این دیدار زمانی برگزار شد که قبل از این نیز، هیأتی بلندپایه از جنبش حماس به ریاست «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی این جنبش دوم مارس جاری به روسیه سفر کرده و با شماری از مسئولان روسی از جمله لاوروف دیدار کرده بود.
واکنش رسمی؛ نشانه‌ای از عصبانیت اسرائیل
رژیم صهیونیستی به شدت نسبت به سفر حیات جنبش جهاد اسلامی به مسکو اعتراض کرده است. باراک دیوید تحلیلگر سیاسی شبکه 13 تلویزیون رژیم صهیونیستی به نقل از یک مسئول بلندپایه وزارت خارجه این رژیم بیان کرد که «مسئول موقت سفارت اسرائیل در مسکو صبح امروز پنجشنبه به دیدار میخائیل بوگدانوف معاون وزیر خارجه روسیه رفته و پیام اعتراض رژیم صهیونیستی نسبت به سفر هیات جهاد اسلامی به ریاست زیاد النخاله را به اطلاع او رسانده است.»این مسئول اسرائیلی مدعی شده که جهاد اسلامی یک گروه تروریستی است که از سوی ایران حمایت می‌شود و اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و با حملات موشکی خود موجب بر هم زدن آرامش نوار مرزی باریکه غزه می‌شود.
آنچه بر عصبانیت تل‌آویو افزوده است آن است که اسرائیل ماه گذشته (بامداد 30 بهمن) تلاش کرد طی حملاتی به دمشق رهبر جهاد اسلامی را ترور کند. در سخنانی صراحتاً گفت بود: «دیشب (30 بهمن) تلاش کردیم رهبر اصلی جهاد اسلامی در سوریه را از بین ببریم، اما او جان سالم به در برد.» اشاره نتانیاهو به زیاد النَخاله دبیرکل جنبش جهاد اسلامی است.
هدف روسیه از دعوت سران حماس و جهاد اسلامی به مسکو چیست؟
روسیه پیش از این هم در سال‌های گذشته تلاش‌هایی را به‌منظور نزدیکی به جریان‌های فلسطینی و در دست گرفتن میانجی‌گری آنان را دنبال کرده بود. به‌طور نمونه روسیه بهمن‌ماه سال گذشته جریان‌های حماس، جهاد اسلامی و فتح را برای گفتگوهای آشتی ملی به مسکو دعوت کرد و نشست‌هایی هم برگزار شد. البته آن نشست بدون امضای بیانیه‌ای به پایان رسید. دلیل این مسئله هم به رسمیت شناختن مرزهای سال 1967 در متن بیانیه تنظیم شده از سوی فتح و وزارت خارجه روسیه بود.به نظر می‌رسد روس‌ها در راستای راهبرد افزایش نفوذ و حضور در پرونده‌های مهم غرب آسیا و تثبیت جایگاه خود به‌عنوان بازیگری که توانایی مدیریت و حل منازعات مختلف را دارد، تلاش می‌کنند مسیر بدیلی در مقابل نقش‌آفرینی دولت ترامپ در بحران‌های مختلف ازجمله منازعه گروه‌های فلسطینی و رژیم صهیونیستی ایجاد کنند. نشست مسکو برای میانجی‌گری میان گروه‌های فلسطینی و انتقاد روسیه از تلاش واشنگتن برای اجرای طرح معامله قرن را می‌توان در این راستا ارزیابی کرد.
چرا اسرائیل از دعوت رسمی زیاد النخاله عصبانی است؟
همان‌گونه که پیش‌تر گفته شد، دعوت از جهاد اسلامی به مسکو سال گذشته هم رخ داده بود، اما به نظر می‌رسد عصبانیت اسرائیل این بار از دعوت رسمی شخصیت زیادالنخاله است. کی از ویژگی‌های زیادالنخاله، فعالیت‌های ضد صهیونیستی و نظامی وی طی دهه‌های طولانی حتی پیش از شکل‌گیری جنبش جهاد اسلامی است.اقدامات النخاله و فعالیت‌های نظامی وی موجب شد رژیم صهیونیستی نخاله را برای اولین بار در سال ۱۹۷۱ بازداشت و به خاطر اقدامات ضد صهیونیستی در قالب نیروهای آزادی‌بخش عربی به رهبری زیاد الحسینی رهبر فلسطینیان در دهه ۷۰ میلادی به حبس ابد محکوم کند؛ اما زیاد النخاله پس از ۱۴ سال تجربه زندان در سال ۱۹۸۵ در چارچوب مبادله مشهور اسرا به نام مبادله «الجلیل» آزاد شد.
علی‌رغم عدم حضور نخاله طی حدود سه دهه در نوار غزه، اما هنوز تحلیل‌گران نخاله را از اصلی‌ترین فرماندهان و تصمیم گیران گردان‌های نظامی جنبش جهاد اسلامی می‌دانند. نگرش و فعالیت‌های چندین دهه نخاله در مبارزه مسلحانه موجب شد در سال ۲۰۱۴ و پس از جنگ ۵۱ روزه آمریکا وی را به‌عنوان دومین نفر از میان رهبران فلسطینی در گروه لیست «سیاه تروریسم» خود قرار دهد. پیش از وی رمضان عبدالله شلح در سال ۱۹۹۵ در لیست سیاه تروریسم از سوی آمریکا قرار گرفته بود.
جمع‌بندی
چرایی عصبانیت اسرائیل در شخصیت زیاد النخاله قابل درک است. یکی دیگر از ویژگی‌های زیاد النخاله، ارتباطات قوی وی با جریان‌ها، گروه‌ها و کشورهای اسلامی است. حضور وی در لبنان این فرصت را برای وی ایجاد نموده است که سفرها و دیدارهای گوناگونی داشته باشد.همچنین شخصیت خاص و به‌دور از حاشیه زیاد النخاله موجب شده وی مورد احترام بسیاری از گروه‌ها و کشورهای اسلامی باشد. نخاله از سال ۱۹۹۵ پس از شهادت فتحی شقاقی و انتخاب رمضان عبدالله به‌عنوان معاون جنبش جهاد اسلامی انتخاب شد. از آن زمان تاکنون وی در بسیاری از گفتگوهای فلسطینی و دیدارهای خارجی نقش نماینده جهاد اسلامی را بر عهده داشته است.
همچنین زیادالنخاله بسیار به ایران و حزب‌الله نزدیک است، امری که صهیونیست‌ها را بیش از گذشته نگران کرده است. خاله در ضدیت با سعودی و ضدیت با عادی‌سازی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی هم بسیار فعال است. نخاله پس از کنفرانس ریاض که در آن به حماس و حزب الله حمله شد در سخنانی تاکید کرد: دوران کنونی دوران بسیار خطرناک توطئه آمیز علیه ملت ما برای پایان دادن به مسئله فلسطین است که هدف از آن تقویت پروژه صهیونیستی برای تبدیل نهایی قدس به پایتختی اسرائیل است… این کنفرانس که با حضور اکثر رهبران عرب و رئیس‌جمهور آمریکا تحت عنوان مبارزه با تروریسم برگزار شد به دیگر توطئهها و رسوایی‌های بزرگ علیه مسئله فلسطین افزوده خواهد شد.
