آقای صافدل به عنوان اولین سوال می‌خواستم نظرتان را درباره راه‌های کاهش تبعات اقتصادی شیوع این ویروس در عرصه های داخلی و خارجی بدانم؟
در تمام کشورهای دنیا اتفاقات طبیعی منجر به بروز برخی بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان و... می‌شود که این بلایا طبیعتا با توجه به شدت آن تبعات اقتصادی قابل توجهی بر این کشورها وارد می‌کند. حتی در پاره ای از موارد دیده شده است که برخی بیماری‌ها مانند میهمانان ناخوانده‌ای به طور غیر منتظره جان بسیاری از مردم را به دلیل واگیردار بودن و سرعت شیوع بالا به خطر می‌اندازند.بیماری‌هایی چون بیماری کرونا که به شدت مسری و شیوع بسیار بالایی دارد یکی از این اتفاقات غیر منتظره به شمار می‌رود که می‌تواند تجارت خارجی بسیاری از کشورها از جمله ایران را درگیر کرده و تبعات منفی بسیاری بر جای گذارد. واقعیت این است که امروزه تجارت جهانی به طرز پیچیده ای درهم تنیده است، چرا‌که همه کشورها به لحاظ واردات و صادرات کالاهای مختلف به هم وابسته اند، بنابراین ارتباطات اقتصادی، سیاسی و روابط تجاری کشورها در چنین مواقعی با خطراتی مواجه می‌شود که چرخه تجارت در کل دنیا را با مشکلات عدیده ای مواجه می‌کند.
در موضوع کرونا ایران تنها کشوری نیست که در ابعاد مختلف داخلی و تجارت خارجی از این موضوع آسیب می‌بیند. به هرحال در دنیای امروز همه کشورها باید بخشی از نیازهای کشورشان را از سایر مناطق دنیا تهیه کنند و اساسا پروتکل‌های تجاری برای همین موارد وضع شده است. ایران اگر در این زمینه عملکرد خوب و به موقعی می‌داشت می‌توانست با رعایت شرایط بهداشتی و انجام مذاکراتی که تکمیل کننده شرایط قرنطینه و بهداشتی در شرایط حاد فعلی باشد تجارت خارجی خود را کماکان ادامه دهد و از این بابت هیچ ضربه یا خسارتی به کشور وارد نشود.
امروز بیش از 95 کشور دنیا درگیر کرونا هستند و کشورهای مختلف راهبردهای گوناگونی از قرنطینه خانگی تا ایجاد تسهیلات لازم برای دورکاری کارمندان به جهت کاهش گسترش ویروس کرونا در نظر گرفته اند، تا بتوانند حجم تجارت داخلی و خارجی خود را افزایش دهند. هر‌چند ویروس کرونا و خطرات آن به خودی خود منجر به کاهش حجم تجارت خارجی همه کشورهای درگیر شده است. اما مسأله مهم مراقبت از تجارت خارجی است که مسئولین اقتصادی باید توجه ویژه ای به آن داشته باشند و با فعال‌سازی پروتکل‌های قرنطینه های بهداشتی از تعطیلی تجارت و کاهش حجم تجارت تا حد ممکن جلوگیری کنند.
به نظرتان بسته شدن مرزها و ایجاد اخلال در صادرات ما به این کشور، چه تبعاتی برای ما خواهد داشت؟
با توجه به اینکه ویروس کرونا در همه کشورهای همسایه شیوع قابل توجهی داشته است. لذا نمی‌توان به طور قاطع چنین موضوعی را متصور بود. البته کتمان نمی‌کنم این موضوع که ممکن است کشورهایی مانند ترکیه از این شرایط استفاده کرده و جایگزین ایران شوند محتمل و البته بسیار خطر آفرین است. اما به نظرم از دست دادن بازارهای صادراتی برای همه کشورها و همسایه‌های ما به یک اندازه نگران کننده است، ضمن اینکه مسئولین جمهوری اسلامی می‌توانند با الگوبرداری از پایگاه‌های قرنطینه ای که ترک‌ها راه اندازی کرده و با توسل به تمهیدات بهداشتی و گند‌زدایی‌های مختلف و استفاده از مواد ضد عفونی کننده و... امکان تردد‌وسایل نقلیه را مهیا کنند. این تمهیدات برای تجارت خارجی و حرکت وسایل نقلیه ما به عراق هم اندیشیده شود تا هیچ‌گونه خطری تجارت ما را تهدید نکند.به نظرتان نقش مردم در این شرایط چیست و آنها چگونه می‌توانند در این شرایط به دولت کمک کنند؟
بنده معتقدم باید دولت و مردم هر کدام در جای خود به موضوع تجارت خارجی کشور فکر کنند و راه‌کارهایی برای افزایش حجم این مبادلات بیابند، یکی از تکالیفی که مردم در آن سهم بالایی دارند و دولت باید با استفاده از ظرفیت رسانه‌های داخلی در این زمینه فعال باشد، توجه به شایعه‌هایی است که به صورت خواسته یا ناخواسته در شبکه‌های مجازی بیان می‌شود. مردم باید متوجه اهمیت این موضوع باشند که بزرگنمایی بیش از حد درباره ویروس کرونا و اطلاع رسانی‌های غلط در این‌باره به کسب و کار و تجارت کشور در عرصه داخلی و خارجی ضربه می‌زند که این موضوع به معنای افزایش رکود و بیکاری است.دو مقوله ای که سایه شوم آنها در بسیاری از حوزه های اقتصادی ما کاملا قابل مشاهده است. از این رو دولت موظف است مردم را متوجه این مهم کند که این شایعه پراکنی‌ها می‌تواند به بسیاری از کسب و کارها در حوزه های مختلف از جمله صنعت، معدن، کشاورزی و... آسیب جدی وارد کند. دولت نیز در کنار توجه به اهمیت موضوع دیپلماسی اقتصادی و هماهنگی‌هایی که باید در خارج از کشور صورت دهد خود را آماده حضور در عرصه جنگ در فضای مجازی کند. همه دستگاه‌های دولتی باید با هوشیاری وارد این عرصه شوند تا با آگاهی‌رسانی و اطلاع‌رسانی به موقع از تبعات شایعه پراکنی‌ها در تجارت کشور جلوگیری شود. مطمئن باشید بیان هر حرف بی‌حساب و کارشناسی نشده به ضرر تک‌تک کارگرانی است که در حوزه های صنعت، کشاورزی، معدن و... فعالیت می‌کنند.
مردم باید بدانند بسیاری از سران کشورهای منطقه به دلیل توجه به اهمیت تجارت خارجی کشورهای‌شان از اعلام آمار رسمی ابتلا به کرونا خودداری کرده و در این زمینه به شدت پنهان کاری می‌کنند در حالی که جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که اطلاع‌رسانی‌اش درباره مبتلایان به این ویروس لحظه ای و شفاف بوده است. این انتظار از دولت و وزارت بهداشت وجود دارد که با به کار‌گیری تمهیدات بهداشتی که به نوعی برای جامعه آرامش بخش است، درگذر از این بحران عملکرد خوبی داشته باشد. وزارت خارجه نیز باید با توجه به اهمیت دیپلماسی اقتصادی این موضوع را بخش جدا نشدنی از روابط دیپلماتیک خود قرار دهد.
آقای صافدل، در روزهای گذشته اظهارات مختلفی از سوی برخی از کارشناسان اقتصادی درباره تأثیرات اقتصادی شیوع کرونا بر تجارت داخلی و خارجی کشورمان بیان شده، نظر شما در این‌باره چیست؟
با توجه به اینکه تبعات ویروس کرونا صرفا به منطقه خاصی محدود نیست و تقریبا همه دنیا را در معرض آسیب قرار داده، طبیعتا اقتصاد آمریکا و اروپا نیز از این موضوع آسیب دیده است. بنابراین نمی‌توان این موضوع را به صورت قطعی تأیید کرد. چرا که در سال‌های گذشته بیماری‌هایی چون سارس و ابولا که به طور خاص در شرق آسیا و به طور متمرکز در چین بروز کرده بود با مدیریت اقتصادی خوب دولت چین ظرف چند ماه مدیریت و به بهترین وضعیت ممکن بازگشت.بنابراین دور کردن آسیب‌ها و تبعات این ویروس از اقتصاد ممکن و البته بستگی به هنر و توان‌مندی مدیران دارد، اگر مدیران با سیاست گذاری‌ها و برنامه ریزی‌های مناسب بتوانند کشور را از این مرحله عبور دهند، یک‌بار دیگر می‌توانند وارد صحنه تجارت و رقابت اقتصادی شوند. بنابراین هم پیمان شدن همه کشورها در جهت بهبود شرایط، عبور از بحران و مدیریت مطلوب اقتصادی شرط اصلی عدم آسیب رسیدن به تجارت داخلی و خارجی است.
به نظرتان در شرایط فعلی اقدامات وزارت امور خارجه و سازمان توسعه تجارت باید چگونه باشد؟
همانطور که می‌دانید دیپلماسی اقتصادی یکی از مهمترین مولفه های اقتصادی در بازاریابی‌های بین‌المللی است. این موضوع نقش مهمی در رشد تجاری و اقتصادی کشورها ایفا می کند.اگر سازمان توسعه تجارت و وزارت خارجه با دقت کافی از پروتکل‌ها و موافقت نامه‌های تجاری به نفع تجارت کشور استفاده کنند می‌تواند با بسیج امکانات و ایجاد تعامل و همکاری بین بخش خصوصی و بخش دیپلماسی کشور تا حدود زیادی بستر ساز تفاهم نامه های تجاری شده و از هر گونه تعطیلی یا کاهش تجارت خارجی ایران جلوگیری کنند.
