجام مشاهده نکنیم در پایان زمان مقرر اقدام بعدی را انجام خواهیم داد.
خبرنگار برنا: یکی از خواسته جامعه زنان حضور در ورزشگاه بود، چه روندی طی شد تا بانوان در ورزشگاه حضور پیدا کنند؟ آیا جنابعالی این تصور را داشتید که این اتفاق رخ دهد؟
روحانی: حتماً پیشبینی میکردم که این اتفاق رخ دهد، در واقع از دولت یازدهم من با دو وزیر کشور و ورزش صحبت کردهام که راه را برای حضور بانوان در ورزشگاهها باز کنند و زمینه را در این باره فراهم سازند، حتی بهخاطر دارم که افطاری با حضور پیشکسوتان ورزش برگزار شد و من آنجا از برخی ورزشکاران پیشکسوت پرسیدم "آیا در رژیم گذشته که ورود بانوان به ورزشگاهها آزاد بود آنچه امروز درباره وضعیت ورزشگاهها مطرح میشود و میگویند سخنان نادرست و نامناسب در آن محیط بر زبان رانده میشود وجود داشت یا نه؟"، اظهار میکردند که چنین اتفاقی نمیافتاد چون خانمها در ورزشگاه بودند و مردان هم رعایت آنان را میکردند. من وقتی چنین حرفی را شنیدم بسیار خوشحال شدم و این موضوع را در جلسه هیئت دولت هم مطرح کردم و گفتم بهخلاف آنچه گفته میشود حضور زنان در ورزشگاهها نهتنها منجر به بیاخلاقی نمیشود، بلکه زمینه را برای بهتر شدن وضعیت اخلاقی هم فراهم میکند.ما پیش از این هم تلاشهایی در این زمینه انجام داده بودیم اما گاهی نیروی انتظامی در برابر این موضوع مخالفتهایی میکرد و مشکلاتی با انجامش داشت، این مخالفتها به این دلیل بود که برخی مشکلات در این زمینه وجود داشت و آنان بهخاطر این چنین موضوعی را مطرح میکردند، اما برخی از آن دلایل قابل قبول و شاید برخی هم چندان قابل قبول نبود. از طرفی یک عدهای هم نگران بودند که اگر زنان در ورزشگاهها حاضر شوند چه اتفاقی قرار است بیفتد. من نمیگویم از جناح یا جریان خاصی بودند اما به هر حال ناراحتیهای خود را ابراز میکردند اما خوشبختانه خوشحالیم که این اتفاق افتاد و مشکلی هم پیش نیامد و تلاش میکنیم که چنین روندی در آینده نیز ادامه یابد.
خبرنگار لسانجلس تایمز: اخیراً دکتر ظریف مذاکره برای تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا را مطرح کرده است آیا با میانجی یا بدون واسطه دراینباره با آمریکاییها مذاکره شده است؟
روحانی: همواره این بحث مطرح بوده است. در دولت قبل از آقای ترامپ بیشتر مطرح میشد تا حدی که یک بار به توافق منجر شد و دو طرف عدهای از زندانیان خود را آزاد کردند. در دوره آقای ترامپ هم مذاکراتی انجام شد اما یک بار به نتیجه نرسید و بار دوم شرایط آماده بود تا مذاکرات انجام شود اما آمریکاییها پیششرطهایی را مطرح کردند که مورد قبول ما نبود ولی معتقدیم که هنوز این موضوع روی میز است و میتوان به آن پرداخت.هرچند اتهام آمریکاییهایی که در ایران زندانی هستند بیشتر امنیتی است و با اتهام زندانیان ما در آمریکا که تحریمها را دور زدهاند بسیار متفاوت است اما این گزینه روی میز قرار دارد. ما معتقدیم کسانی که در آمریکا بهجرم دور زدن تحریمها دستگیر شدهاند نهتنها کار بدی نکردهاند که کار خوبی هم انجام دادهاند، چرا که این تحریمها ضدانسانی و خلاف حقوق بینالمللی بوده است اما به هر حال ما نمیخواهیم در این زمینه و در روند دادرسی موضوع در ایران و آمریکا خدشهای وارد شود اما هر گاه که شرایط آماده باشد ما حاضریم این موضوع را پیگیری کنیم.