سید ابوالحسن نواب با اشاره به آشنایی خود با دکتر محمدجواد ظریف از دوره نمایندگی وی در سازمان ملل متحد و قدمت سی ساله این شناخت، افزود: شما را شخصیتی ملی، متدین و تأثیرگذار می‌دانم و حضور خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب هم در این مکان به خاطر شخص شماست؛ و اگرچه وزارت امور خارجه محترم است اما احترام ما به شما بیش از وزارت است و وجود شما در ایران موجب افتخار ما بوده و امیدواریم که این نظام بتواند از وجودتان بهترین استفاده را داشته باشد.
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب این دانشگاه را شعبه وزارت خارجه در قم خواند و گفت: فکر می‌کنیم مقوله ادیان فقط برای خارج از کشور است یعنی چندان مصرف داخلی ندارد. کار با ادیان، کار با جهان است. ما این کار را شروع کرده‌ایم و به خاطر ارتباط با جهان به فکر راه‌اندازی چنین مرکزی افتادیم. دنیای دین در جهان ما را نمی‌شناسد و ما هم آنها را نمی‌شناسیم و تعارف هم نداریم. در منبرها می‌گویند تشیع را به سراسر جهان شناساندیم، ولی هیچ‌کس ما را نمی‌شناسد.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: اگر شما در دانشگاه تهران از کسی بپرسید که مذهب کشور عمان چیست؟ پاسخ می‌شنوید که آنان از خوارج هستند؛ در حالی که عموم مردم عمان اباضی مذهب هستند. این اباضیه غیر از خوارجی است که ما در تاریخ می‌شناسیم. هیچ کتابخانه‌ای در جهان اسلام و دنیای غیر شیعه به اندازه اباضیه عمان کتاب در مورد شیعه ندارند و شیعیان در هیچ‌جا به اندازه آن مملکت آزاد نیستند و در هیچ جایی به اندازه کشور عمان، استاد شیعه حضور ندارد. آنان به شیعه بسیار احترام می‌گذارند به نوعی که در سفری که به عمان داشتیم، مفتی اباضیه در فرودگاه به استقبال ما آمد. آنها این‌گونه به ما و به شیعه احترام می‌گذارند.
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب هم‌چنین گفت: پیش از ما کسانی بوده‌اند که قصد راه‌اندازی چنین مرکزی را در قم داشتند اما در برابر آنان مقاومت شد. بنده هم به خاطر راه‌اندازی مرکز خدمات حوزه علمیه، آبرویی داشتم که به واسطه آن توانستم با تلاش فراوان این مرکز را راه‌اندازی و تا الان حفظ کنم و هم‌اکنون بعد از 25 سال به یک استقرار نسبی رسیده‌ایم.
نواب به نقل از آیت‌الله محقق دامادگفت: آرزوی شیخ عبدالکریم حائری بنیان‌گذار حوزه علمیه قم، این بود که کرسی ادیان در حوزه دایر شود. بحمدلله ما این کار را شروع کرده‌ایم. شهید بهشتی نیز در مقطعی درس ادیان را در دروس مدرسه حقانی گنجانده بودند.
پس از سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب، دکتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان ضمن خوش‌آمدگویی به ریاست دانشگاه و هیئت همراه گفت: به واقع دانشگاه ادیان و مذاهب یک سرمایه بسیار خوب برای سیاست خارجی کشور ما است، من به جد اعتقاد دارم و این را همه‌جا می‌گویم و گاهی هم از آن سوء‌برداشت می‌شود که قدرت جمهوری اسلامی، ناشی از قدرت نظامی‌اش نیست. چند روزی است کلیپی از مرحوم حضرت امام پخش می‌شود که می‌فرمایند «به خاطر قدرت نظامی‌تان نمی‌توانید دوام بیاورید. با مردم دوام می‌آورید». ما هم این را می‌گوییم، ولی واقع این است که مبنای قدرت ما مبنای دیگری است و چون دنیا عوض شده است، درواقع مبانی و منابع قدرت عوض شده است.
وی افزود: ما می‌توانیم از این منبع قدرت‌مان که قدرت معنایی است، بسیار بهره ببریم. بالاخره آمریکایی‌ها یک تفوق نظامی در دنیا دارند و در حوزه نظامی به اندازه ده کشور هزینه می‌کنند. قطعاً آمریکایی‌ها خیلی دوست دارند که ما بپذیریم مبنای قدرت در توپ و تانک است، چون در این صورت باید بپذیریم که آمریکا قدرت برتر است. مبنای قدرت، چیز دیگری است نه این که توپ و تانک نباشد بلکه اینها مبنای قدرت نیست. قدرتی که انقلاب اسلامی را هم برجسته کرده و دلیل این همه مقابله با ایران هم بیشتر بدان دلیل است، این است که ما یک توان معنایی داریم و سعی می‌کنیم این توان معنایی را حفظ کنیم.
دکتر محمدجواد ظریف گفت: فرهنگ و تفکر شیعه و تفکر ایثار و شهادت است که این کشور را نگه داشته است. معرفی این فرهنگ، مقابله با شیعه‌هراسی و شیعه‌گریزی که امروز در حال تبدیل به یک بلای همه‌گیر است، کاری است که بر عهده ما است. امروزه این وضع را در کشورهای اسلامی و غربی می‌بینیم، در حدی که علی‌رغم نزدیکی نخست‌وزیر مالزی به ایران، عزای امام حسین(ع) در مالزی ممنوع می‌شود. باید راه‌هایی از مسیر فرهنگ پیدا کرد و با این هجمه مقابله نمود. کاری که شما می‌کنید، یکی از بهترین اقدامات در این زمینه است و تأثیراتش هم درازمدت است؛ مخصوصاً اگر امکان جذب بیشتر دانشجوی خارجی وجود داشته باشد و دانشجویان تحصیل کنند و برگردند، زمینه را برای مقابله با آن‌چه که قدرت واقعی ما را نشانه گرفته، بسیار فراهم می‌کند. لذا هم در جهت بسط قدرت و هم در جهت جلوگیری از نفوذ و خدشه‌دار شدن قدرت جمهوری اسلامی، معرفی واقعی تفکر شیعی بسیار مهم است.
وی هم‌چنین افزود: همان‌طور که گفتید، واقعاً ما دیگران را نمی‌شناسیم و زمینه‌های مشترک‌مان را نمی‌دانیم. مثالی که از عمان زدید، یک واقعیت است و همه فکر می‌کنند و فکر می‌کنیم آنان خوارج هستند و تفاوتی بین اینها قائل نیستیم. شناخت ما از دیگران غلط است و درک درستی از گرایش‌های مختلف در کشورهای مختلف اسلامی نداریم. منابع قابل استفاده‌ای مانند تصوف و غیره در آفریقا هست و باید به آنها ورود پیدا کنیم. اینها کاملاً ناشناخته است و اگر هم کسی چیزی می‌داند، به عنوان یک داشته فردی است و هیچ‌گاه به صورت نهادینه و سازمان‌یافته منتقل نمی‌شود. ما نسلی بودیم که با هزینه مردم چیزهایی یاد گرفتیم. در دولت قبل گله داشتیم که ما با اشتباه کردن یاد گرفتیم و هزینه اشتباه کردن ما را هم مردم می‌دهند. شما اولین انقلابی جهان نیستید. لااقل از ما بپرسید. کارهایی که شما انجام می‌دهید، ما سی سال پیش انجام داده‌ایم و نتیجه‌اش را هم دیده‌ایم. این تجربه‌ها باید منتقل شود. ما در انتقال تجربه خیلی خست به خرج می‌دهیم. اگر هم کسی چیزی یاد گرفته، نهادینه نمی‌شود. تنها جایی که می‌تواند نهادینه کند، مراکز علمی مانند دانشگاه ادیان و مذاهب است.
ظریف در پایان گفت: حضور نمایندگی وزارت خارجه در قم نشان‌دهنده اهمیت وزارت خارجه به شهر قم و حوزه علمیه است و کار ما ارتباط با حوزه و مراکزی است که به شکلی با حوزه مرتبط هستند. لذا ما صددرصد این آمادگی را داریم که با استفاده از نمایندگی وزارت خارجه در قم و با جلساتی مثل این جلسات، هم تبادل تجربیات و دیدگاه داشته باشیم و هم از آخرین تحولات مطلع شویم و هم اگر کاری از دست ما برمی‌آید و یا شما محبتی می‌توانید بکنید، در خدمت باشیم. این را به عنوان یک زمینه همکاری مطرح می‌کنم.
