به گزارش راسخون؛ آدم هایی در همین حوالی هستند که دیده نمی شوند و ابتدایی ترین حقوق برای آنها آرزوست. افرادی که شناسنامه ندارند و به همین دلیل نمی توانند به مدرسه بروند، درس بخوانند و از خدمات بسیاری در کشورشان استفاده کنند. استان سیستان و بلوچستان یکی از این مناطق است که اهالی آن از نداشتن هویت در رنج هستند.

هیچ مرجع رسمی تعداد ساکنان بی شناسنامه استان سیستان و بلوچستان را عنوان نکرده و فقط ثبت احوال این استان در جوابیه ای پیرو انتشار یک گزارش در یکی از خبرگزاری های رسمی عنوان کرده است که از سال 92 تاکنون 30 هزار شناسنامه صادر کرده است.

اهالی سیستان و بلوچستان می گویند برای دریافت شناسنامه و تشکیل پرونده باید آزمایش های گران DNA بدهند، طی کردن پروسه اداری و رفتن به مرکز استان که بعضا فاصله آن با روستاها 800 کیلومتر است از دیگر دردسرها خواهد بود. درواقع باید از هفت خوان رستم عبور کنند تا بتوانند شناسنامه بگیرند.

معین الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به فروش شناسنامه در شمال استان سیستان و بلوچستان گفت: سناریوی شمال سیستان و بلوچستان با جنوب استان متفاوت است به این صورت که در شمال استان، ما پدیده ای به نام فروش شناسنامه داریم که باعث شده بسیاری از اتباع خارجی شناسنامه بخرند که مسلما ارائه اسناد سجلی به افراد خارجی، تبعات مخصوص خودش را دارد.

او افزود: جنوب استان شرایط متفاوتی دارد به این صورت که عده ای از این بی شناسنامه ها کسانی هستند که ریشه در آن طرف مرزها دارند.

وجود بیش ار 30 هزار فرد بی‌شناسنامه

سعیدی اظهار داشت: حرف‌هایم درباره فروش شناسنامه مربوط به شمال استان بود و مربوط به شنیده‌هایی که در این حوزه داشتیم وگرنه در جنوب سیستان و بلوچستان هیچ گزارشی از فروش شناسنامه نه نداشتیم و نه داریم.

وی افزود: براساس شنیده‌هایم در شمال استان پدیده فروش شناسنامه وجود دارد و بعضا افراد به خاطر فقر شناسنامه‌هایشان را به اتباع افغانی می‌فروشند.

نماینده مردم جنوب بلوچستان در مجلس تصریح کرد: اینکه آمار بالایی در استان شناسنامه ندارند موضوع جدی‌ست و باید حتما رسیدگی شود؛ افراد منطقه به دلیل محرومیت و فقر، بسیاری از مراحل گرفتن شناسنامه را نمی‌توانند انجام دهند و باید تسهیل‌گری‌های لازم انجام شود.

سعیدی خاطرنشان کرد: یک روستایی هیچ‌گاه نمی‌تواند به خاطر یک "دی ان ای" فاصله تا مرکز استان را طی کند؛ همانگونه که رفتن به خارج از کشور برای برخی هموطنان سخت و غیرممکن است، یک روستایی چابهاری هم رفتنش به مرکز استان سخت و غیرممکن است چرا که نه پولی برای آمدن دارد و نه توانی برای پیگیری اداری.

سیستان و بلوچستان یکی از اصلی‌ترین مناطق بی‌شناسنامه‌ها در ایران است؛ سازمان ثبت احوال اعلام کرده از سال 92 تاکنون برای حدود 30 هزار نفر شناسنامه صادر کرده است؛ آمار بالای صدور شناسنامه خود نشان از تعداد بالای بی‌شناسنامه در استان است.

اگر روند اینگونه ادامه پیدا کند ...

این نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در صحبت های گذشته با تاکید بر تسریع صدور شناسنامه برای مردم این منطقه بیان کرد: در سال‌های اخیر برای صدور شناسنامه برای مردم سیستان و بلوچستان اقداماتی صورت گرفته اما ما معتقدیم روند بسیار تدریجی است و اگر همین گونه ادامه داشته باشد، این مردم تا سالیان سال از داشتن شناسنامه محروم خواهند بود. لذا این روند باید تسریع پیدا کند که به نظر من شوراهای تامین استان می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند.

سعیدی با اشاره به نبود مشکل تقنینی در این خصوص گفت: درمورد صدور شناسنامه برای مردم این منطقه، مشکل تقنینی وجود ندارد بلکه بُعد نظارتی باید فعال شود.

او در ادامه به قانون صدور شناسنامه برای فرزندان مادران ایرانی اشاره کرد و افزود: این قانون مشکلی از ما را مرتفع نمی‌کند چون اکثر این مردم ایرانی الاصل هستند و اینگونه نیست که پدر خارجی داشته باشند آنها فقط بنا بر دلایلی که عرض کردم موفق به دریافت شناسنامه نشدند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی در پایان اظهار کرد: بحث‌های احساسی دامنه‌های مشکل را بیشتر می‌کند به همین دلیل ما معتقدیم موضوع صدور شناسنامه برای مردم سیستان و بلوچستان باید در یک بستر کارشناسی کار شود تا بتوانیم با مشارکت همه نهادهای درگیر این مشکل را حل کنیم.

نمی توان یک ایرانی را از تابعیتش خارج کرد

استاندار سابق سیستان و بلوچستان گفت: قانون هم شرایط و وضعیت ابتاع خارجی را مشخص کرده و هم وضعیت افرادی که ایرانی هستند و باید از هویت ایرانی برخوردار باشند. پس نمی توان یک ایرانی را از تابعیت ایرانی خارج کنند. این حکم قانون اساسی است. از سوی دیگر هر خارجی که در ایران اقامت دارد، باید تابع قانون ایران باشد.

وی با اشاره به این که باید بستر قانونمداری را فراهم کنیم، افزود: ما با تعامل و گفتمان تصمیم گرفتیم اول اختلاف نظرها و اظهارنظرهای فراتر از قانون را دور بریزیم و در چارچوب قانون به خواست ها رسیدگی کنیم. هیچ کس در دستگاه قضایی یا دستگاه های اجرایی حق ندارد شکایت یا خواسته ای را از فردی نستاند. به هر حال هر کسی شکایتی دارد باید رسیدگی شده و پاسخ داده شود.

علی اوسط هاشمی تاکید کرد: سازمان ثبت احوال و شورای تامین استان سیستان و بلوچستان را ملزم کردیم که بررسی درخواست شناسنامه ها را در اولویت قرار دهد. برای من قابل قبول نبود که فردی بدون هویت باشد. چرا که فرد بدون هویت با چند تبعیت داشته باشد و به نام ایران تخریب ایجاد کند و عوارض خطرناک است. لذا نیروهای امنیتی باید بهترین روش و در اولویت افراد بدون هویت را تعیین تکلیف کنند. این افراد قطعا هویت دارند و ماباید تلاش کنیم این ارتباط را با روش گواهی اهل وثوق یا آزمایش های ژنتیک اقدامات خود را انجام دهیم.

منبع:
1.همشهری آنلاین / ۴ هزار بی‌شناسنامه فقط در یک شهر | پدیده فروش شناسنامه در شمال سیستان | اتباع خارجی شناسنامه می‌خرند
2.تسنیم / افراد بسیاری در سیستان و بلوچستان شناسنامه ندارند /فروش شناسنامه به اتباع افغانستانی در برخی نقاط
3.رکنا / 20 هزار کودک سیستان و بلوچستان شناسنامه دار شدند / تحت فشارهای زیاد شناسنامه صادر کردیم