او با اشاره به شعار پنجمین دوره از جشنواره ملی اسباب‌بازی گفت: «تمرین زندگی»، شعار این دوره از جشنواره است و ما در سال رونق تولید می‌کوشیم تا از تولیدکنندگان داخلی حمایت و زمینه‌ای را فراهم کنیم تا فعالان حوزه اسباب‌بازی، ارتباط بیشتری و بهتری با یکدیگر داشته باشند.
حموله، اسباب‌بازی را یک رسانه فرهنگی دانست و افزود: در این دوره از جشنواره، ۱۶۰ تولیدکننده داخلی شرکت کرده و به ارائه ۲ هزار اسباب‌بازی ایرانی پرداخته‌اند. همچنین در پنجمین جشنواره از ۷۰ اسباب‌بازی جدید رونمایی خواهد شد.
دبیر پنجمین جشنواره اسباب‌بازی به بخش‌های مختلف جشنواره اشاره و بیان کرد: کمیته تخصصی ما به برگزاری نمایشگاه ترویج بازی و سرگرمی پرداخته؛ این نمایشگاه با حضور ۲۷ سازمان دولتی و غیردولتی در سالن تیمچه مرکز آفرینش‌های فرهنگی کانون برپاست. هفت نشست و کارگاه آموزشی هم از سوی کمیته علمی ما برگزار می‌شود.
کار چندانی در زمینه فرهنگ کودک نکرده‌ایم
پس از آن بهنام زنگی به اینکه تمدن ما به بزرگسالان اختصاص دارد اشاره و بیان کرد: در فرهنگ و تمدن ما، حتی در ادبیات مکتوب‌مان که جزو گنجینه ادبی جهان است، توجه چندانی به کودکان نشده است.مسئول کمیته علمی پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی گفت: امید که جشنواره‌ها و دورهمی‌های این چنین، جزیره‌های کوچک فعال در حوزه کودک و نوجوان را به هم وصل کند تا ارتباط بیشتر و بهتری با یکدیگر برقرار کنند.
زنگی، طراحی را زیربنای صنعت اسباب‌بازی دانست و افزود: ما ضرورت‌سنجی کرده‌ایم که بهتر است به چه موضوع‌هایی بپردازیم و نشست‌های ما بر اساس نیازسنجی برگزار شده است.
درآمد بیشتر در گرو برندسازی است
اولین پنل از این نشست به موضوع میزان خرید اسباب‌بازی اختصاص داشت. در ابتدای این بخش، محمدمهدی ایزدخواه به ضرورت مخاطب‌شناسی اشاره و بیان کرد: خیلی مهم است بدانیم مخاطب ما از کجا و چگونه خرید می‌کند و کدام بخش بازار برایش جذاب‌تر است.این کارشناس مسائل فرهنگی در حوزه اقتصاد در ادامه گفته‌های خود بیان کرد: در حال حاضر بیشتر بچه‌ها و خانواده‌های‌شان از فروشگاه‌های تخصصی اسباب‌بازی، کتاب‌فروشی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید می‌کنند و تنها هشت درصد مخاطبان، اینترنتی خرید می‌کنند اما این میزان با سرعت بالایی در حال افزایش است و بر اساس پژوهش‌های ما، هر قدر، درآمد خانواده‌ها بیشتر باشد، میزان خرید اینترنتی‌شان افزایش می‌یابد.
ایزدخواه با اشاره به ویژگی‌های اسباب‌بازی مطلوب از دید خانواده‌ها گفت: آموزنده بودن، سرگرم‌کنندگی و قیمت مناسب، مشخصه‌های یک اسباب‌بازی خوب است. جالب اینکه خانواده‌ها، کمتر به برند بودن توجه می‌کنند، مگر کسانی که درآمد بالایی دارند.
به گفته این فعال حوزه کودک در حال حاضر ۶۰ درصد بچه‌ها به تبلت، لپ‌تاپ و گوشی هوشمند دسترسی دارند. پس ما نمی‌توانیم چشم خود را بر اهمیت فروش اینترنتی ببندیم.
محمد اسدی هم در بخش دیگری از این پنل گفت: وقتی درآمد خانواده‌ها کاهش می‌یابد، اولین چیزی که از سبد خانوار حذف می‌شود، اسباب‌بازی است، آن هم در شرایطی که متوسط خرید اسباب‌بازی یک خانواده در طول سال، ۲۰۰ هزار تومان است.
به گفته این پژوهشگر حوزه اسباب‌بازی، برای موفق شدن در تولید اسباب‌بازی یا باید خودمان را به برند تبدیل کنیم یا به بازار موجود توجه داشته باشیم. طبق پژوهش انجام شده، بیشترین فروش به شخصیت باب اسفنجی اختصاص دارد و از میان ۳۰ شخصیت مختلف، دو رتبه آخر به کاراکترهای ایرانی اختصاص دارند.
کودکان از فضاهای شهری، هیچ سهمی ندارند
در دومین پنل از دورهمی فعالان حوزه کودک و نوجوان، موسی پژوهان، نماینده سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور به اینکه در طراحی فضاهای شهری ما، هیچ سهمی به کودکان اختصاص نیافته اشاره و بیان کرد: سهم بچه‌های ما از فضاهای شهری، ترس و ناامیدی است. ما باید به کودکان و نوجوانان، توجه بیشتری داشته باشیم. چراکه فضاهای شهری ما برای جوانان، به ویژه مردان طراحی شده و بچه‌ها نادیده گرفته شده‌اند.او با اشاره به طرحی با عنوان «اتاق مادر و کودک» گفت: در سال ۱۳۹۳، دستورالعملی مبنی بر مکان‌یابی و احداث این گونه اتاق‌ها در فضاهای عمومی جامعه تدوین و به ۱۳۰۰ شهرداری در سراسر کشور ابلاغ کردیم. جالب اینکه آمارهایی که دو سال بعد دریافت کردیم، شوکه کننده بود چراکه ما ۱۸ و نیم میلیون کودک و نوجوان داشتیم که هیچ فضایی برای‌شان در نظر گرفته نشده بود.
پژوهان در ادامه بیان کرد: این آمارها و پژوهش‌ها ما را بر آن داشت تا با یونیسف همکاری و دستورالعمل شهرهای دوستدار کودک را تدوین و در سال ۹۷ به شهرداری‌ها ابلاغ کنیم.
نماینده سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور با اشاره به اینکه برای اجرایی شدن طرح شهر دوستدار کودک، نهادی را با عنوان «اداره شهر دوستدار کودک» در نظر گرفته‌ایم، گفت: ما تاکنون این نهاد را در ۲۵ کلان شهر و شهر راه‌اندازی کرده‌ایم تا فضاهایی را به قصه‌گویی و بازی و اتاق‌های مادر و کودک اختصاص دهند.
به گفته پژوهان، در خیابان‌های مهم شهر، فضاهایی با عنوان «گذرهای کودکی» در نظر گرفته شده که به برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های شاد برای کودکان بپردازند و چشم‌انداز ما این است که در ۱۰ سال آینده، شهرهای بیشتری را به شبکه جهانی شهر دوستدار کودک پبوند بزنیم.
او در پاسخ به اینکه آیا قرار است فضای جداگانه‌ای برای کودکان با شرایط ویژه در نظر گرفته شود، بیان کرد: در شهر دوستدار کودک، قرار است فضای خاصی برای کودکان با نیازهای ویژه در نظر گرفته شود. اما واقعیت اینکه بهتر است کودکان سالم و بچه‌هایی با نیازهای ویژه به یک همزیستی مسالمت‌آمیز با یکدیگر برسند.
پس از آن مینا ذاکرشهرک به ارائه گزارش خود درباره بازارسازی فرهنگی پرداخت و خلق دارایی اختصاصی، فن‌آوری پیشرفته و ایده‌های ناب را از جمله مواردی دانست که در «مرچندایزینگ» یا بازارسازی فرهنگی باید با آن توجه شود.
این فعال حوزه کودک به بخش دیگری از پژوهش خود مبنی بر میزان علاقه خردسالان به عروسک‌ها اشاره و بیان کرد: در این پژوهش مشخص شد گرایش کودکان به پرنسس‌های دیزنی بیشتر است چون این شخصیت‌ها را می‌شناسند.
ذاکرشهرک با اشاره به مهم‌ترین استراتژی‌های تولیدکنندگان اسباب‌بازی در دنیا گفت: هم‌افزایی در بخش توزیع، توسعه جغرافیایی بازار هدف، تکرار تم‌های داستانی موفق و اهمیت داستان و شخصیت‌پردازی از مهم‌ترین مواردی است که تولیدکنندگان خوب دنیا به آن توجه می‌کنند اما در کشور ما به علت فقدان یک نگاه جامع به سیاست‌گذاری در این زمینه و همچنین نبود قانون کپی‌رایت، هنوز یک شخصیت مؤثر و ماندگار خلق نشده است.
او به اهمیت قانون کپی‌رایت اشاره و بیان کرد: از آنجا که ما به کنوانسیون جهانی «برن» نپیوسته‌ایم و حق مؤلف (کپی‌رایت) را رعایت نمی‌کنیم. به همین خاطر برای تولیدکنندگان ما آسان‌تر و مقرون به صرفه‌تر است که از شخصیت‌های محبوب جهانی مثل باب اسفنجی استفاده کنند تا کاراکترهای ایرانی و این مساله مهمی است که باید به آن توجه شود.
در پایان نسترن افشم به توضیح درباره باشگاه کارآفرینان نوجوان پرداخت و گفت: ما در این باشگاه به آموزش بچه‌ها از طریق بازی می‌پردازیم تا کودکان ما در آینده کارآفرین باشند.
