با تحریم‌های اولیه و ثانویه‌ای که آمریکا علیه ایران اعمال کرده، حدود ۴۰ میلیارد دلار منابع ارزی ایران در کشورهای دیگر مسدود شده است. چین با ۲۰ میلیارد دلار، هند با هفت میلیارد دلار، کره‌جنوبی با شش میلیارد دلار، عراق با دو میلیارد دلار و ژاپن با یک و نیم میلیارد دلار، کشورهای بدهکار به ایران به حساب می‌آیند.
در روزها و هفته‌های تازه‌سپری‌شده، رسانه‌های ایران خبرهایی درباره جنبش رهاسازی ارزهای بلوکه شده ایران منتشر کردند که دوسوگیری مشخص داشت؛ یک سوگیری این بود که مردان دولت کشورهای دوست یکی در همسایگی و یکی در دوردست را شریک انتخاب‌شده برای همکاری‌های راهبردی آتی اعلام کردند.
به گفته رئیس کانون صرافان، آزادسازی منابع بلوکه‌شده ایران کمک شایانی به تامین منابع مالی بانک مرکزی جهت تامین نیاز‌های ارزی کشور در بخش‌های مختلف خواهد کرد.
چین؛ دوست بی‌تفاوت
.jpg "تحریم‌های ضد ایرانی و ۴۰ میلیارد دلار پول بلوکه شده منابع ارزی ایران")
نظام سیاسی ایران از هر جهت یک یار نیرومند برای آن به حساب می‌آید، اما با این همه دست کم در خبرهای آشکار منتشر شده نشانی از این نیست که چین برخلاف اراده آمریکا در مسیر تشدید تحریم ایران کاری کرده باشد. اگر در پنهان نیز رهبران چینی هیچ همکاری‌ای با ایران برای آزادسازی منابع ارزی نکرده باشند باید گفت این کشور یک دوست بی‌تفاوت و دوست روزهای خوب است و از این نظر باید نسبت به تعمیق دوستی با این کشور دقت کرد.
البته چینی‌ها با قطع نکردن خرید نفت از ایران نشان دادند می‌توانند و می‌خواهند به ایران کمک کنند. نیمی از منابع ارزی قفل شده ایران در این کشور است و دوستی و تمنا برای همکاری راهبردی و نیز میزان قدرت اقتصادی و سیاسی چین و دشمنی‌اش با آمریکا حکم می‌کند زودتر و با ترس کمتر منابع ایران را آزاد کند.
هند آمریکایی شده
هند در دو دهه تازه‌سپری‌شده با شتاب بیشتری به سوی دوستی با آمریکا و دور شدن از شرق گام برداشته است. رهبران احزاب و گروه‌های سیاسی مستقر در دولت و نیز در بیرون از دولت نشان نداده‌اند می‌خواهند راهبرد خود را دگرگون کنند. این کشور بلافاصله پس از تحریم ایران از سوی آمریکا خرید نفت از ایران را قطع کرد و راه ورود منابع ارزی ایران را مسدود کرد. هند نشان داده نمی‌خواهد و نمی‌تواند به این زودی‌ها منابع ارزی ایران را آزاد کند و با توجه به اینکه نفت و گاز آمریکا را نیز جایگزین منابع خود کرده و نیز با ایران به دلیل نزدیکی با چین مناسبات دوستانه ندارد، بعید است زودتر از موعد منابع ایران را پس بدهد.پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی
رییس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی در مصاحبه پیشین خود میزان پول‌های بلوک شده ایران در این کشور را تقریبا 8.5 میلیارد دلار ارزیابی کرده بود.
سهامداران و مالکان و مدیران شرکت‌های کوه‌پیکر ایرانی که بیشتر طرف قرارداد با ایران بودند در آمریکا بازارهای بزرگی دارند به اضافه اینکه از بازار مالی آمریکا استفاده می‌کنند و سرانجام چون امنیت خارجی خود را به ویژه دربرابر کره‌شمالی مدیون چین می‌دانند نمی‌خواهند برخلاف اراده آمریکا عمل کنند. رهبران سیاسی کره‌جنوبی نیز در همین مسیر گام برداشته و از بیم آمریکایی‌ها در دادن منابع ارزی مسدودشده ایران درنگ می‌کنند.
اما رهبران اقتصادی ایران و نیز حتی منتقدان دولت بارها کره‌جنوبی را تهدید کرده‌اند که باید منابع ارزی قفل‌شده ایران را آزاد کنند و جدا از اینکه باور دارند باید راه فروش کالاهای کره‌ای بسته شود، می‌گویند باید از دولت کره‌جنوبی نزد مراکز بین‌المللی شکایت کرد.
حسین تنهایی در مورد آخرین وضعیت پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی اظهار داشت: گفتگوها با سفیر کره جنوبی و نماینده بخش بازرگانی این کشور آغاز شده اما هنوز به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم. بنابراین برای تشریح جزییات و نحوه این تفاهم باید صبر کرد.
عراق؛ نمونه جالب خصوصی و دولتی
رئیس‌کل بانک مرکزی عراق و مدیرعامل بانک تجارت عراق (TBI) تغییر کردند؛ این دو تغییر مهم می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای بازگشت منابع ارزی ایران که در کشور عراق مسدود شده است.
همتی همچنین پس از سفر به عراق اعلام کرده بود: «از منابعی که در کشور عراق داریم برای خرید کالاهای غیرتحریمی و اساسی استفاده می‌کنیم.» این درحالی است که بر اساس قرارداد ایران و عراق، عراقی‌ها موظف هستند پول گاز را با یورو و پول برق را با دلار به ایران پرداخت کنند، اما با آغاز روند جدید تحریم‌ها عراقی‌ها اعلام کردند امکان پرداخت دلار را ندارند و پیشنهاد پرداخت با دینار را مطرح کردند و حالا مسئله دینار هم مطرح نیست و ایران قرار است کالای اساسی بخرد.
ژاپن؛ متحد وفادار ایالات متحده
رهبران حزب‌های ژاپنی نشان داده‌اند در وفاداری به سیاست خارجی آمریکایی‌ها تردید ندارند و این را قبول کرده‌اند که راهی جز راه آمریکا را به ویژه در موضوع‌هایی که به طور مستقیم با امنیت ملی آنها برخورد ندارد، نروند. هر کشوری هم که با ژاپن و شرکت‌های ژاپنی همکاری می‌کند این را پذیرفته است.به همین دلیل است که مقام‌های سیاسی و اقتصادی ایران کمترین فشار را بر دولت ژاپن می‌آورند تا بتوانند منابع خود را آزاد کنند. با توجه به اینکه ژاپن نیز با شرایط تغییر ایران و فروش نفت به آن کشور رضایت چندانی ندارد دنبال بازارهای تازه برای خرید است و در اینجا نیز ردپای شرکت‌های آمریکایی دیده می‌شود. به این ترتیب دور از ذهن است که ژاپنی‌ها با ادامه وضعیت و مناسبات ایران با آمریکا بخواهند برخلاف خواست و اراده رهبری کاخ سفید عمل کنند و منابع ارز مسدودشده ایران را زودتر از هر زمان مورد انتظار بدهند.
راهکار فعال شدن کانال مالی ایران و سوئیس
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوئیس می‌گوید: تعدادی از بانک‌هایی که به تازگی در فهرست تحریمی آمریکا قرار گرفتند، در مراودات اقلام بشردوستانه مانند غذا و دارو نقش داشتند که حالا با توجه به این موضوع شاید بتوان نسبت به فعال شدن کانال مالی ایران و سوئیس امیدوار بود.
شریف نظام مافی تصریح کرد: از لحاظ تئوری این کانال مالی برای این طراحی شد که در زمان تحریم بتوان با مجوز‌های لازم با آن کار کرد و مشکلات نقل و انتقال پول به حداقل برسد.
وی با بیان اینکه تحریم جدید بانک‌های ایرانی به نوعی حرکت تبلیغاتی قبل از انتخابات است، ادامه داد: هرچند این سازوکار کانال مالی ایران و سوئیس نباید مشمول تحریم‌ها شود، اما در اجرا باید دید که آیا طرف سوئیسی همراهی لازم را خواهد داشت و اینکه به چه مجوز‌هایی از آمریکا نیاز دارد. در نتیجه باید منتظر ماند تا واکنش‌ها مشخص شود.
به گفته نطام مافی، در صورت پیروزی آقای بایدن در انتخابات ریاست جمهوری این امکان و امیدواری وجود دارد که بخشی از منابع مالی بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف آزاد شود و در بستر کانال مالی ایران و سوئیس قرار گیرد. در واقع تنها راه تامین اقلام بشردوستانه از این کانال مالی خواهد بود.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوئیس تاکید کرد: در صورت پیروزی بایدن تا زمان عادی شدن روابط بانکی کانال مالی ایران و سوئیس فعالیت خود را بیشتر خواهد کرد و امیدواریم بتواند حجم بالایی از مبادله کالا میان ایران و سوئیس را پوشش دهد.
منبع:
1.برترینها / کدام کشورها ۴۰میلیارد دلار ایران را مسدود کرده‌اند؟
2.رویداد24 / ارزهای بلوکه شده ایران در عراق آزاد می‌شود؟
3.جامعه خبری تحلیلی الف / آغاز مذاکرات با کره برای بازگرداندن پول‌های بلوکه شده ایران
4.اقتصاد24 / پول‌های بلوکه شده در پشت سد شکست ترامپ!/راهکار فعال شدن کانال مالی ایران و سوئیس
