روزهای اول بسیاری از کارشناسان و حتی وزیر بهداشت اصرار به قرنطینه صددرصدی داشتند و حتی برخی از مسئولان خواستار برخوردهای نظامی شدند. اما باز هم رئیس جمهور صلاح ندید و این اتفاق نیوفتاد. حسن روحانی با همان استدلال خود که نه ما میتوانیم بار قرنطینه کامل را بلند کنیم و نه جامعه ما این کار را میپسندد و مردم با فرهنگ ما میتوانند بدون قرنطینه کامل از این بحران عبور کنند، ایستادگی کرد و نگذاشت قرنطینه کامل اتفاق بیوفتد. برخی فعالان فضای مجازی البته خواستار ورود رهبر انقلاب و حکم حکومتی شدند و عمل رئیس جمهور را ضدمردمی خواندند و…
حالا پس از روزها تلاش بی وقفه دولت و کادر درمان و داوطلبان و آحاد جامعه احساس میشود شرایط بهتر شده و ظاهرا استدلال آقای روحانی درست بوده است. با این حال باید فاصله گذاری اجتماعی توسط حکومت و مردم به خوبی انجام بپذیرد تا در یک روند سریع بتوانیم به حداقلترین میزان ابتلا و در پی آن شکست کرونا دست پیدا کنیم. اما برای اثبات استدلال رئیس جمهور میتوان به وضعیت کشورهایی که قرنطینه کامل داشتند هم نگاهی بیاندازیم.
اتفاقاتی که پیش بینی میشد
قرنطینه در کشورهای مختلف اعمال شد اما در امریکا، آلمان و هند اتفاقات و اعتراضاتی در حال رقم خوردن است که احساس میشود قابل تسری به کشورهای دیگر هم هست. با آنکه در اخبار میگویند دولت امریکا به هر شهروندش مبلغ 500 تا 100هزار دلار پرداخت کرده یا میخواهد پرداخت کند! و برخی افراد در کشورمان خیلی روی این خبر مانور دادند؛ شهروندان برخی از ایالتهای امریکا از دو روز قبل دست به اعتراض و شورش زدند و از شرایط سخت قرنطینه و نداشتن درآمد مکفی میگویند. آنها ضمن این اعتراضات دست به اسلحه به سمت فرامانداریها رفته و علیه فرمانداران شعار دادند. مشخص نیست اگر آن دو تریلیون و ۲۰۰ میلیارد دلار در امریکا تزریق شده پس این اعتراضات چیست؟ و اصلا مشکل مردم امریکا چیست؟ بی پولی یا بیکاری؟بیبیسی در روز هشتم فروردین گفته بود: «کنگره آمریکا بزرگترین بسته مشوقهای مالی تاریخ را برای مقابله با تبعات بحران شیوع ویروس کرونا تصویب کرد. این بسته شامل حدود دو تریلیون و ۲۰۰ میلیارد دلار کمک مالی است.» این رسانه همچنین نوشت: این طرح یک روز قبل در مجلس سنا با اتفاق آرا تصویب شده بود و روز جمعه در مجلس نمایندگان به رای گذاشته شد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با قدردانی از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات بابت این طرح، آن را امضا و برای اجرا ابلاغ کرد. او از پیش گفته بود به محض تصویب این طرح در کنگره، آن را امضا و ابلاغ میکند.
این طرح شامل پرداخت کمک نقدی به اغلب شهروندان آمریکایی است. هر خانوار که درآمدش بیش از ۱۰۰ هزار دلار به ازای هر فرد بزرگسال باشد، شامل این کمک نمیشود. خانوارهایی که به ازای هر فرد بزرگسال عضو خانوار، ۷۵ هزار دلار یا کمتر درآمد دارند، بیشترین میزان کمکها را دریافت میکنند که ۱۲۰۰ دلار برای هر عضو بزرگسال و ۵۰۰ دلار برای هر عضو زیر ۱۸ سال است. همچنین این طرح شامل وام به کسبوکارهای خُرد، بیمه بیکاری، وام به شرکتهای لطمهدیده، کمک نقدی به بیمارستانها و ایالتهای زیر فشار شیوع ویروس کرونا است.»
واکنش ترامپ به محدودیتها هم جالب بود. او در روز جمعه از هوادارانش خواست سه ایالتی که به دست دموکراتها اداره میشوند را آزاد کنند، درخواستی که به روشنی کسانی را که مخالف محدودیتهای تردد و اجبار به خانه ماندن بودند، به اعتراض بیشتر تشویق کرد. او نوشت: «میشیگان را آزاد کنید!»، «ویرجینیا را آزاد کنید!» و «مینهسوتا را آزاد کنید.» این توییتها یک روز پس از دستور راه اندازی فعالیتهای اقتصادی توسط ترامپ زده شد.
شروع دعوا
پیش از این یکی فرمانداران ایالات امریکا اظهارات تندی را نثار دونالد ترامپ کرده بود که ترامپ در جوابش گفته بود «فرماندار دموکرات ایالت نیویورک در اوج بحران، به طرز مسخرهای تعداد بالایی دستگاه تنفس مصنوعی درخواست کرده است.»«اندرو کومو» فرماندار ایالت نیویورک هم گفت: «رئیس جمهور شاید باید به جای تماشای تلویزیون بلند شود و برود سرکار.» فرماندار نیویورک که تاکنون در کنفرانسهای مطبوعاتی روزانه خود از هرگونه انتقاد مستقیم از دونالد ترامپ خودداری کرده بود، اینبار از دولت فدرال بابت گرفتن مسئولیت از سرگیری فعالیتهای اقتصادی از فرمانداران ایالتها بدون تأمین منابع مالی لازم برای آنها انتقاد کرد.
وی گفت: «آیا نباید کوچکترین تأمین مالی وجود داشته باشد تا من بتوانم کاری را که شما میخواهید انجام بدهم؟» وی همچنین رئیس جمهور را متهم کرد که مسئولیت را بر گردن ایالتها میاندازد و از طرفی اختیار راه اندازی فعالیتها را از آنها گرفته است. ترامپ روز دوشنبه در توییتر نوشته بود که: «تصمیم در مورد زمان بازگشایی متعلق به رئیس جمهور است، نه فرمانداران ایالتی، هرچند گفته بود که او در هماهنگی با آنها عمل خواهد کرد.» اندرو کومو هم روز سه شنبه دونالد ترامپ را متهم کرد که «به دنبال بهانه ای برای راه انداختن دعوا است.»
ترامپ نیز در رشتهتوئیتی به «آندرو کوومو» فرماندار ایالت نیویورک به دلیل انتقاد از عملکرد دولت فدرال در مقابله با کرونا تاخت. ترامپ نوشت: «فرماندار کوومو باید زمان بیشتری را صرف کار انجام دادن و زمان کمتری را برای شکوه کردن سپری کند. از این خارج شوید و کار انجام دهید. حرف زدن را متوقف کنید». ترامپ در واکنش به تقاضای فرماندارها برای دریافت کمک از واشنگتن به منظور انجام آزمایشهای تشخیصی بیشتر، این وظیفه را به گردن آنها انداخت و نوشت: «ایالتها باید روند آزمایشگیری را تسریع کنند.»
فرماندار واشنگتن، «جِی اینسلی»، روز جمعه درباره توئیت ترامپ در خصوص آزادسازی ایالتها گفت: «این پیام جان هزاران آمریکایی را در معرض خطر ابتلا به کووید-۱۹ قرار میدهد». اینسلی در بیانیهای اعلام کرد: «ترامپ مردم را به انجام اقدامات غیرقانونی و خطرناک تشویق میکند.» او همچنین گفت که «یاوهگویی ترامپ و درخواستش از مردم برای آزاد کردن ایالتها ممکن است به خشونت ختم بشود». فرماندار واشنگتن در ادامه انتقاد از ترامپ، گفت: «وی با این وجود که از واقعی و مرگبار بودن تهدید ویروس کرونا آگاه است، در حال ایجاد شورش داخلی و دروغپراکنی است.»
علت اعتراضات
«گاردین» در همین رابطه نوشت: هزاران نفر که بسیاری از آنها مسلح بودند در شهر لنسینگ، مرکز ایالت میشیگان آمریکا تظاهرات کرده و خواستار پایان قرنطینه شدند. یکی از تظاهرکنندگان گفت: «شوهرم تا امروز یک روز هم بیکار نبوده؛ اما الان مجبوریم با حقوق بیکاری زندگی کنیم. ما میخواهیم به کار برگردیم.» تظاهر کننده دیگری گفت: «از اینکه نمیتوانیم چیزهایی که لازم داریم را بخریم، از اینکه نمیتوانیم به آرایشگاه برویم خسته شدهایم. تظاهر کنندگان فریاد میزدند «فرماندار میشیگان را زندانی کنید.»بااین حال فرماندار میشیگان در مصاحبه تلویزیونی گفت: «من میدانم شما عصبانی هستید. اگر خالی کردن خشمتان بر سر من حالتان را بهتر میکند ادامه دهید. اما باید بدانید همین تظاهرات که در آن کنار هم بودید و با هم دست دادید باعث انتقال ویروس میشود و اوضاع را بدتر میکند و احتمالا مجبور میشویم مدت قرنطینه را طولانیتر کنیم.»
پایگاه خبری «دیلی میل» هم نوشت: هزاران نفر در ایالت میشیگان با اسلحههای خود به سمت فرمانداری این ایالت حرکت کرده و خواستار پایان دادن به محدودیتها شدند. تظاهرکنندگان تاکید کردند «قرنطینه آزادی آنان را سلب کرد»، «مردم به اندازه کافی باهوش هستند تا برای زندگی خود تصمیم بگیرند و بهداشت را رعایت کنند.»
به گزارش خبرگزاری «النجم الثاقب» در یکی از این تظاهرات که علیه مقررات محدودکننده در آمریکا که در پی شیوع کرونا برقرار شده، حدود ۱۰۰ معترض در ساحل «هانتینگتون» در ایالت کالیفرنیا تجمع کردند و خواستار پایان قرنطینه شدند .
آمریکا همچنان با ۷۱۰ هزار و ۲۱ مبتلا و ۳۷ هزار و ۱۵۸ قربانی در میان سایر کشورهای درگیر با ویروس کرونا در جایگاه نخست قرار دارد. بعد از آمریکا، اسپانیا با ۱۹۰ هزار و ۸۳۹ ابتلا در جایگاه دوم جدول کشورهای کرونازده قرار گرفته است. خبرگزاری اسپوتنیک بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی دانشگاه «جانز هاپکینز» گزارش داد حدود ۳۲ هزار مورد جدید ابتلا و ۳ هزار و ۸۵۷ فوت در ۲۴ ساعت گذشته در آمریکا به ثبت رسیده است.
کاربران فضای مجازی در مورد این اعتصابات و اسلحه کشیها نوشتند: «تا امروز هزار و نهصد نفر در میشیگان به تنهایی فوت کردهاند. فقط یک لحظه تصور کن چنین رفتار جنون آمیزی در ایران اتفاق میافتاد. بیبیسی فارسی و مشابهانش تا روزها درباره عقبماندگی فرهنگی ایران و اسلام پروپاگاندا میکردند.»
انتقاد از ضعفها
ضعف«دونالد ترامپ» در داخل کشور موجب اعتراض سیاسیون این کشور شد. نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به اظهارت ترامپ که دموکرات ها را برای ترساندن بازار سرزنش کرد و گفته بود مقامهای دولت سخت برای مبارزه با این ویروس تلاش میکنند، واکنش نشان داد و گفت: «اقدامات رئیسجمهور در شیوع ویروس کرونا خجالتآور و بیرمق است. اختلاف دولت و مجلس در خصوص مدیریت بحران در موارد زیادی در آمریکا به وضوح و وفور توسط مردم آمریکا مشاهده شد.» البته ترامپ هم از خجالت پلوسی درآمد. رئیسجمهور آمریکا در یک توئیت به انتقاد از «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، «چاک شومر» عضو ارشد دموکرات در مجلس سنای آمریکا و بقیه سیاست مداران دموکرات پرداخت.او نوشت: «امروز مردم شغلشان را به خاطر نانسی پلوسی دیوانه، چاک شومر گریان و چپگراهای افراطی، یعنی دموکراتهای بیخاصیت از دست میدهند. آنها باید فوراً به واشنگتن برگشته و قانونی برای کمک به خانوادهها در آمریکا تصویب کنند. به تعطیلات بیپایانتان خاتمه دهید.» ترامپ روز چهارشنبه هم با متهم کردن چین به دروغ گویی درباره آمار تلفات ناشی از بیماری «کووید-۱۹» تلاش کرد از خودش بابت قرار گرفتن آمریکا در صدر جدول مربوط به میزان مرگ و میرهای ناشی از این بیماری در جهان سلب مسئولیت کند. رئیسجمهور آمریکا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا آمار مرگ و میر در آمریکا تا این حد بالا است مدعی شده آمارهای چین درباره شمار مرگ و میرها درست نیستند گفت: «شمار این آمارهای ارائهشده از آن کشور بزرگ به نام چین را باور میکنید؟ کسی اینها را باور میکند؟» وی اضافه کرد: «بعضی از کشورها گرفتار مشکل بسیار بزرگی شدهاند و حقایق را نمیگویند- به خودشان مربوط است.» ترامپ یک روز قبلتر هم سازمان جهانی بهداشت را به پنهانکاری و جانبداری از چین متهم کرده و این سازمان را در شیوع این بیماری همهگیر مقصر دانسته بود.
سیاسی کاری ترامپ
تلاش در بهره برداری سیاسی از انتشار ویروس کرونا موضوع مهم دیگر در جامعه سیاسی آمریکا است. زیرا در حالی که مردم خسته از قرنطینه و مدیریت بحران در ایالات میشیگان، ویرجینیا و مینه سوتا دست به اعتراض می زنند؛ البته مواضع ترامپ در این روزها چندین بار تغییر کرد او یک بار از فرماندارن سه ایالت که دموکرات هستند دفاع و بار دیگر به آنان حمله کرد. منتقدان این اقدام ترامپ را تشویق به برگزاری تظاهراتهای اعتراضی در این سه ایالت که همگی برای انتخابات ریاستجمهوری نوامبر ۲۰۲۰ هم حائز اهمیت هستند، دانستند. قطعا سیاسی کاری در روزهایی کرونایی می تواند تاثیرات روحی و روانی مخرب ویروس بر مردم امریکا را بیشتر کند .او به دنبال سیاسیکاریهای خود در این مدت مدام از کمک به ایران گفته است. از کمک های مالی تا دستگاه تنفس مصنوعی. او منتظر است تا واکنش مسئولان ایران را ببیند. احساس میشود او اصرار دارد ایران از او درخواست کمک کند تا او هم با رفتارهای بچهگانه شرایطی بگذارد یا مانند آن توییت معروفش بگوید: «نه ممنون»؛اعتراضات هندوستان
به گزارش جماران پس از اعلام خبر تمدید قرنطینه در هند، هزاران تن از کارگران روستایی در بمبئی و چند شهر دیگر به تظاهرات پرداختند. آنها بیکار شدهاند، نه میتوانند به روستاهای خود بروند و نه توان پرداخت اجاره خانه در شهر را دارند. این حرکت اعتراضی در مخالفت با تمدید قرنطینه به مدت سه هفته صورت میگیرد. خبر این تمدید را هم روز سهشنبه «نارندرا مودی» نخستوزیر هند اعلام کرده بود که قرار است قرنطینه تا ۱۹ ماه مه ادامه یابد.ساعاتی پس از اعلام این خبر شمار زیادی از کارگران مهاجر در پایتخت هند و چند کلانشهر دیگر به خیابانها رفتند و خواهان کمکهای دولتی و اجازه بازگشت به روستاهایشان شدند. سه هفته پیش هم صدها هزار نفر که به ناگهان بیکار شده و توان پرداخت اجاره خانه خود را نداشتند، مخالفتشان را با قرنطینه (بدون در نظر گرفتن کمک به نیازمندان) به نمایش گذاشتند. هزاران تن از معترضان راه چاره را در بازگشت به روستاهایشان دیدند. اما قطارها هم از حرکت افتاده بودند. به همین دلیل شمار زیادی از آنها در حوالی ایستگاهها اسکان گزیدند.
دولت هند وعده یک بسته کمکهای اقتصادی به ارزش ۲۰ میلیارد یورو را داد، اما از قرار معلوم کمکهای نقدی به همه نیازمندان نرسیده است. به گفته «آرونداتی روی» نویسنده سرشناس هندی، با خلوت شدن خیابانها به ناگهان کسانی امکان ظهور یافتهاند که تاکنون ناپیدا بودند. خانم روی در مصاحبه با یک روزنامه بزرگ تصریح میکند: «حالا که کارگران روزمزد، کسانی که اقتصاد هند بر گرده آنان میچرخد، بیکار شدهاند، طوری با آنها رفتار میشود که انگار فاضلاب یک کارخانه هستند». هند تاکنون 15722 مورد مبتلا و 521 مورد فوتی داشته.