تعطیلی دوهفته‌ای، موافقان و مخالفان
مدتی است با شیوع گسترده بیماری کووید-۱۹ و افزایش مرگ و میر و مبتلایان به این بیماری، بسیاری از متخصصان و کارشناسان حوزه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به این باور رسیده‌اند که برای قطع زنجیره ویروس کرونا و خروج از وضعیت بحرانی و قرمز، نیاز است برخی از کلان‌شهرها به مدت دو هفته تعطیل یا به اصطلاح شهر «لاک داون» شود.اما در این میان، ستاد ملی مقابله با کرونا با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه و همچنین برخی مشکلات معیشتی، ضمن بررسی نظرات و پیشنهادات کارشناسان، تصمیماتی را در دستور کار خود قرار داد مبنی بر اینکه برای کنترل و مدیریت بحران کرونا در پایتخت، باید به سمت تشدید محدودیت‌های کرونایی و تجویز نسخه‌های عملی، گام برداشت. در این خصوص بحث سلامت و معیشت شهروندان جزو اولویت‌های اصلی ستاد ملی مقابله با کرونا و حاکمیت است و تصمیم تعطیلی مشاغل سطح دو، سه و چهار در شهرهایی با وضعیت قرمز و دور کار شدن بیش از یک سوم کارمندان در ادارات، آن چیزی است که بنا به اعلام ستاد ملی مقابله با کرونا کمترین ضرر اقتصادی و معیشتی را در پی خواهد داشت و در عین حال در این مدت با آموزش همگانی و تعطیلی‌های گسترده مشاغل می‌توان تا حدودی بحران کنونی را مدیریت کرد.
اگرچه موافقان طرح تعطیلی، تنها راه کنترل و عبور از بحران کنونی را لاک داون کردن عنوان می‌کنند، اما علی‌رغم چنین اظهار نظرهایی برخی نیز معتقدند لاک داون، تبعات زیادی به‌دنبال دارد و پیچیدگی‌های زندگی در کلان‌شهرها مانند تهران را با چالش‌های متعددی مواجه می‌کند. در این خصوص برخی از کارشناسان در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، بهداشت و درمان و فرهنگی، نظرات مختلفی دارند که به بررسی آنها می‌پردازیم.
«دکتر حمید سوری» استاد دانشگاه علوم پزشکی در پاسخ به این سوال که: آیا اعمال محدودیت‌های تردد در برخی ساعات و تعطیلی برخی از صنوف، راهکار مناسبی برای کنترل‌کرونا است؟ گفت: «محدودیت تردد در ساعاتی از شبانه‌روز است که به نظر نمی‌رسد تاثیری در کنترل اپیدمی داشته باشد؛ چراکه ما وقتی زمان را برای تعاملات اجتماعی و رفتارهای روزمره متراکم می‌کنیم، ممکن است احتمال افزایش سرعت انتشار و مواجهه را بیشتر کنیم.» همچنین وی با برشمردن آسیب‌های ناشی از اعمال محدودیت‌های تردد در ساعاتی از شبانه روز، تصریح کرد: «اگر فعالیت‌ها را درست تعریف و دسته‌بندی نکنیم، دچار فشردگی زمان و در نتیجه افزایش مواجهه‌ها می‌شویم.»
استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: «اگر رویکرد مناسبی برای کنترل اپیدمی نداشته باشیم، باید شاهد مرگ تعداد زیادی از هموطنانمان در اثر ابتلا به کووید۱۹ باشیم.» «تقی آزاد ارمکی» -جامعه شناس- در این رابطه گفت: «به گفته کارشناسان، بحران کرونا با قرنطینه کامل حل نمی‌شود، گویی به نوعی در فهم پدیده مشکل داریم. ما در شرایطی نیستیم که بتوانیم کارها را تعطیل کنیم تا کرونا از بین برود. در واقع باید برنامه‌ای داشته باشیم تا جامعه را در مقابله با بحران کرونا مدیریت کند. در جامعه ما این بحران‌ها وجود دارند، باید همه به هم کمک کنیم تا آسیب کمتری در این بحران ببینیم.»
آیا این طرح پیوست اقتصادی دارد؟
اقتصاد ما اقتصاد ویژه‌ای است و لازم است خرید و فروش در آن وجود داشته باشد. به بیان ساده‌تر، اگر امروز مشتری خرید نکند، فروشنده ضرر می‌کند و در مقابل اگر خریدار هم جنس نخرد در آینده ضرر می‌کند، چرا که روز به روز با افزایش قیمت‌ها روبه‌رو هستیم، بنابراین باید مرحله به مرحله، افراد با زندگی در کنار این ویروس سازگار شوند.
این طرح که تعطیلی مراکز و مشاغل را مد نظر قرار داده است عمده‌ی آن پیوست اقتصادی دارد. در شرایطی که کشور با بحران کرونا مواجه است و آمار مرگ ومیر در کشور، به‌خصوص شهر تهران و شهرهای پرخطر روز به روز سیر صعودی دارد، بحث تعطیلی یا به اصطلاح( لاک داون) شاید برای مدت کوتاهی بتواند بحران ایجاد شده ناشی از کوید ۱۹ را مهار کند، اما قطعاً روند اقتصادی و معیشتی جامعه را با چالش‌هایی مواجه خواهد کرد. بنابراین باید نسبت به نوسانات ناشی از این تصمیم، اقدامات فوری و اثربخشی را جایگزین و اجرا کرد؛ زیرا بخشی از افراد جامعه که صاحبان مشاغل صنفی هستند مسأله معیشت و درآمدشان به تلاش و کار روزانه آنها بستگی دارد و قطعاً به این طیف از جامعه باید بیشتر توجه کرد.
چرا دولت تصمیم به تعطیلی گرفت؟
هرچند تصمیم برای تعطیلی فراگیر در کشور یک تصمیم بسیار سخت بوده است و تصمیمات این‌چنینی هم تبعات منفی و هم آثار مثبتی دارند، ابتدا باید دید که چرا دولت تصمیم به تعطیلات فراگیر گرفته است؟ متأسفانه روند ابتلای مردم کشورمان به بیماری کرونا، روز به روز صعودی است و این امر باعث شده است که هموطنان زیادی را به‌خاطر کرونا از دست بدهیم.همین موضوع موجب شد تا دولت به این نتیجه برسد که از جان مردم به هر نحوی حفاظت کند، از این‌رو با تعطیلات فراگیر که خواسته اصلی کارشناسان حوزه بهداشت و درمان است موافقت کرد. از طرف دیگر، اگر دولت این کار را انجام نمی‌داد مسلما در معرض اتهام قرار می‌گرفت. در این رابطه «علی سرزعیم» -اقتصاددان- گفت: «به نظر می‌آید دولت نگران است که سطح فعالیت‌های اقتصادی افت کند؛ چرا که ویروس منحوس کرونا وضعیت شکننده‌تری را برای کشور به‌وجود آورده است. به همین دلیل طبیعتاً اعمال محدودیت‌ها و سختگیری‌ها باعث می‌شود افت فعالیت‌های اقتصادی بیشتر شود.»
سر خط تحلیل
این یک تصمیم بسیار مهم و خوب است. با این کار ترددها کم می‌شود، ارتباطات در سطح خیابان و وسایل حمل و نقل عمومی کاهش پیدا می‌کند و مردم می‌فهمند که چقدر وضعیت کشور بحرانی است، شاید همین موضوع تلنگری برای حفظ جان‌شان شود. اما از طرفی باید با دید روشن به این مسأله نگاه کرد. تعطیلی فراگیر یعنی تعطیلی اقتصاد؛ در کشور ما فعالیت‌های اقتصادی مانند زنجیره‌ای به یکدیگر متصل هستند -به‌ویژه به تولیدکننده- با این همه، مردم باید بیشتر از خود مراقبت کنند و پروتکل‌های بهداشتی را بیش از پیش رعایت کنند تا بیشتر از این متحمل خسارت، به‌خصوص در بحث اقتصادی نشویم.ان شاء‌الله بعد از رسیدن واکسن کرونا به کشور، تمام کسب و کارها باید با قدرت بیشتر برای بهبود اقتصاد کشور قدم بردارند. آن زمان است که به فضل خداوند متعال، پیروزی بر ویروس منحوس کرونا را جشن خواهیم گرفت.
