به گزارش راسخون؛ با گذشت ۱۱ ماه از همه گیری کرونا در جهان، چشم امید تمام مردم به یافتن واکسنی موثر برای مقابله با این ویروس است. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است هم اینک ۱۹۱ واکسن در کشور‌های مختلف در حال توسعه است که از این میان، نزدیک به ۴۰ واکسن در مرحله آزمایش انسانی و ۱۰ واکسن در مرحله پایانی آزمایشات قرار دارند. غول‌های داروسازی جهان ابراز امیدواری کرده‌اند بتوانند نسخه اولیه واکسن کرونا را اوایل سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه کنند. با این حال، نتایج امیدوار کننده‌ای از آزمایش واکسن کووید ۱۹ به تازگی منتشر شده است.

بر این اساس، شرکت فایزر، غول داروسازی آمریکا اعلام کرد نتایج اولیه آزمایش مرحله سوم واکسن کرونا نشان می‌دهد این واکسن بیش از ۹۰ درصد کارایی دارد. این دست آورد پیروزی بزرگی در مبارزه با همه گیری کووید ۱۹ در جهان است که تاکنون بیش از یک میلیون نفر را به کام مرگ کشانده، اقتصاد جهان را زیر و رو کرده و زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است.

شرکت فایزر که بزرگترین شرکت داروسازی جهان است با همکاری شرکت بیون تک، شریک آلمانی خود نخستین شرکت‌های داروسازی جهان هستند که نتایج امیدوار کننده‌ای از آزمایش واکسن کرونا در ابعاد بزرگ را ثبت کرده اند. این دو شرکت اعلام کردند از آنجا که هیچ عوارض قابل توجهی در این آزمایشات مشاهده نشده است، نگرانی جدی درباره ایمنی این واکسن وجود ندارد. انتظار می‌رود تا اواخر ماه جاری درخواست برای استفاده اضطراری از این واکسن در آمریکا مطرح شود.

شرکت آمریکایی فایزر و شرکت آلمانی بایون‌تک با اعلام روزی عالی برای علم و انسانیت خبر دادند که واکسن این دو شرکت روی 43 هزار و 500 نفر در شش کشور آزمایش شده و هیچ گونه نگرانی در زمینه سلامت و ایمنی مرتبط با آن مشاهده نشده است.

خبر موفقیت آمیز بودن واکسن شرکت فایزر، در مدت کوتاهی به یکی از مهم ترین اخبار رسانه های جهان تبدیل شد.

این دو شرکت قصد دارند برای تائید استفاده واکسن تا پایان ماه جاری میلادی درخواست دهند.

دهها واکسن مختلف در مراحل پایانی آزمایش قرار دارد، اما این اولین واکسن است که نتایجی را نشان داده است.

این روش از یک رویکرد کاملا آزمایشی استفاده می کند که شامل تزریق بخشی از کد ژنتیکی ویروس است تا به سیستم ایمنی بدن آموزش داده شود.

گزارش رسانه ها حاکی است اعلام خبر موفقیت آمیز بودن این واکسن، بر بازارهای جهانی تاثیر داشته و موجب رشد بازارهای بورس در جهان شده است.

دو شرکت سازنده قصد دارند درخواست صدور مجوز کنند که تا آخر ماه میلادی جاری از این واکسن استفاده شود. با اینکه نتیجه اولیه بر اساس جمعیت کمی بوده اما این دو شرکت مدعی هستند که تا حدود دو هفته دیگر اطلاعات‌شان به حدی می‌رسد که درخواست مجوز کنند.

در جهان بیش از 50 میلیون نفر به کرونا مبتلا شده اند و بیش از یک میلیون و ۲۶۰ هزار نفر هم جان‌باخته‌اند.

فایزر اعلام کرده است که تا پایان سال ۲۰۲۰ پنجاه میلیون و در سال ۲۰۲۱ تا ۱/۳ میلیارد دُز واکسن را در تمام دنیا عرضه خواهد کرد.

نحوه آزمایش واکسن فایرز

اعداد و ارقام اعلام شده در بیانیه خیلی چشم‌گیر نیستند: مرحلۀ سوم آزمایش واکسن یعنی وقتی که یک واکسن در دنیای واقعی روی نمونه‌های انسانی آزمایش می‌شود. دو شرکت بیوتک و فایزر ۴۳۵۳۸ نفر را برای شرکت در آزمایش ثبت‌نام کردند و آن‌ها را به صورت تصادفی در گروه تقسیم کردند. یک گروه (گروه آزمایش) واکسن واقعی را دریافت کرد و گروه دیگر (گروه کنترل) دارونما دریافت کرد. بعد از آن شرکت منتظر ماند تا ببیند از این دو نمونه چند نفر به بیماری مبتلا می‌شوند.

نتایج بعدی نشان داد که ۹۴ نفر از افرادی که در آزمایش شرکت کرده‌اند به بیماری مبتلا شده‌اند که اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها در گروهی بودند که واکسن دریافت نکرده بودند و این نشان از اثر خوبِ واکسن دارد. اما این بیانیه به ما نمی‌گوید که چند نفر از گروه آزمایش و چند نفر از گروه کنترل به بیماری مبتلا شده‌اند.

۹۴ مورد چندان قابل اعتماد نیست و برای رسیدن به اطمینان بیشتر در مورد اثر واکسن به نمونۀ بیشتری نیاز است. به این معنا که باید دید چند نفر از کسانی که واکسن دریافت کرده‌اند و چند نفر از کسانی که واکسن دریافت نکرده‌اند به بیماری مبتلا خواهند شد. اگر این تفاوت به اندازۀ کافی معنادار باشد آن وقت می‌توان از اثر واکسن حرف زد.

شرکت‌های دارویی مذکور گفته‌اند که اگر به عدد ۱۶۴ برسند آن وقت می‌توانند یافته‌های قوی‌تری داشته باشند. یعنی اگر به این نتیجه برسند که از تعداد ۱۶۴ نفری که به بیماری مبتلا شده‌اند از گروهی هستند که واکسن دریافت نکرده‌اند آن وقت می‌توان در مورد اثر واکسن داوری کرد.

تا این یافته‌ها را سازمان غذا و دارو تأیید نکند نمی‌توان در مورد اثربخشی آن داوری کرد. حساسیت واکسن و ملاک‌های اعتبارسنجی آن بسیار سختگیرانه است چراکه بنا است در جمعیت‌های بزرگی استفاده شود و باید به اندازه کافی ایمن باشد که به افراد دارای بیماری زمینه‌ای آسیب نزند و مهمتر از آن بدون اثرات جانبی باشد.

با توجه به همۀ هشدار‌هایی که داده شد باید گفت که واکسن تولید شده به نظر مؤثر می‌رسد

موفقیت ۹۰ درصدی واکسن به این معنا است که از هر ۱۰ نفری که این واکسن را دریافت می‌کنند ۹ نفر ایمن می‌شوند و این عدد امیدوارکننده است. اگر اینطور باشد استفادۀ گسترده از این واکسن می‌تواند جمعیت بالایی را ایمن کند چراکه از هر ۱۰ نفر تنها ۱ نفر عامل بیماری و انتقالش خواهد بود و این یعنی شانس بسیار بالایی برای کنترل بیماری و ایجاد ایمنی گله‌ای ایجاد می‌کند. اما هنوز نمی‌دانیم که این واکسن چگونه عمل می‌کند.

ممکن است علائم را تخفیف دهد، اما فرد همچنان ناقل باشد و یا ممکن است بدن را کاملاً مصون کند. ممکن است در برخی گروه‌های سنی اثر بیشتری داشته باشد و در برخی اثر کمتر. اگر‌های بسیار دیگر که اطلاعاتی از آن‌ها نداریم و شرکت‌های تولید کننده نیز اطلاعاتی ارائه نکرده‌اند.

روش کشف واکسن کرونا در آمریکا

این رویکرد خاص به واکسن احتمالاً موفقیت‌آمیز باشد؛ روش‌های قبلی تولید واکسن به این صورت بود که از ویروس ضعیف شده یا بخش‌هایی از ارگانیسم ویروس برای تولید واکسن استفاده می‌کردند. اما شرکت‌هایی از قبیل فایزر و بیوتک از ترکیب RNA که بهره‌گیری از ساختار ژنتیکی ویروس است استفاده کرده‌اند. در این روش کد‌های ژنتیکی ویروس به سلول‌های بدن داده می‌شود و سلول‌ها این کد‌ها و دستورالعمل‌های ژنتیکی را می‌خوانند. سیستم ایمنی بدن به شناسایی دستورالعمل ژنتیکی ویروس آمادگی لازم را پیدا می‌کند و در برابر حملۀ ویروس ایمن می‌شود چراکه نحوه تکثیر آن را از قبل شناسایی کرده است. پیش از این استفاده از این روش سابقه نداشته است به همین خاطر به نظر می‌رسد که واکسن موفقیت‌آمیز باشد.

واکنش سازمان بهداشت جهانی به تولید واکسن کرونا

سازمان جهانی بهداشت به گزارش‌ها درباره موفقیت شرکت «فایرز» در تولید واکسن موثر در مبارزه با کرونا واکنش نشان داد.

یک مقام ارشد سازمان جهانی بهداشت روز دوشنبه گفت این واکسن تا مارس ۲۰۲۱ وضعیت همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ را تغییر خواهد داد.

«بروس آیل‌وارد» نتایج اعلام‌شده از سوی شرکت فایزر را «بسیار مثبت» ارزیابی کرد و گفته استفاده از این واکسن برای درمان آسیب‌پذیرترین بیماران تا مارس ۲۰۲۱، می‌تواند در روند همه‌گیری این بیماری تغییرات «بنیادی» ایجاد کند.

سازمان جهانی بهداشت شهریور ماه اعلام کرده بود این سازمان واکسن‌های ساخته شده در ۱۹ کشور دنیا برای پیشگیری از کرونا را جهت انجام آزمایش‌های بالینی تأیید کرده است.

طبق گزارش پایگاه «New Europe» در فهرست واکسن‌هایی که مورد تأیید قرار گرفته‌اند اسامی ۳۳ واکسن از ۱۹ کشور انگلستان، چین، روسیه، آمریکا، آلمان، ژاپن، هند، کره جنوبی، بلژیک، سوئد، سنگاپور، ایتالیا، استرالیا، تایوان، کوبا، فرانسه، اتریش و کانادا دیده می‌شود.

روزنامه گاردین هم گزارش داده سازمان جهانی بهداشت در حال انجام بررسی‌های لازم بر روی ۱۷۰ واکسنی است که ادعا شده می‌توانند در پیشگیری از واکسن کرونا موثر باشند.

تولید انبوه واکسن بیماری‌ها در شرایط معمول نیازمند سال‌ها آزمایش و صرف زمان است اما دانشمندان امیدوارند بتوانند ظرف ۱۲ تا ۱۸ ماه واکسن کرونا را تولید و آن را روانه بازار کنند.

واکسن‌ها آنتی‌ژن‌های ضعیف‌شده یا مرده‌ای هستند که دستگاه ایمنی بدن را برای مبارزه در برابر ویروس‌ها، آموزش داده و آن را به ساخت آنتی‌بادی تحریک می‌کنند.

تنها مشکل واکسن موفق کرونای شرکت آمریکایی فایرز چیست؟

یک متخصص انگلیسی تنها مشکل واکسن ضد کرونای موفقی که شرکت‌های «فایرز» و «بیونتک» در آمریکا و آلمان تولید کردند و خبر موفقیت آمیز بودن آن روز گذشته اعلام شد را فاش کرد.

«گوردون دوگان» استاد دانشگاه کمبریج گفت که این واکسن که با موفقیت مورد آزمایش قرار گرفت باید در دمای ۷۰ درجه زیر صفر نگهداری شود و این مساله تهیه آن را بسیار دشوار می‌کند.

این متخصص تأکید کرد که بیشتر واکسن‌ها باید در دمای «نزدیک به چهار درجه یا کمتر» نگهداری شوند و نه ۷۰ درجه زیر صفر.

این متخصص تصریح کرد که این مساله مانعی در برابر انتقال آن و بازاریابی اش و نیز رساندنش به دست پزشکان متخصص برای تزریق اش به شمار می‌رود.

خبر تلخ سازمان جهانی بهداشت درباره نحوه توزیع واکسن کرونا

یکی از بزرگترین چالش‌های این عرصه، تولید واکسن در ابعاد جمعیت جهان است. هم اینک جمعیت جهان ۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر است. برآورد محققان این است که برای ایجاد ایمنی گله‌ای در جامعه نیازمند واکسیناسیون بیش از ۷۰ درصد جمعیت یک کشور وجود دارد. ایمنی گله‌ای به حالتی اطلاق می‌شود که درصد بالایی از مردم یک کشور به طور طبیعی یا از طریق واکسیناسیون عمومی به یک ویروس یا باکتری مبتلا شوند و پس از بهبودی به دلیل مقاومت در برابر بیماری، زنجیره شیوع قطع شود و جامعه به ایمنی می‌رسد. برای مثال، در مورد کشور آمریکا با جمعیت ۳۳۰ میلیون نفر، بیش از ۲۰۰ میلیون نفر باید به این ویروس مبتلا شوند تا ایمنی گله‌ای پدید آید و برای این منظور شرکت‌های داروسازی باید برای دستکم ۵.۵ میلیارد نفر از جمعیت جهان واکسن تولید کنند. دست یابی به این امر در کوتاه مدت بزرگترین چالش برای مبارزه با همه گیری کرونا محسوب می‌شود.

دکتر سمیه سوامیناتان، یکی از مقامات ارشد سازمان جهانی بهداشت در این رابطه گفت: جوانان سالمی که هیچ بیماری زمینه‌ای ندارند احتمالاً برای دریافت واکسن کرونا باید تا سال ۲۰۲۲ صبر کنند، زیرا مقامات بهداشتی کشور‌ها در گام نخست تمرکز خود را بر روی ایمنی سازی افراد مسن و دیگر گروه‌های آسیب پذیر قرار خواهند داد.

او تاکید کرد: کارکنان بخش درمانی، کارکنانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا قرار دارند، افرادی که به مردم خدمات عمومی ارائه می‌کنند و سالمندان احتمالاً نخستین گروهی از مردم خواهند بود که واکسن کرونا را دریافت می‌کنند. با این وجود، سازمان جهانی بهداشت در حال طراحی یک دستورالعمل از اولویت‌های کسانی است که واکسن کووید ۱۹ را دریافت خواهند کرد. یکی دیگر از مشکل‌هایی که هم اینک وجود دارد دستیابی به واکسنی است که ایمنی و کارایی آن تایید شده باشد. واکسنی دارای ایمنی و کارایی است که سازمان جهانی بهداشت، سازمان غذا و داروی آمریکا یا سازمان غذا و داروی اتحادیه اروپا آن را تایید کند.

این مقام سازمان جهانی بهداشت تصریح کرد: برخی مردم تصور می‌کنند در اول ماه ژانویه یا در روز‌های نخست ماه آوریل واکسن کرونا به بازار عرضه خواهد شد و پس از دریافت آن همه چیز به مانند گذشته به حال طبیعی باز خواهد گشت. اما حقیقت تلخ این است که شرایط آنگونه که مردم تصور می‌کنند نیست. ما امیدواریم دستکم یک واکسن مطمئن و ایمن تا سال ۲۰۲۱ در جهان یافت شود. با این حال، این واکسن به صورت محدود و نه به اندازه جمعیت جهان به بازار عرضه خواهد شد.

سوامیناتان اعلام کرد: هم اینک ۱۰ واکسن کرونا در مرحله پایانی آزمایش ها قرار دارد. از این رو، تعداد واکسن‌هایی که به طور بالقوه توانایی توزیع در بازار را دارند متعدد است. بیشتر مردم موافق آن هستند که توزیع واکسن ابتدا از کادر درمانی و کسانی که در خط مقدم مبارزه با ویروس هستند آغاز شود. پس از این افراد کسانی که در صورت ابتلا به کووید ۱۹ در خطر بالایی قرار دارند مانند سالمندان و کسانی که از بیماری‌های زمینه‌ای رنج می‌برند باید واکسن را دریافت کنند. دستورالعمل‌های متعددی درباره توزیع واکسن در میان افراد با اولویت‌های مختلف وجود دارد، اما برآورد من این است که افراد سالم و کسانی که در خطر آسیب کمتری قرار دارند مانند جوانان احتمالاً باید تا سال ۲۰۲۲ برای دریافت واکسن صبر کنند.

ناتوانی شرکت‌های داروسازی در تولید سریع واکسن کرونا

پیش‌تر آدار پوناوالا، مدیر اجرایی موسسه سروم هند که بزرگترین تولید کننده واکسن در جهان است در مصاحبه با نشریه آمریکایی فایننشال تایمز اعلام کرد: شرکت‌های داروسازی توانایی تولید واکسن کرونا در ابعاد جهانی آن را در کوتاه مدت ندارند.

او تصریح کرد: در بهترین حالت واکسن مورد نیاز برای واکسیناسیون تمام مردم جهان تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی تولید خواهد شد. من درک می‌کنم که مردم جهان بسیار خوشبینانه به مسئله یافتن واکسن موثر برای کووید ۱۹ نگاه می‌کنند، اما هیچ شرکت داروسازی در جهان تاکنون نتوانسته است یک واکسن را در ابعاد جمعیت جهان تولید کند.

پوناوالا تاکید کرد: در گام نخست ما هنوز به واکسن کرونا دست نیافته ایم و آزمایش‌ها برای یافتن این واکسن همچنان ادامه دارد. با این وجود، حقیقت تلخ این است که حتی پس از کشف واکسن نیز ۴ تا ۵ سال زمان می‌برد که بتوان برای همه جمعیت جهان واکسن کووید ۱۹ را تولید و واکسیناسیون عمومی را تکمیل کرد.

واکنش های کاربران

منبع:
1. ایرنا/ شرکت آمریکایی از آزمایش موفق واکسن کرونا خبر داد
2. تیتر برتر/ آشنایی با واکسن فایزر کرونا
3. شهرآرا نیوز/ تنها مشکل واکسن موفق کرونای شرکت آمریکایی فایرز چیست؟
4. شبکه سلامت/ جزئیات واکسن کرونای شرکت فایزر
5. توییتر
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.