به گفته سازمان بهداشت جهانی، در حال حاضر بیش از ۲۳۰ شرکت داروسازی در نقاط مختلف دنیا در حال ساخت واکسن هستند و ۶۰ واکسن مرحله آزمایشات بالینی بر روی انسان را طی می‌کنند که ۲۰ مورد از آنها به مراحل نهایی آزمایش رسیده‌اند و حداقل ۸۵ واکسن در مرحله پیش بالینی و آزمایش بر روی حیوانات فعال هستند.
تا کنون چه واکسن هایی مورد تایید قرار گرفته اند
واکسن فایزر اولین واکسنی که مورد تایید اف دی ای امریکا قرار گرفت و به دنبال آن تزریق عمومی آن در امریکا شروع شد. امریکا ۱۰۰ میلیون دوز از این واکسن خریداری کرده بود که قرار بود تا انتهای فصل اول سال ۲۰۲۱ به امریکا تحویل داده شود و اخیرا خبر از خرید ۱۰۰ میلیون دوز دیگر واکسن فایزر برای تحویل در فصل دوم سال بعد منتشر شده است. این حجم از واکسن فایزر که با پرداخت ۴ میلیارد دلار توسط دولت تامین شده است در کنار واکسن مدرنا که وارد بازار مصرف امریکا خواهد شد می تواند تمامی مردم را تا پایان نیمه اول سال بعد در برابر ویروس کرونا ایمن کند.
اما در دیگر کشورهای دنیا هم فایزر تایید شد و مدرنا هم مورد تایید امریکا و کانادا قرار گرفت. بریتانیا بررسی واکسن مدرنا را در روز ۶ ژانویه انجام می دهد و اتحادیه اروپا در نیمه ژانویه در مورد این واکسن تصمیم گیری می کند.
از طرف دیگر بریتانیا خبر از درخواست شرکت آسترازنکاو دانشگاه آکسفورد برای بررسی واکسن تولیدی آنها به وزارت بهداشت بریتانیا داده است و انتظار می رود قبل از پایان سال جاری این واکسن برای استفاده در بریتانیا تایید شود و سپس هند تایید تزریق این واکسن به مردم را صادر می کند.
واکسن تولیدی شرکت جانسون و جانسون برای ارزیابی به وزارت بهداشت کانادا و افریقای جنوبی درخواست داده است و طبق گزارشهای موجود در ماه ژانویه درخواست خود را به اف دی ای ارایه خواهد داد و اروپا هم در ماه فوریه تصمیم نهایی در مورد این واکسن را خواهد گرفت.
موسسه مطالعاتی گامالیا روسیه هم اعلام کرده است در خواست خود را برای تایید واکسن توسط سازمان بهداشت جهانی ارایه داده است و اطلاعات اولیه برای این بررسی را هم به سازمان بهداشت جهانی داده است ولی سازمان بهداشت جهانی درخواست اطلاعات تکمیلی را کرده است که ارایه این اطلاعات در ماه آینده انجام خواهد شد.
چه کشورهایی واکسیناسیون را شروع کرده اند؟
چین اولین کشوری بود که از تابستان سال جاری واکسیناسیون آسیب پذیرترین افراد را آغاز کرده است.
تاکنون نزدیک به پنج میلیون نفر از مردم چین واکسینه شده‌اند. روز پنجشنبه پکن واکسن سینواک را با کارآیی ۷۹ درصدی در برابر ویروس کرونا تصویب کرد.
روسیه نیز از پنجم دسامبر (۱۵ آذر) واکسیناسیون افراد پرخطر را با واکسن اسپوتنیک آغاز کرده و مجوز این واکسن در بلاروس و آرژانتین نیز تایید شده است.
انگلستان کشوری بود که در هشتم دسامبر واکسیناسیون کووید را آغاز و وزارت بهداشت این کشور اعلام کرد تا یکم ژانویه ۲۰۲۱، مجوز بیش از یک میلیون دوز واکسن فایزر داده شده است.
در میان کشورهای اروپایی، انگلیس، آلمان، ایتالیا، لهستان، دانمارک، رومانی، اتریش، بلغارستان، یونان، استونی و فرانسه به ترتیب با بالاترین نرخ واکسیناسیون به نسبت جمعیت خود عملیات واکسیناسیون در برابر این بیماری را آغاز کرده اند. کرواسی و پرتغال با نرخ ۰.۱۹ و ۰.۱۶ بعد از ایتالیا و هلند که نرخ واکسینه آنها ۰.۱۳ دوز واکسن در هر ۱۰۰ نفر جمعیت است، عملیات واکسینه سازی را آغاز کردند. ایتالیا با مرگ ۷۵ هزار نفر بیش از ۷۹ هزار نفر را واکسینه کرده است و اتریش، بلغارستان و رومانی با نرخ ۰.۰۷ دوز در هر ۱۰۰ نفر در بخارست ۱۳.۲۰۰ دوز تحویل شده، وین ۶ هزار و سوفیا ۴.۷۳۹ دوز واکسن دریافت کرده اند. استونی ۲۵۰۰ نفر را واکسینه کرده و در آتن و هلسینکی ۳.۰۰۱ و ۱.۷۶۷ دوز واکسن وارد شده است.
آژانس پزشکی اروپا (EMA) در ۲۱ دسامبر مجوز اضطراری استفاده از واکسن فایزر را اعلام کرد و اولین محموله واکسن در ۲۶ دسامبر تحویل داده شد، هدف نهایی واکسینه کردن ۴۵۰ میلیون نفر در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در طول سال ۲۰۲۱ است. این اتحادیه قرارداد خود را با واکسن های مدرنا و آکسفورد (AstraZeneca) تضمین کرده است.
آلمان ۲۶ دسامبر رسما واکسیناسیون علیه کووید را آغاز کرد، اگرچه کارمندان بهداشت اولین دوز واکسن را دریافت کردند، اما حدود ۱۵۰ هزار دوز واکسن فایزر را دریافت کرده و قرار است بین ۴۰۰ مرکز واکسیناسیون توزیع شود. آلمان مجوز بیش از ۱۸۸.۵۰۰ دوز واکسن را تا یک ژانویه داده است. نرخ واکسیناسیون در آلمان ۰.۲۳ در هر ۱۰۰ نفر جمعیت است.
کارمندان بهداشت آرژانتین در صف دریافت اولین دریافت کننده های واکسن Sputnik V روسیه در تاریخ ۲۹ دسامبر بودند. این واکسن در تمام ۲۳ استان این کشور تجویز می شود.
در بلژیک اولین واکسن های کووید ۱۹ را که توسط فایزر و بیون تک تولید شده در ۲۸ دسامبر دریافت کردند. اولین واکسن به شهروندی ۹۶ ساله در خانه سالمندان تزریق شد. این کشور ۱۱ میلیون نفری قصد دارد ۷۰ درصد از جمعیت خود را تا پایان سال ۲۰۲۱ واکسینه کند.
اولین کانادایی که واکسن کووید را زد زنی ۸۹ ساله از اهالی ایالت کبک بود که ۱۴ دسامبر واکسن فایزر را دریافت کرد. این کشور در قاره آمریکای شمالی، همراه همسایه خود ایالات متحده، واکسن مدرنا را نیز برای برنامه ایمن سازی دسته جمعی خود تأیید کرده است.
شیلی، در ۲۴ دسامبر پس از مکزیک به عنوان دومین کشور آمریکای لاتین برنامه خود را آغاز کرد. یک پرستار ۴۲ ساله اولین دوز واکسن فایزر-بیون تک را در حضور رئیس جمهور دریافت کرد. مکزیک برنامه واکسیناسیون انبوه خود را در ۲۴ دسامبر آغاز کرد.
کاستاریکا، نیز اولین محموله از دوزهای واکسن فایزر و بیون تک را دریافت کرد و این کشور اولین تزریق را در ۲۴ دسامبر انجام داد.
قبرس برنامه واکسیناسیون خود را از ۲۷ دسامبر آغاز کرد و نخست وزیر جمهوری چک نیز اولین کسی بود که واکسن فایزر بیون تک را ۲۷ دسامبر دریافت کرد، این کشور تاکنون ۹،۷۵۰ دوز را دریافت کرده است.
دانمارک نیز واکسیناسیون با واکسن فایزر-بیون تک را افراد در خانه های مراقبت از سالمندان از ۲۷ دسامبر آغاز کرد، شهروند ۷۹ ساله دانمارکی اولین واکسیناسیون را انجام داد. همچنین شش کارمند بهداشت در ۲۷ دسامبر اولین کسانی بودند که با واکسن فایزر در فنلاند واکسینه شدند. واکسیناسیون در بیمارستان دانشگاه هلسینکی انجام شد.
اولین دوز واکسن فایزر-بیون تک در فرانسه در ۲۶ دسامبر برای یک زن و یک پزشک، هر دو ۷۸ ساله در بیمارستان Rene-Muret در نزدیکی پایتخت پاریس انجام شد.
سرپرستار بخش مراقبت های ویژه در یونان، در ۲۷ دسامبر اولین کسی بود که واکسن فایزر را در این کشور دریافت کرد.
مجارستان واکسیناسیون کارکنان مراقبت های بهداشتی را با واکسن فایزر از ۲۶ دسامبر آغاز کرد. خبرگزاری دولتی MTI گزارش داد که مجارستان اولین محموله واکسن ویروس کرونا را برای ۴۸۷۵ نفر خواهد داشت. در ۲۸ دسامبر، مجارستان همچنین ۶۰۰۰ دوز واکسن Sputnik V روسیه را دریافت کرد.
اولین واکسیناسیون علیه بیماری ویروسی کرونا در ایتالیا در تاریخ ۲۷ دسامبر انجام شد و یک پرستار اولین فردی در ایتالیا شد که واکسن فایزر را دریافت کرد. وی با چهار نفر دیگر در بیمارستان Spallanzani در رم واکسینه شد.
کویت نیز واکسیناسیون ویروس کرونا را از ۲۴ دسامبر آغاز کرد. این کشور اولین ۱۵۰ هزار دوز واکسن تولید شده توسط غول دارویی ایالات متحده فایزر و شریک آلمانی آن بیون تک را دریافت کرد.
مالت، همزمان با آغاز برنامه واکسیناسیون همزمان با سایر اعضای اتحادیه اروپا، یک پرستار بیمارستان دولتی را واکسینه کرد.
در ۲۷ دسامبر، عمان کمپین تزریق واکسن را با دریافت اولین دوز واکسن فایزر توسط وزیر بهداشت آغاز کرد. هدف عمان واکسیناسیون ۶۰ درصد از حدود ۵ میلیون نفر جمعیت کشورش است. همچنین قطر پس از ورود اولین گروه واکسن فایزر در ۲۲ دسامبر، واکسیناسیون رایگان ویروس کرونا را آغاز کرد. قطر همچنین معاملات خرید واکسن های مدرنا و آکسفورد را امضا کرده است.
لهستان، واکسن فایزر را در ۲۷ دسامبر دریافت کرد و دولت روسیه می گوید از ماه سپتامبر با واکسن Sputnik V شهروندان خود را واکسینه کرده است.
عربستان سعودی با بیش از ۳۶۰ هزار مبتلا به کووید، عملیات واکسینه سازی را با واکسن فایزر-بیون تک در ۱۷ دسامبر آغاز کرد.
بالکان واکسن را از ۲۴ دسامبر آغاز کرد و نخست وزیر اولین واکسن بود که واکسن فایزر را دریافت کرد.
اسلواکی،در ۲۶ دسامبر واکسیناسیون جمعیت خود را در برابر همه گیری جهانی آغاز کرد.
در اسپانیا یک پیرمرد ۹۶ ساله به عنوان اولین فردی در این کشور بود که در ۲۷ دسامبر با واکسن فایزر واکسینه شد.
اولین تزریق واکسن ویروس کرونا در ساکنان پایتخت امارات متحده عربی، ابوظبی، در ۱۴ دسامبر انجام شد. این کشور واکسن فایزر و سینوفارم چین را برای استفاده گسترده تأیید کرده است.
در خارج از اتحادیه اروپا، سوئیس و صربستان نیز واکسیناسیون را شروع کرده اند. سوئیس پس از تأیید واکسن فایزر، فعالیت خود را در ۲۳ دسامبر آغاز کرد. صربستان تزریق خود را در شب کریسمس آغاز کرد.
ایسلند اولین گروه واکسن های خود را دریافت کرد و تقریباً ۱۰ هزار دوز واکسن تولید شده توسط فایزر در ابتدا برای کارکنان مراقبت های بهداشتی و کارمندان خانه سالمندان تجویز می شود. ترکیه نیز اولین محموله واکسن Sinovac را از چین دریافت خواهد کرد. ترکیه ۵۰ میلیون دوز واکسن Sinovac را سفارش داده است و همچنین واکسن فایزر خریداری خواهد شد.
بیش از ۱ میلیون آمریکایی واکسینه شده اند. از زمانی که ایالات متحده فعالیت واکسیناسیون خود را در ۱۴ دسامبر آغاز کرده است. این کشور با بیش از ۳۳۰ هزار مرگ و میر سخت ترین آسیب جهان در اثر ویروس کرونا را داشته و علاوه بر واکسن شرکت فایزر و بیون تک، واکسن مدرنا را نیز خریداری کرده است.
در آسیا، هند قصد دارد سال آینده استفاده از واکسن Sputnik V را آغاز کند. مقامات چینی در ژوئیه برنامه استفاده اورژانسی را بر روی افراد ضروری و سایر افرادی که در معرض خطر عفونت بودند، آغاز کرد. تا اواسط نوامبر، حدود ۱ میلیون نفر واکسینه شده بودند. چین در آزمایشات بالینی مرحله آخر حداقل پنج کاندیدای واکسن دارد.
بحرین و امارات متحده عربی واکسن سینوفارم چین را تأیید کرده اند.
کندی توزیع واکسن کرونا در اروپا صدای شهروندان را درآورد
بیش از یک هفته از آغاز روند واکسیناسیون کرونا در سراسر اتحادیه اروپا می گذرد اما همه چیز بخوبی پیش نمی رود؛ کندی روند تامین و واکسینه کردن شهروندان، انتقادهای زیادی را متوجه دولت‌های اروپایی کرده‌است.
اتحادیه اروپا از یک هفته پیش در حالی کارزار واکسیناسیون علیه ویروس کرونا را کلید زده که طی این مدت به دلایل مختلفی از جمله کمبود دوزهای تحویل داده شده به هر کشور و کندی روند واکسیناسیون شهروندان، انتقادهای زیادی متوجه دولت های اروپایی شده است.
خبرگزاری د.پ.آ. آلمان در گزارشی با اشاره به این موضوع نوشت: فقط آلمانی ها نیستند که انتقاد می کنند روند واکسیناسیون کرونا بسیار کند است. به نظر می رسد در فرانسه ، مراحل به کندی پیش می رود، در ایتالیا، واکسیناسیون به ویژه در یک منطقه متوقف شده و هنوز یک کشور اتحادیه اروپا شروع به واکسیناسیون نکرده است.
این در حالی است که در چندین کشور اتحادیه اروپا ، واکسیناسیون علیه ویروس کرونا به آرامی ادامه دارد. یک هفته پس از شروع نمادین واکسیناسیون کرونا ، ایتالیا تا روز یکشنبه حدود 80هزار دوز را به مردم تزریق کرده است. به گفته مقامات این کشور مدیترانه ای که تاکنون حدود ۷5هزار قربانی کووید-۱۹را ثبت کرده، تاکنون تقریبا ۴۷۰هزار دوز واکسن از شرکت های فایزر-بایون‌تک دریافت کرده است. با این حال چندین روزنامه ایتالیایی از دشواری های این روند در این کشور خبر دادند.
در فرانسه تاکنون اطلاعات دقیقی از تعداد واکسیناسیون افراد وجود ندارد. رسانه ها گاهی اوقات از چند صد نفر حرف می زنند و از جمله به وب سایتی که آمار خود را طبق اطلاعات مقامات بهداشتی عنوان می کند، ارجاع می دهند. بنا بر اعلام تارنمای CovidTracker تا عصر شنبه حدود ۴۳۰ نفر در فرانسه واکسینه شده اند. سخنگوی دولت در پاریس پس از مج انتقادها به روند کند کمپین واکسیناسیون در این کشور قول سرعت عمل بیشتری داد.
نظرسنجی ها نشان می دهد که ۵۹ درصد فرانسوی ها نمی خواهند واکسینه شوند. این رکورد اروپایی برای سرزمین روشنگری و دکارتییسم حیرت انگیز است. البته این مسئله دلایل تاریخی دارد: از اوایل سال ۱۸۸۵ که «لوئی پاستور» محقق واکسنی علیه هاری کشف کرد ، فرانسوی ها در برابر آن مقاومت کردند.
در هلند حتی سخنی از واکسینه شدن به میان نمی آید. در یک انبار در شرق کشور حدود ۱۷۵هزار دوز واکسن چندین روز است که نگهداری می شود. در اصل این کشور نمی خواست واکسیناسیون را تا ۸ ژانویه آغاز کند اما پس از فشار شدید پزشکان و مردم ، دولت هلند می خواهد این روند را زودتر آغاز کند. وزارت بهداشت اعلام کرده که ابتدا ۳۰هزار نفر از کارکنان بیمارستان باید علیه ویروس واکسینه شوند. هلند تنها کشوری در اتحادیه اروپا است که هنوز واکسیناسیون را آغاز نکرده است.
زمان احتمالی آغاز واکسیناسیون کرونا در ایران
اولین تزریق انسانی مرحله اول مطالعات بالینی نخستین واکسن کرونا ساخت محققان ایرانی در ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) با نام "کُوو ایران برکت" روز سه شنبه (نهم دی ماه) با حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، روی داوطلبان انجام شد و بنابراعلام مقامات وزارت بهداشت ایران، روند ساخت واکسن کووید در ایران به خوبی در حال پیگیری است و می توان امیدوار بود که ظرف چند ماه آینده به ساخت واکسنی مطمئن و قابل قبول در کشور دست یابیم.
رئیس انستیتو پاستور ایران از زمان احتمالی آغاز واکسیناسیون کرونا در ایران خبر داد. علیرضا بیگلری رئیس انستیتو پاستور ایران گفت: باید دانست که کشورهای مختلفی تزریق واکسن کووید ١٩ را آغاز کرده اند، و برخی از کشورها با کارخانجات به صورت مستقیم قرارداد بستند و واکسن تحویل گرفتند و تصمیم قریب به اتفاق کشورها این بود که از سبد مشترک سازمان بهداشت جهانی خرید کنند.
وی افزود: با توجه به واکسن های متعدد دنیا، عاقلانه بود که از سبد مطمئن سازمان بهداشت جهانی بهداشت شامل واکسن ١٨تولید کننده مهم دنیا، خرید کنیم و این کار را انجام دادیم. خوبی این کار این است که اگر یکی از واکسن ها، عوارض داشته باشد یا ایمنی درستی را ایجاد نکند می توانیم از تنوع سبد واکسن های سازمان بهداشت جهانی استفاده کنیم و این انتخاب ایران است.
وی گفت: امیدواریم در هفته های آینده با تحویل این واکسن ها، کار تزریق را با اولویت بندی در دستور کار آغاز کنیم.
احتمال آغاز واکسیناسیون کرونا در ۶ تا ٨ هفته آینده
رئیس انستیتو پاستور ایران با اشاره به زمان آغاز واکسیناسیون کرونا در ایران گفت: در کنار خرید از کواکس تحویل و تزریق واکسن ها در حدود ۶ تا ٨ هفته آینده آغاز می شود، همچنین با هدایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با شرکت های مطمئن مذاکره برای تهیه واکسن کرونا آغاز شده است و واکسن کواکس زودتر به دست ایران خواهد رسید.بیگلری افزود: کشور ما نپذیرفت از واکسن های ناشناخته برای تزریق مردم استفاده کند اما برخی کشورها پذیرفتند این آزمایش بالینی بر روی مردم آنها انجام شود تزریق واکسن را به صورت آزمایشی فقط برای واکسن هایی اجازه دادیم که تولید داخل و یا تولید مشترک باشد.
رئیس انستیتو پاستور ایران ادامه داد: نخستین واکسن تولیدی داخل، این هفته وارد آزمایش بالینی می شود و در طی سه تا چهار هفته آینده حداقل دو واکسن وارد فاز یک کارآزمایی بالینی می شود.
خبرخوش از تولید واکسن کرونای تولید مشترک ایران
بیگلری افزود: خبر بسیار خوب این است که یکی از واکسن ها که تولید مشترک بین ما و کشور دیگر است مراحل حیوانی را به خوبی گذرانده شده است و خوشبختانه فاز یک کارآزمایی بالینی آن هم جواب بسیار خوبی گرفت و مرحله دوم هم در آن کشور در حال انجام است و امیدواریم در بهمن بتوانیم فاز آخر کارآزمایی بالینی را با افتخار به عنوان تولید ایرانی تقدیم مردم کنیم.وی درباره جهش های ویروس کووید ١٩از جمله ویروس انگلیسی و تاثیر آن بر واکسن های ساخته شده گفت: جهش های این ویروس، این نگرانی و دغدغه را ایجاد کرده است که شاید واکسن هایی که تا کنون تولید شده، ممکن است کارآیی خود را از دست بدهد اما این موضوع به اثبات نرسیده است و باید منتظر تحقیقات بیشتر در این زمینه باشیم.
چه زمانی به زندگی معمولی بر‌می‌گردیم؟
بیش از ۸۶ میلیون ابتلا و مرگ بیش از ۱.۸ میلیون نفر در اثر این بیماری، کشورهای مختلف را به تکاپوی تهیه واکسن واداشته است. اگرچه واکسن‌های موجود در بازار امیدهای زیادی برای رهایی از شر این بیماری ایجاد کرده، اما در حال حاضر کشورهای ثروتمند اکثر واکسن‌های ساخته شده را، جمع آوری کرده و بسیاری از کشورهای در حال توسعه امیدوارند که گزینه های چینی بتوانند این شکاف را پر کنند. با این اوصاف همچنان نگرانی از در دسترس نبودن این درمان برای ملت‌های فقیرتر احساس می شود.
زمانی که از واکسیناسیون حرف زده می‌شود منظور ایمنی جمعی است. بر اساس یافته های انستیتو پاستور برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا باید حداقل ۷۰ درصد مردم ایمن شوند تا بتوان به زندگی گذشته بازگشت.
منبع:
1. ایسنا/ کدام کشورها واکسیناسیون کووید انجام دادند؟/ آخرین وضعیت واکسیناسیون کووید۱۹ در دنیا
2. ایرنا/ واکسیناسیون کرونا در ۵۰ کشور آغاز شده است
3. تحلیل بازار/ شروع رقابت برای واکسیناسیون عمومی؛ کدام کشورها واکسیناسیون را شروع کرده اند؟
4. خبر آنلاین/ کندی توزیع واکسن کرونا در اروپا صدای شهروندان را درآورد
5. دنیای اقتصاد/ اعلام زمان احتمالی آغاز واکسیناسیون کرونا در ایران
